سینما

ماجرای یک عملیات فریب‌ پدافندی در آسمان ایران

«ستاری به ما می‌گفت هواپیمای خودی را در فاصله۱۲۲مایلی نگه‌دار. پس از مشاهده هواپیماهای دشمن از مرز عراق، هواپیمای خودی را به سرعت هرچه تمام‌تر به سمت هدف ببر. پس از رسیدن به تیررس هواپیمای عراقی، هواپیمای خودی را به پائین بکشان و برگردان تا خلبان عراقی گیج شود و نداند که هواپیمای ما کجا رفت»

به گزارش بارز نیوز، فیلم «های پاور» یکی از فیلم‌های حاضر در جشنواره فیلم فجر امسال است. این اثر راوی عملکرد پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در عملیات «والفجر۸» است. به تعبیر دیگر، های پاور به جای پرداختن به زندگی رزمندگان پدافند ارتش، تفکرات، نبوغ و دانش این افراد را از دل تاریخ زنده هشت سال جنگ تحمیلی و خاکریزهای جبهه به پرده سینما کشانده است.

عملیات «والفجر۸» یکی از عملیات‌های پیروزمندانه دوران هشت سال دفاع‌مقدس است که توسط جمهوری اسلامی ایران در راستای استراتژی «تنبیه متجاوز»، علیه رژیم بعث عراق صورت گرفت که ۲۰ بهمن سال ۱۳۶۴ آغاز و طی ۷۵ روز نبرد، منجر به تصرف شهر «فاو» به‌ دست نیروهای ایرانی شد.

ماجرای یک عملیات فریب‌ پدافندی در آسمان ایران
نمایی از فیلم «های پاور»

در این بخش از خاطره‌بازی با جشنواره فیلم فجر به بهانه اکران فیلم «های پاور» مروری بر عملیات والفجر۸ و نقش پدافند هوایی در جریان این عملیات داریم.

ماجرای یک عملیات فریب‌ پدافندی در آسمان ایران
بخشی از سامانه‌های پدافندی

در علوم نظامی، پدافند هوایی ستون فقرات تأمین امنیت آسمان در هر کشوری محسوب می­‌شود. پدافند هوایی ارتش ایران قدمت ۶۰ ساله دارد؛ زمانی که نیروی هوایی ارتش تقریبا در دهه ۳۰ تشکیل شد، پدافند هوایی هم در دل نیروی هوایی به عنوان تیپ مستقل دفاع هوایی شکل گرفت. وظیفه پدافند هوایی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی فقط حفظ و حراست از محدوده هوافضای پایگاه‌های شکاری نیروی هوایی بوده که بعد از پیروزی انقلاب و شروع جنگ تحمیلی، علاوه بر این مأموریت و بعضی مأموریت‌های تاکتیکی و حساس دیگری را نیز دنبال کرده است.

۴۱۳ مورد حمله در ۶ ماه نخست جنگ تحمیلی

دشمن بعثی عراق در ۶ ماه آغازین جنگ تحمیلی در سال ۱۳۵۹، ۴۱۳ بار به شهرهای ایران حمله کرد. در طول دفاع مقدس بالغ بر ۱۲۷ شهر و جزایر جنوبی کشورمان مورد تهاجم رژیم بعثی عراق قرار گرفت. پدافند هوایی ارتش موشک‌های «اسکاد» دشمن را قبل از اصابت به زمین مورد هدف قرار می‌دادند، هواپیماهای مجهز و پیشرفته دشمن  مانند میراژ، سوخو، میگ ۲۵ و توپولوف که هدیه کشورهایی مانند: فرانسه و شوروی سابق بود را سرنگون می‌کردند. با وجود مشکلات فراوانی که به دلیل تحریم‌های گسترده غرب و شرق در آماده به کار نگه داشتن سامانه‌ها و تجهیزات دفاع هوایی وجود داشت، پدافند هوایی دستیابی حداکثری به خودکفایی تجهیزاتی و بهره‌گیری بهینه از امکانات موجود را سرلوحه خود قرار داد و کارنامه درخشانی را در خنثی‌سازی اقدامات بعدی دشمن به جا گذاشت.

ماجرای یک عملیات فریب‌ پدافندی در آسمان ایران
شهید ستاری و جمعی از همکارانش

تجربه‌های سیستم پدافندی ارتش در دوران دفاع‌مقدس، ابعاد وسیعی دارد. دشمن پیوسته تغییر تاکتیک می‌داد و همزمان، سیستم پدافندی کشور هم انعطاف‌پذیری و چابکی خود را حفظ می‌کرد تا در فضایی با مدیریت شهید منصور ستاری و همکارانش ماشین پیشرفته جنگی صدام را از نفس بیاندازد. از جمله محورهای عمده مدیریتی شهید ستاری برای رفع خلأهای تجهیزاتی و منابع انسانی نیروی هوایی می‌توان به تلاش برای «فریب دشمن» همراه با جلوگیری از آگاهی دشمن نسبت به وضعیت موجود و همچنین بازسازی تجهیزاتی که در آن زمان در اختیارش بود اشاره کرد.

