نیلوفر مولایی: انتقادات به دولت تازه نفس مسعود پزشکیان کم نیست، از یک سمت مخالفان و رقبایی که نتوانستند پیروز میدان انتخابات ریاست جمهوری باشند، با همه توان به میدان آمدند و علیه دولت فعال شده اند و از سویی دیگر، برخی از حامیان انتخاباتی پزشکیان به منتقد امروز دولت چهاردهم تبدیل شدند.
در همین راستا، حمیدرضا جلایی‌پور، تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب و استاد دانشگاه تهران، در گفت و گویی با خبرگزاری خبرآنلاین، با اشاره به انتقادات از دولت، به ۴ زمینه اشاره می‌کند و با بر شمردن این زمینه ها می‌گوید: «دولت پزشکیان با چالش جدی در صحنه تبلیغاتی روبرو است. و سازمان رسانه‌ای خود را شایسته است بیشتر و زودتر تجهیز کند و همچنین با سرعت به نقدهای دلسوزان پاسخ دهد. به عنوان نمونه نحوه عمل دولت پزشکیان با قتلی که در لاهیجان اتفاق افتاده بود مسئولانه بود.»
او با اشاره به ورود خاتمی برای آرام کردن فضای نقدها به دولت پزشکیان هم تاکید می‌کند: «آقای خاتمی محبوب‌ترین و موثرترین شخصیت سیاسی در میان جبهه اصلاحات و میان میانه‌روان کشور است. یک سرمایه مهم برای جامعه مدنی ایران و ثبات سیاسی ایران است.»
جلایی‌پور از ۴ دلیل برای خوش‌بینی به آینده دولت روایت می‌کند و می‌گوید: «پزشکیان دارد مسائل حساسی چون: برخورد با زنان و دختران در موضوع پوشش؛ سرعت نت و رفع فیلترینگ، مشکل انرژی، نرخ ارز، اف‌ای‌تی‌اف، تحریم‌ها و … را با ایجاد هماهنگی بین سه قوه و رهبری پیش میبرد.»
جلایی پور در این گفتگو گریزی به تخریب دولت چهاردهم با استفاده از امکانات دولت سایه هم زد و گفت؛« از فردای شکست، تخریب دولت پزشکیان را با امکانات دولت سایه شروع کرده‌اند. شما تنها کافی است به معرکه‌گیری‌های نبویان در مجلس علیه پزشکیان توجه کنید.»
در ادامه گفت و گوی حمیدرضا جلایی‌پور، فعال سیاسی اصلاح‌طلب را در خبرگزاری خبرآنلاین می‌خوانید؛
*************
* آقای جلایی‌پور! دولت نوپای آقای پزشکیان با نقدهایی روبروست، یک طرف تندروهای حامی جلیلی و پایداری هستند یک سمت هم به نظر می‌رسد طیفی از اصلاح طلبان این نقدها را کلید زده‌اند، مخصوصا بعد از کابینه‌ای که ارائه کردند و رأی آوردند، ریشه این دو طیف انتقادات را در چه می‌بینید؟
انتقادهایی که دولت پزشکیان را مورد خطاب قرار می‌دهد، از چهار زمینه برمی‌خیزد؛ زمینه اول به مشکلات مردم در جامعه و به ناترازی‌ها در اقتصاد، و در کمبود خدمات پایه مثل آب و برق و محیط زیست برمی‌گردد. لذا عده‌ای از تحلیل‌گران از این موضع نقد دلسوزانه انجام می‌دهند. دولت نوپای پزشکیان این انتقادها را شایسته است بشنود، و در کاهش مشکلات گام بر دارد (ارزیابی شخصی من این است که دولت پزشکیان بدون تبلیغات در همین مسیر دارد حرکت می‌کند-من خوش‌بین هستم).
سرنگون طلبان از دولت «کارشناس و پاکدست» پزشکیان عصبانی هستند
زمینه دوم انتقاد به پزشکیان، سرنگونی‌طلبان و رسانه‌های ماهواره‌ای آن‌ها هستند. آن‌ها با خروج ترامپ از برجام یعنی از سال ٩٧ معتقدند که «دیگه کار نظام تمومه» و همچنان منتظر وقوع شورش و شورش‌ها هستند تا با کمک «راست افراطی غرب، ترامپ-نتانیاهو» سرنگونی حکومت را در آغوش بکشند. بی دلیل نیست پسر شاه در دو سال گذشته در حالی‌که نتانیاهو در غزه نسل‌کشی می‌کند دوبار به دیدار نتانیاهو رفته است. این ماهواره‌ها هم خیلی عصبانی هستند، می‌بینند بجای دیگه کار تمومه در ایران، انتخابات برگزار شده و پزشکیان عدالت‌طلب و مردم‌گرا (نه مردم‌فریب) پیروز شده است.
