خلیج فارس از مهمترین نمادهای ملی ماست. سالهاست که برخی کشورها نام این عرصه نیلگون را در نقشههای خود تغییر دادهاند، نامی که حق ملی ماست، نام و عنصری که پیوست فرهنگی آن در خلق انواع آثار هنری و فرهنگی نقش اصلی و تعیین کننده دارد.
در تقویم رسمی ایران روزدهم اردیبهشت همزمان با سالرزو اخراج پرتغالیها از تنگه هرمز و خلیج فارس به نام روز ملی خلیج فارس مزین شده است. خلیجی که نماد شکوه و عظمت ایران است. عرصه پهناورو پرثروتی که در جای جای زندگی مردمان جنوب و سراسر کشور نقش دارد.
تعریف و توصیف عرصههای طبیعی مانند قلهها و دریاها از مهمترین دستمایههای تولید آثار فرهنگی و هنری در هر جامعهای است. در همین راستا هم در بسیار از تولیدات هنری اعم از شعر، داستان، ترانه، موسیقی، نقاشی و سینمایی و دیگر رستهها بارها شاهد خلق آثاری بودهایم که دستمایه و تم اصلی آفرینش آنها نمادهای طبیعی هستند. به عنوان مثال ملکالشعرای بهار وقتی میخواست روحیه بیداری را بین مردم دوره خود بدمد، قله رفیع دماوند را خطاب میدهد و شاهکار بیبدیلش را به سرایش در میآورد ، قصیده قرایی که مطلع آن « ای دیو سپید پای در بند/ ای گنبد گیتی ای دماوند!…» است. شعری که شکوه بلندترین نقطه این سرزمین را جلایی دیگر میدهد.
حالا که حرف از خلیج فارس در میان است، این سوال پیش میآید که آیا برای خلیج فارسی که نماد بزرگ ملی ماست و ایرانیها نسبت به آن شور و غیرت خاصی دارند چه آثاری خلق شده و آیا پیوست فرهنگی آن در تولیدات هنری نمود دارد یا نه؟
محمدعلی بهمنی، شاعر و ترانهسرای ملی کشورمان که خود اهل جنوب و پرورش یافته دامان نیلگون خلیج فارس است گفت: خلیج فارس در زندگی همه ما نقش دارد و اثر خود را باقی گذاشتهاست.
بهمنی ادامه داد: وقتی بخواهیم این نگاه را به زندگی مردم جنوب متمرکز کنیم متوجه میشویم همه زندگی و زیست مردم این خطه تحت تاثیر خلیج فارس است. از فعالیتهای اقتصادی گرفته تا فرهنگی. به عنوان مثال موسیقی جنوبی که سرشار از شور و شوق است، در دامان خلیج فارس پرورش یافته است.
این شاعر ملی درباره اینکه تاکنون چه میزان آثار هنری تحت تاثیر خلیج فارس تولید شده است بیان کرد: موسیقی جنوب کشور بدون شک به این شکل که به دست ما رسیده بدون خلیج فارس شکل و فرمی دیگر میداشت. در آثار شاعران و ترانهسرایان زیادی خلیج فارس تم اصلی خلق اثر است. در این رابطه بسیاری از آثار منتشر شده و به دست عموم رسیده و بسیاری نه. که این عدم انتشار دلایل خود را دارد.
بهمنی در پاسخ به این پرسش که باوجود حساسیتها بالا در خصوص نقش ملی این عرصه طبیعی چرا این آثاری که از آنها یاد کردید به انتشار نرسیدهاند؟ بیان کرد: تاکنون آثار ماندگاری در رابطه با خلیج فارس خلق و منتشر شده، اما به نظر شخص من آنطور که باید نتیجه نداده است. دلیل این مساله اعمال سلیقهها و سختگیریها در انتشار آثار هنری است.
وی ادامه داد: بارها ترانهها و شعرهای بسیار خوبی در این باره از دیگر شاعران و ترانهسرایان به صورت خصوصی شنیدهام، اما وقتی این آثار بازخورد عمومی پیدا میکنند که به صورت عمومی منتشر شوند. به نظرم نگاهها در مدیریت فرهنگی باید تغییر پیدا کند تا نتیجه این آثار را ببینیم.
بهمنی گفت: خلیج فارس الهام بخش زندگی و هنر جنوبیهاست. ما خلیج فارس را دوست داریم. خلیج فارس در وجود ماست. برهمین اساس هر هنرمندی در این رابطه اثری را خلق کند، اما برخی سختگیریها موجب میشود این هنرها شنیده و دیده نشود.
این غزلسرای نامی ادامه داد: هنرمندان باید تشویق شوند نه محدود. اکنون شرایط بد اقتصادی زندگی را بر مردم دشوار کرده، اما باید توجه داشته باشیم سختیها موجب میشود تا هنر جان بگیرد و تقویت شود، اما اهمیت آنسوی ماجراست که این آثار باید نصیب همگان شود.