غزال زیاری: نهنگ‌ها، کوسه‌ها و دیگر موجودات دریایی بزرگ در طول عمرشان با خطرها و تهدیدهای متفاوت و متعددی روبرو هستند؛ اما یکی از اصلی‌ترین این تهدیدها، به‌ویژه درباره گونه‌های درخطر انقراض و محافظت‌شده، اصابت به پروانه کشتی‌هاست که می‌تواند کشنده باشد. در سال‌های اخیر بارها لاشه‌هایی از این جانداران ارزشمند دریایی به ساحل آورده شده که بر روی بدن‌هایشان آثاری از بریدگی با پروانه‌های کشتی یا آسیب‌های دیگر مشاهده شده است.
حالا برای اولین بار محققان موفق شده‌اند تا ویدئویی از چنین حادثه‌ای را ضبط کنند.
نصب دوربین برروی بدن کوسه
حدود ساعت ۸ صبح در سواحل غربی ایرلند، دانشمندان در حال تعقیب یک کوسه ماده (Cetorhinus maximus) ۷ متری بودند. هنگامی‌که این کوسه به نزدیک سطح آب آمد و در حال خوردن زئوپلانکتون (نوعی سخت‌پوست کوچک) بود، یکی از خدمه قایق مطالعاتی محققان، خم شد و با بهره‌گیری از یک میله بلند، مجموعه‌ای از حسگرها (ازجمله یک دوربین فیلم‌برداری دنباله‌دار) را با دارت به بدن کوسه متصل کرد. تا شش ساعت بعد همه‌چیز آرام بود.
اما مدتی بعد، کوسه به یک قایق برخورد کرد و بعد از آن به‌صورت دردناکی به شکل مارپیچ حرکت می‌کرد. ازآنجاکه او خیلی ناگهانی و سریع حرکت می‌کرد، ویدیوی ضبط شده خیلی گویا و واضح نبود؛ اما می‌توان در تصاویر، یک بدنه فلزی آبی‌رنگ و صفحات کشتی را مشاهده کرد. به نظر می‌رسد که این کشتی، یک کشتی ماهیگیری بوده؛ هرچند که قایق‌های تفریحی متعددی در آن منطقه دیده می‌شوند.
تصاویر ثبت‌شده توسط شتاب سنج‌ها و ژیروسکوپ موجود در حسگرها نشان داد که این کوسه بعد از برخورد حدود ۱۰ ثانیه با سرعت در آب می‌چرخیده و بعد کنترل خودش را به دست آورد و به سمت کف ماسه‌ای دریا شیرجه زد و ۱۰ متر پائین تر رفت. بعدازآن هم شناکنان خودش را به آب‌های عمیق‌تر رساند، سرعتش را کاهش داد و گهگاهی نیز به استراحت می‌پرداخت ولی او برای بیش از ۷.۵ ساعت چیزی نخورد.
وقتی کوسه در حال شنا کردن بود، می‌شد این خراش و آسیب را به شکل آثار آبی‌رنگی روی بدن او مشاهده کرد. چنین برخوردی ممکن است باعث ایجاد آسیب‌های داخلی در بدن او نیز شده باشد که در ویدیو قابل‌مشاهده نیست.
پیش‌ازاین، محققان و همکاران محلی دستورالعمل‌های داوطلبانه‌ای را به قایق‌ها و کشتی‌ها ارائه کرده بودند تا بدین ترتیب خطر برخورد با کوسه‌ها کاهش پیدا کند و آن‌ها امیدوارند که برخی از این موارد، ازجمله کاهش سرعت در هنگام مشاهده کوسه‌ها، اجباری شوند.
منبع: science
۵۸۳۲۱
