سپهر ستاری: دور سوم مرحله مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۶ در آسیا از هفته گذشته رسما آغاز شد و تیم‌های راه یافته به این مرحله هرکدام ۲ بازی انجام دادند. نتایج ۲ هفته آغازین این مرحله از مقدماتی جام جهانی با شگفتی‌های مختلفی هم همراه شد که یکی از آن‌ها شکست سنگین ۷ بر صفر تیم ملی چین مقابل ژاپن بود. نتیجه‌ای که باعث شد برانکو ایوانکوویچ، سرمربی کروات چین خیلی زود تحت فشار قرار بگیرد. او پس از شکست مقابل عربستان حالا در آستانه برکناری از هدایت چین قرار دارد تا یک ناکامی دیگر پس از ترک پرسپولیس برای مرد کروات ثبت شود. برانکو از زمان ترک پرسپولیس در تیم‌های مختلف چندان خوب نتیجه نگرفته و ناکامی‌های زیادی را تجربه کرده است. اتفاقی که البته تنها مختص به این سرمربی نیست و بسیاری از مربیان خارجی پس از ترک فوتبال ایران در تکرار موفقیت‌های خود ناکام مانده‌اند.
برانکو ایوانکوویچ
سرمربی کروات در ۲ مقطع حضور در فوتبال ایران را تجربه کرد و خاطرات شیرینی از این ۲ دوره دارد. برانکو ابتدا به عنوان دستیار و سرمربی در تیم‌های المپیک و بزرگسالان ایران حضور داشت و قهرمانی در بازی‌های آسیایی بوسان، سومی در جام ملت‌های آسیا ۲۰۰۴ و صعود آسان و سریع به جام جهانی ۲۰۰۶ از دستاوردهای او بود. این سرمربی ۷۰ ساله پس از ترک ایران در چند تیم مختلف حضور داشت و سپس در سال ۱۳۹۴ برای هدایت پرسپولیس بار دیگر به تهران بازگشت. حضور در پرسپولیس بهترین دوران مربیگری برانکو بود و او در این تیم ۳ قهرمانی متوالی در لیگ برتر، یک قهرمانی سوپرجام و ۳ قهرمانی جام حذفی را کسب کرد و تبدیل به یکی از پرافتخارترین مربیان تاریخ سرخ‌ها شد.
برانکو پس از ترک پرسپولیس اما در تکرار موفقیت‌های قبلی کاملا ناکام بوده است. او ابتدا روی نیمکت الاهلی عربستان نشست ولی بعد از تنها ۵ بازی و کسب ۲ برد، یک تساوی و ۲ باخت از هدایت این تیم برکنار شد و مدتی بعد به عمان رفت. سرمربی کروات ۴ سال سرمربی عمان بود و با این تیم نتایج بدی هم کسب نکرد ولی عملکردش در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ اصلا خوب نبود و با خاطره‌ای بد این کشور را ترک کرد. در شرایطی که پرسپولیس به صورت جدی به دنبال بازگشت برانکو بود ولی او راهی تیم ملی چین شد. حضور در چین تا امروز اصلا پروژه موفقی برای برانکو نبوده و او در ۶ بازی اول به یک برد، ۲ تساوی و ۳ شکست رسیده و در آستانه برکناری قرار دارد تا آخرین خاطره خوش مربیگری‌اش همان روزهای شیرین پرسپولیس باشد.
کارلوس کی‌روش
پس از جام جهانی ۲۰۱۰ بود که کارلوس کی‌روش به ایران آمد و هدایت تیم ملی را بر عهده گرفت. کی‌روش در ۲ مقطع سرمربی تیم ملی بود که مقطع اول حضورش ۸ سال طول کشید و با ۲ صعود به جام جهانی و یک حضور در نیمه‌نهایی جام ملت‌های آسیا در سال ۲۰۱۹ همراه شد. دوران ۸ ساله مرد پرتغالی طرفداران و منتقدان زیادی داشت و عملکرد او در مجموع به‌خصوص در آمارهای دفاعی قابل قبول بود. کی‌روش در مقطع نخست حضورش در ایران طی ۱۰۰ بازی آمار ۶۱ برد، ۲۷ تساوی و ۱۲ شکست را تجربه کرد و تیم ملی تحت هدایت او ۱۹۱ گل زده و ۶۶ گل خورده داشت. مرد ۷۱ ساله پرتغالی پس از ترک ایران راهی کلمبیا شد ولی در این تیم عملکرد خوبی نداشت و پس از ۲ شکست ۳ بر صفر مقابل اروگوئه و ۶ بر یک مقابل اکوادور از کار برکنار شد. کی‌روش در ادامه هدایت مصر را بر عهده گرفت و گرچه با این تیم نایب قهرمان جام ملت‌های آفریقا شد ولی ناکامی در صعود به جام جهانی باعث شد خیلی زود جدا شود.