سرهنگ بازنشسته بنی‌اسد یکی از راه‌کنش‌های(تاکتیک) شهید ستاری را در درگیری هواپیماهای عراقی چنین توصیف می‌کند: «ستاری به ما می‌گفت هواپیمای خودی را در فاصله۱۲۲مایلی نگهدارید. پس از مشاهده ورود هواپیمای دشمن از مرز عراق، هواپیمای خودی را به سرعت هرچه تمام‌تر به سمت هدف ببر. پس از رسیدن به تیررس هواپیمای عراقی، هواپیمای خودی را به پائین بکشان و برگردان تا خلبان عراقی گیج شود و نداند که هواپیمای ما کجا رفت».

مثالی دیگر از موفقیت پدافندهوایی که بر اساس محور فریب دشمن طراحی شده بود استقرار سایت موشکی «هاوک» در منطقه عمومی «هور» برای به انحراف کشاندن تمرکز و افکار دشمن بعثی درباره محل واقعی انجام مأموریت جدید ارتش است که با تدابیر شهید ستاری به خوبی انجام شد. این طرح در چارچوب اقدامات «قرارگاه عملیات فریب» برای موفقیت در فریب دشمن و ایجاد مقدمات لازم برای  کسب موفقیت در عملیات والفجر۸ به ثمر رسید.

خودزنی عراق به دلیل ترس از پدافند ایران

«پس از ورود لشکر گارد عراق به منطقه [فاو] (در جریان عملیات والفجر۸) برای اجرای پاتک، یگان‌های خودی با اجرای آتش انبوه توپخانه و ادوات، به این لشکر هجوم بردند. در این میان، دشمن برای پشتیبانی از لشکر گارد، در ساعت ۵ و ۲۹ دقیقه صبح روز ۲۲ بهمن ۶۲ به حمله شیمیایی علیه مواضع رزمندگان دست زد. به دلیل ترس خلبان‌های عراقی از مورد اصابت قرارگرفتن به وسیله واحدهای پدافند هوایی و به ویژه سایت موشکی «هاوک» که در پوشش نخلستان گسترش یافته بود، جنگنده‌های دشمن بخشی از بمب‌های شیمیایی خود را میان نیروهای لشکر گارد صدام فرو ریختند که به مصدومیت تعدادی از آن‌ها منجر شد.»

ماجرای یک عملیات فریب‌ پدافندی در آسمان ایران
جنگنده عراقی منهدم شده

۱۱ نوآوری پدافندی در والفجر۸

کارشناسان و فرماندهان پدافندهوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تعداد ۱۱ نوآوری به کار گرفته شده در پدافند هوایی عملیات والفجر۸ را این چنین عنوان کرده‌اند: «تنوع و ترکیب جنگ‌افزارهای پدافند هوایی»، «جابه‌جایی‌های ضربتی و سریع»، «پنهان ماندن از دید دشمن»، «فریب دشمن درابعاد مختلف (الکترونیکی، حرارتی، فیزیکی و…)»، «کوچک‌سازی جنگ‌افزارها و حذف تجهیزات اضافه در سازمان جنگ‌افزار»، «رعایت دقیق اصول حفاظت اطلاعات»، «تغییر چیدمان جنگ‌افزارهای‌ پدافند هوایی»، «انهدام موشک‌های رها شده از هواپیماها و بالگردهای عراقی»، «استفاده بهینه از شبکه دیده‌بان بصری»، «سبک‌سازی سامانه‌های پدافند هوایی» و «جابه‌جایی‌های مکرر». به طور کلی استفاده از نوآوری‌هایی اشاره شده دستاوردهایی داشته است که مهمترین آن اصابت قرار دادن حدود ۲۰ فروند بالگرد و سرنگونی بیش از ۵۲ فروند هواپیمای عراقی در طول ۱۲ شبانه‌روز است.

اتابک نادری (شهید ستاری)، سپیده خداوردی، مهرداد ضیایی، آرمان جوکار، مجید پتکی، الناز اسماعیلی، حسین باقریان و علی رام نورایی (شهید بابایی) بازیگران اصلی فیلم سینمایی «های پاور» هستند.

سرهنگ هادی مهدوی، رئیس اداره امور هنری و سینمایی سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران در این باره گفته است که فیلم «های پاور»  با همکاری روابط عمومی نیروی پدافند هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران تولید شده است.

انتهای پیام

نمایش بیشتر

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

همچنین ببینید
بستن
دکمه بازگشت به بالا