لذا شب و روز مشغول تخریب شخص پزشکیان هستند. اتفاقا وقتی پزشکیان بطور نسبی یک دولت «کارشناس و پاکدست و بی‌حاشیه» تشکیل داده بر ناراحتی این رسانه‌های سرنگونی‌طلب افزوده شده است.
تخریب دولت پزشکیان را با امکانات دولت سایه شروع کرده‌اند
زمینه سوم انتقاد به پزشکیان از سوی خالص‌گرایان پایداری است. این ها انتظار داشتند تا ظهور امام زمان (ع) دولت را در اختیار خواهند داشت و همیشه در خیابان پاستور ماندنی هستند. ناگهان در ١۵ تیر١۴٠٣ با کابوس شکست در انتخابات روبرو شدند. این ها هم از فردای شکست، تخریب دولت پزشکیان را با امکانات دولت سایه شروع کرده‌اند. شما تنها کافی است به معرکه‌گیری‌های نبویان در مجلس علیه پزشکیان توجه کنید.
تحول طلبان بجای نقد، دولت را «هو» می کنند
زمینه چهارم انتقاد به پزشکیان از سوی تحول‌طلبان هست. تحول‌طلبان نیرویی است که بدون تغییرات ساختاری در حکومت، انجام انتخابات و شرکت در آن را مفید نمی‌داند. می‌گویند پزشکیان خودش هم خوب باشد، او هم کاری نمی‌تواند برای کشور انجام دهد. لذا پس از تشکیل دولت پزشکیان، هر ایرادی از دولت پزشکیان ببینید، آن را بزرگ می‌کنند تا به مردم بگویند: «دیدی گفتیم که اتفاقی نیفتاده». این نیرو توجه ندارد که دولت پزشکیان دو هفته نیست که روی کار آمده است!! متاسفانه بعضی از این دوستان تحول‌طلب، بجای نقد دولت را «هو» می‌کنند.
لذا این چهار زمینه نشان می‌دهد که دولت پزشکیان با چالش جدی در صحنه تبلیغاتی روبرو است. و سازمان رسانه‌ای خود را شایسته است بیشتر و زودتر تجهیز کند و همچنین با سرعت به نقدهای دلسوزان پاسخ دهد. به عنوان نمونه نحوه عمل دولت پزشکیان با قتلی که در لاهیجان اتفاق افتاده بود مسئولانه بود. ضمنا در همین راستا نیروهای جامعه مدنی هم مسئولیت دارند. این نیروها هم شایسته است با نقدهای سازنده و مثبت با دولت مواجه شوند و با سیاست رسواسازی در فجازی در تخریب دولت همراهی نکنند.
کارهای سخت و نرمی که دولت پزشکیان دارد انجام می‌دهد عین اصلاحات است
* تا قبل از چینش کابینه برخی نقدها متوجه سهم خواهی‌ها بود، جنس نقدهایی که الان مطرح می‌شود، در همان مسیر سهم خواهی است یا …؟
جالبه همان بخشی که در انتخابات «سرد» بود و حرف‌های تحول‌طلبان را جدی‌تر می‌گرفتند، پس از پیروزی پزشکیان در انتخابات، حسابی بر سهم‌خواهی‌ها افزودند و تعداد زیادی از انتصاب‌های پزشکیان را حتی مسخره کردند. اما ماهیت این نوع انتظارات چیست؟ یک مقدار به همان سهم‌خواهی برمی‌گردد و مقداری هم به همان گرایش تحول‌طلبانه آن‌ها باز می‌گردد.
به بیان دیگر گویی از موفقیت پزشکیان خشنود نیستند و موفقیت او را تاخیر در اصلاحات ساختاری می‌دانند. درصورتی‌که کارهای سخت و نرمی که دولت پزشکیان دارد انجام می‌دهد عین اصلاحات است که مورد نیاز کشور است، که با هزینه کم در دستور کار قرار گرفته است.
* اساسا این انتقادات و هشدارها را واقع بینانه می‌بینید یا در راستای نظارت بر دولت‌ها قابل پذیرش است؟
انتقادها براساس زمینه اول که در سوال اول پاسخ دادم هم واقع‌بینانه و هم نظارت بر دولت است و هم خود دولت از این انتقادها حمایت می‌کند. اما نقد در سه زمینه دیگر بیشتر آرزو اندیشی است.