او حتی در بازگشت دوباره به ایران هم ناکام بود و در بازی با انگلیس سنگین‌ترین شکست تاریخ ایران در جام جهانی را ثبت کرد و نتوانست با تیم ملی از دور گروهی صعود کند. کی‌روش بعد از جام جهانی ۲۰۲۲ جانشین فلیکس سانچز در تیم ملی قطر شد ولی پس از ۱۱ ماه حضور و ۱۰ بازی، در آستانه جام ملت‌های آسیا اخراج شد. قطر پس از اخراج کی‌روش به اوج برگشت و قهرمان جام ملت‌های آسیا شد.
وینفرد شفر
استقلال در دهه ۸۰ و اوایل دهه ۹۰ عادت به استفاده از مربیان داخلی داشت ولی پس از ناکامی علیرضا منصوریان و موفقیت‌های برانکو ایوانکوویچ به سراغ وینفرد شفر آلمانی رفت تا پس از سال‌ها صاحب یک مربی خارجی شود. شفر خیلی زود استقلال را از بحران خارج کرد و در همان فصل اول این تیم را به قهرمانی جام حذفی و یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان آسیا رساند. او در فصل دوم حضورش هم عملکرد بدی نداشت ولی در هفته‌های پایانی اخراج شد و ایران را ترک کرد. آخرین تجربه موفق شفر پیش از حضور در استقلال به سال‌ها قبل برمی‌گشت و او بعد از جدایی از این تیم هم اصلا موفق ظاهر نشد. شفر پس از استقلال هدایت بنی‌یاس امارات و الخور قطر را بر عهده گرفته که تیم‌های رده پایین لیگ برتر ۲ کشور هستند. او در ۴۶ بازی روی نیمکت این ۲ تیم تنها ۱۰ برد کسب کرد و عملکرد موفقی نداشت.
آندره‌ا استراماچونی
پس از برکناری شفر از هدایت استقلال، این باشگاه به سراغ آندرا استراماچونی رفت تا با سابقه حضور در اینتر راهی تهران شود. استراماچونی پیش از حضور در استقلال دوران چندان خوبی را در اسپارتاپراگ چک و پاناتینایکوس یونان تجربه نکرده بود و در تهران هم شروع خوبی نداشت. با این حال استقلال پس از چند هفته ناکامی، زیر نظر استراماچونی اوج گرفت و عملکرد فوق‌العاده درخشانی داشت. بردهای متوالی در کنار بازی زیبا باعث شد استراماچونی به محبوبیت قابل توجهی برسد ولی او پیش از دیدار تیمش مقابل پیکان در اعتراض به عدم پرداخت دستمزدش ایران را ترک کرد و از استقلال جدا شد.
استراماچونی پس از گرفتن تمام دستمزد قرارداد ۲ ساله‌اش راهی الغرافه قطر شد ولی عملکردش در این تیم چنگی به دل نزد و اوایل فصل دوم حضورش اخراج شد. او در قطر طی ۵۲ بازی با الغرافه آمار ۲۰ برد، ۱۲ تساوی و ۲۰ شکست را تجربه کرد و حالا ۲ سالی می‌شود که سرمربی تیمی نشده است. با اینکه مدت‌ها از جدایی استراماچونی می‌گذرد ولی هواداران استقلال هنوز هم علاقه خاصی به او دارند و محبوبیت او در بین آن‌ها پابرجا مانده است.
اوسمار ویرا طلسم‌شکنی می‌کند؟
آخرین مربی خارجی که پس از درخشش فوتبال ایران را ترک می‌کند، اوسمار ویرا است. کسی که سال گذشته با پرسپولیس قهرمان لیگ برتر شد و حالا هدایت بوریرام را بر عهده دارد. اوسمار پیش از سرمربیگری در پرسپولیس عملکرد جالبی در این پست نداشت ولی در ایران شکوفا شد و عملکردش به قدری خوب بود که جدایی‌اش باعث ناراحتی هواداران شد. او حالا در بوریرام یونایتد تایلند حضور دارد و امیدوار است عملکردش پس از ترک ایران متفاوت با دیگر نفرات باشد. ویرا در بوریرام شروع فوق‌العاده‌ای داشته و با کسب ۵ برد متوالی در ۵ بازی اول، عنوان بهترین مربی ماه لیگ تایلند را کسب کرده است. بوریرام در لیگ نخبگان آسیا هم حضور دارد و باید اوسمار در این مسابقات چگونه کار خواهد کرد.
۲۵۸ ۲۵۸