دولت پزشکیان دولتی توسعه‌گرا، عدالت‌طلب، مردم‌گرا و اصلاح‌گرا است
* آقای جلایی‌پور! به نظر می‌آید رئیس جمهوری تلاش دارد کابینه و دولت خود را اصلاح گرا معرفی کند تا اصلاح طلب، نگاه شما چیست؟
به نظر من دولت پزشکیان دولتی توسعه‌گرا، عدالت‌طلب، مردم‌گرا (نه مردم فریب) و اصلاح‌گرا است. در این مسیر دولت پزشکیان از مدیران اصلاح‌طلب، اصول‌گرا، اعتدالگرا و مستقل هم استفاده کرده است. یک «دولت ترکیبی» است که البته نماینده همه اقشار نیست اما این دولت خالص‌گرا و انحصارطلب هم نیست و دوست دارد به وفاق و همدلی در نظام سیاسی و در میان ملت کمک کند. (به نظر من شکل‌گیری دولت پزشکیان می‌تواند یک فرصت تاریخی در جهت بازگرداندن ایران در مسیر توسعه، باشد).
گرایش دوم اصلاح‌طلبان مثل دکتر ظریف در انتخابات کت درنیاوردند
*این ادعا که جریان اصلاحات در مواجهه با دولت پزشکیان چند دسته شده است را می‌پذیرید؟
ببینید جامعه ایران برای مدت طولانی با انواعی از معضلات و ناترازی‌ها روبرو بوده و هست. نظام سیاسی از انتخابات سال ٩٨ بسته عمل کرده و به سختی تن به تغییرات داده است. لذا در چنین شرایطی از انتخابات ١۴٠٠ به بعد اصلاح‌طلبان تقریبا به دو گرایش تقسیم شدند. یک گرایش در جبهه اصلاحات برای تغییر وضعیت پیش آمده همچنان بر مشارکت فعال در انتخابات تاکید داشت و دارد. حتی در انتخابات ١۴٠٠ و ١۴٠٢ در انتخاب شرکت کردند و در انتخابات ١۴٠٠ از همتی دفاع کردند و البته شکست خوردند. در انتخابات ١۴٠٢ هم شرکت کردند و توانستند در ایجاد یک فراکسیون میانه‌رو (بین هشتاد تا صد نفر) در مجلس اخیر نقش داشته باشند. ۱۱۰ اصلاح‌طلب شناسنامه‌دار که بیانیه روزنه‌گشایی را در جریان انتخابات ١۴٠٢ امضا کردند همه اصلاح‌طلب و از همین گرایش نخست بودند.
گرایش دوم اصلاح‌طلبانی بودند که با توجه به حجم نارضایتی‌ها و با توجه به نظارت سخت‌گیرانه استصوابی شرکت در انتخابات ١۴٠٠ و ١۴٠٢ را مفید نمی‌دانستند و مثل گرایش اول در انتخابات «فعال» نبودند. اما در انتخابات ١۴٠٣ آقای خاتمی که مورد قبول همه اصلاح‌طلبان هست در انتخابات فعال شد و از پزشکیان حمایت کرد. و جبهه اصلاح‌طلبان هم در انتخابات شرکت کرد و از پزشکیان حمایت کرد. لذا در انتخابات ١۴٠٣ اصلاح‌طلبان یک پارچه‌تر شدند. با این همه وقتی به داخل شخصیت‌ها و تشکل‌های جبهه نگاه می‌کردید گرایش اول در انتخابات گرم‌تر و فعال‌تر بود و گرایش دوم گرم نبود و بیشتر در انتخابات شرکت کردند و مثل دکتر ظریف در انتخابات کت درنیاوردند.
این توضیحاتی که دادم همان شرایطی است که ناظر بیرونی وقتی به جبهه نگاه می‌کند، احساس چند دستگی می‌کند. در صورتی با توضیحی که دادم این دو گرایش در ١۴٠٣ در درون جبهه اصلاحات بیشتر به هم نزدیک شدند.
من افق مثبتی را در انتخابات ١۴٠۴ شوراها می‌بینم
* نقش لیدرهای اصلاح طلب و مهمتر از همه آقای خاتمی در مدیریت کردن این فضا را چطور ارزیابی می‌کنید، مشخصا بعد از بالا گرفتن نقدها به رئیس جمهور بخاطر کابینه پیشنهادی، آقای خاتمی در نهایت ورود کرد و فضا را آرام کرد، فکر می‌کنید نقش آقای خاتمی در مدیریت این فضا چیست؟
آقای خاتمی محبوب‌ترین و موثرترین شخصیت سیاسی در میان جبهه اصلاحات و میان میانه‌روان کشور است. یک سرمایه مهم برای جامعه مدنی ایران و ثبات سیاسی ایران است. خوشبختانه پیوند آقای خاتمی و دولت پزشکیان هم پیوند وثیق و دلسوزانه است. من افق مثبتی را در انتخابات ١۴٠۴ شوراها می‌بینم.
با پیروزی پزشکیان دوباره گرایش اصلاح‌طلبی در جبهه فعال شد
* آقای جلایی پور! فکر می‌کنید جریان اصلاحات در نقطه‌ای است که بازنگری در یکسری از راهبردها و رویکردها داشته باشد؟
من از بازنگری استفاده نمی‌کنم. به نظر من با انتخابات ١۴٠٣ و پیروزی پزشکیان بعنوان نامزد جبهه اصلاح‌طلبان، دوباره گرایش اصلاح‌طلبی در جبهه فعال شد و در انتخابات شوراها در ١۴٠۴ این یکپارچگی بیشتر می‌شود. و آن افرادی هم که به انتخابات امید ندارند بیشتر به تحول‌طلبان می‌پیوندند.
الگوی سیاسی اصلاح‌طلبی در ١۴٠٣ الگوی «تعاملی» بود نه «تقابلی»
* نوع مراودات و تعاملات رئیس جمهور با حاکمیت می‌تواند الگویی از اصلاح طلبی جدید باشد؟ اصلاح طلبی که حاکمیت هم به آن اجازه ظهور و بروز بدهد؟
بلکه الگوی سیاسی اصلاح‌طلبی در ١۴٠٣ الگوی «تعاملی» بود نه «تقابلی». بگذارید من روشن بر نکته‌ای اشاره کنم. با توجه به شرایط لغزنده جهانی و منطقه‌ای و با توجه به معضلات معیشتی، و کمبود خدمات زیرساختی و زیست محیطی که ایران با آن روبرو است، راه نجات کشور ایران توسل به مهمترین دارایی در دسترس این کشور است. این دارایی و موتور بر حرکت در آوردنده همین دولت ایران است. این دولت توسعه‌گرا است که می‌تواند در کنار جامعه مدنی و در کنار مردم، جامعه ایران را از معضلات فعلی‌اش و در این منطقه حساس بیرون ببرد. و پروژه سرنگونی‌طلبی باز کردن دروازه‌های جهنم بر روی مردم ایران (بخاطر خوش خوشان نتانیاهو) است.
تشکیل دولت پزشکیان یک بازی برد-برد بین قوه مجریه و بیت بود
* اقداماتی که رئیس جمهوری دنبال می‌کنند مانند رفع حصر، ساماندهی مساله حجاب و گشت ارشاد، رفع فیلترینگ و …که خواسته‌های افکارعمومی نزدیک به جریان اصلاحات است چقدر در آشتی کردن آن بخشی که رأی ندادند با اصلاح طلبان و دولت اثرگذار خواهد بود؟
من به عملکرد کنونی و آینده دولت پزشکیان خوش‌بینم و این خوش‌بینی من چهار دلیل دارم لذا خوش‌بینی من از جنس خوش‌خیالی نیست. دلیل اول این هست که بیت و سپاه قصد رویارویی با دولت پزشکیان را ندارند و رهبری حامی موفقیت دولت پزشکیان است. چون تشکیل دولت پزشکیان یک بازی برد-برد بین قوه مجریه و بیت بود.
دلیل دوم این که پزشکیان هم در نهاد ریاست جمهوری و هم در هیئت دولت در مجموع مدیران شایسته و کاربلدی را بکار گرفته است. دلیل سوم این که پزشکیان یک شخصیت مردم گرا و همراه درد مردم است و مردم‌انگیز و تبلیغات‌چی نیست.
پزشکیان مساله فیلترینگ، برخورد با زنان و FATF را با هماهنگی رهبری پیش می برد
دلیل چهارم این که پزشکیان دارد مسائل حساسی چون: برخورد با زنان و دختران در موضوع پوشش را؛ سرعت نت و رفع فیلتر را، مشکل انرژی، نرخ ارز، اف‌ای‌تی‌اف، تحریم‌ها و … را با ایجاد هماهنگی بین سه قوه و رهبری پیش میبرد. تازه به نظر من اگر هر چه زودتر در غزه به نفع فلسطینیان آتش بس بشود و ترامپ هم در انتخابات آمریکا شکست بخورد بر کامیابی‌های دولت پزشکیان افزوده می‌شود.
۲۷۲۱۵
