الهه جعفرزاده: داغ‌شدن بحث «کد ۱۹» گزینش در کارنامه برخی از داوطلبان آزمون استخدامی آموزش و پرورش، از آن‌دست خبرهایی است که این روزها با اعلام نتایج نهایی آزمون، در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شود. افرادی که در کارنامه آنها کد ۱۹ درج شده است، صلاحیت علمی را کسب کرده‌اند اما صلاحیت‌های عمومی (گزینش) این داوطلبان مورد تأیید قرار نگرفته است و مجدداً مورد گزینش و ارزیابی قرار خواهند گرفت. چند مورد از مهم‌ترین موارد مربوط به علت درج کد ۱۹ در کارنامه عبارتند از: تتو و آرایش نامناسب، پوشش نامتعارف، عدم مشارکت در مراسم مذهبی و نماز جمعه، عدم حضور در مناسبات سیاسی و ملی (انتخابات و تظاهرات).
در همین راستا محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزش و معلم بازنشسته، در گفت‌وگو با بارز نیوز می‌گوید: «رد صلاحیت داوطلبان آزمون استخدامی آموزش و پرورش، تحت تأثیر کد ۱۹، آدم را یاد گزینش‌های دهه‌های قبل می‌اندازد که با سختگیریهای بیش از حد، منجر به سلب انگیزه متقاضیان می‌شد. گزینش در این قبیل آزمون‌ها جزو بدیهیات است و اتفاقاً لازم است اما باید عقلانیت و اعتدال در آن رعایت شود؛ زیرا فردی که تمایل به خدمت در این زمینه دارد، باید از حداقل‌های اخلاقی، رفتاری، پوششی برخوردار بوده و مطابق با ایده‌آل اجتماعی باشد.»
«کد ۱۹»، یادآور گزینش‌های سفت‌وسخت دهه‌های گذشته
این کارشناس آموزش بر این باور است که اجرای کد ۱۹ در یکی دو سال گذشته و رد صلاحیت داوطلبانی که ذیل آن قرار گرفته‌اند، یادآور گزینش‌های سفت‌وسخت سال‌های قبل است. او اضافه می‌کند: «البته اگر این مورد را کنار دیگر رفتارها و سختگیریهای دولت سیزدهم بگذارید، دیگر جای تعجب نخواهد ماند؛ چرا که شما در برخورد با معلمان ما در هیچ دولتی پس از انقلاب -صرف‌نظر از دهه شصت- به اندازه دولت قبل چنین سختگیری‌هایی را نمی‌بینید.»
او ادامه می‌دهد: «از دولت آقای رفسنجانی به بعد، با وجود اینکه سختگیری‌ها پا بر جا بود، اما از شدت آن کاسته شد و دولت‌ها در برخورد با معلمان صنفی و معترض و حتی در مواجهه با دانش‌آموزانی که نگاه و پوشش متفاوتی داشتند، رویکردی معقولانه‌تر و پذیرفتنی‌تر داشتند. ولی امروزه کد ۱۹ دارد به مثابه همان گزینش‌های سخت سال‌های دور عمل می‌کند؛ که البته این کار از دولت سیزدهم قابل انتظار بود. دولتی که در گستره‌های مختلف در آموزش‌وپرورش فشار وارد کرد و معلمان صنفی را با انواع و اقسام روش‌ها، از اخراج گرفته تا کسر رتبه یا حذف رتبه‌بندی، تحت فشار قرار داد.
خبرهایی هست از اینکه دانشجو-معلمان حتی اگر صفحه‌ای را دنبال کردند یا پستی را لایک کردند که در تضاد با ارزش‌های استخدامی بوده، آنها را به‌شدت تحت فشار قرار دادند یا در برخی موارد تهدید به اخراج کردند. به طور نمونه، مثل روز روشن است که در خصوص ماجراهای سال ۱۴۰۱ یا پیش و پس از آن، افرادی که در صفحات مجازی خودشان یا دیگران، واکنش و اظهارنظر سیاسی داشتند، چقدر تحت فشار قرار گرفتند. این طبیعتاً یک روند اشتباه است. مسئولان در این گزینش‌ها معلم را به‌لحاظ سیاسی و اعتقادی پایش می‌کنند، اما ابعاد روحی-روانی و آمادگی فردی را مدنظر قرار نمی‌دهند و به اینکه انگیزه افراد از انتخاب این رشته و شغل چه بوده و آیا واقعاً شایستگی معلم‌شدن را به‌لحاظ سلامت روان دارند یا نه، بی‌توجه هستند.»
پذیرش داوطلبان کنکور با درصد منفی؛ از دیگر ایرادات گزینشی در سیستم آموزشی کشور
این معلم بازنشسته در ادامه صحبت‌های خود پیرامون روند نادرست گزینش داوطلبان استخدامی آموزش و پرورش، به مورد تازه‌ای اشاره می‌کند: «در این قبیل گزینش‌ها، چه علمی و چه صلاحیت‌های فردی، ایرادهای خیلی مهم و قابل توجهی وجود دارد. مثلاً در طی روزهای گذشته، عکسی از نتیجه آزمون یک داوطلب در فضای مجازی منتشر شد که برای دبیری فیزیک پذیرفته شده، اما در کمال تعجب می‌بینیم که درصد درس فیزیک را منفی زده است. این هم یک نوع باگ (ایراد) بزرگ در روند گزینش است.»
نیک‌نژاد علت این اتفاق را اینطور بیان می‌کند: «در چند سال اخیر، جاذبه شغل معلمی، بخصوص در میان مردان، به‌شدت کاهش پیدا کرده است و از همین‌رو رقابتی در این زمینه مطرح نیست. ما در بعضی آزمون‌های استخدامی، که استخدام‌های ماده ۲۸ را به آن اطلاق می‌کنند، در بعضی موارد تا ۲۰۰۰ نفر کمبود معلم داشتیم؛ یعنی کسی داوطلب معلمی نبوده و ظرفیت‌ها خالی مانده است. علاوه بر این، فردی که می‌خواهد دبیر یک درس مشخص شود، باید حداقل نمره متوسطی را از این درس کسب کند تا برگزیده شود، ولی چون انگیزه برای معلم‌شدن در شرایط فعلی کاهش یافته و ظرفیت خالی هم بسیار است، چاره‌ای نیست جز اینکه رتبه‌های پایین‌تر را گزینش کنند؛ درست شبیه همین تجربه اخیر که فردی با درصد منفی در درس فیزیک، دبیریِ همین درس را قبول شده است. اینها ایراداتی است که در آینده هم در سیستم آموزشی و هم در حرفه آن فرد مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.»
امید به اصلاح «کد ۱۹» در دولت چهاردهم
نیک‌نژاد در خصوص انتظار کاهش سختگیریهای گزینشی و اصلاح کد ۱۹ در دولت جدید می‌گوید: «با توجه به رفتار و عملکرد رئیس جمهوری جدید، انتظار می‌رود که ما شاهد قدری تلطیف در این زمینه باشیم. در مجموع می‌توان امید به اصلاح روند گزینش و حرفه‌ای‌تر شدن آن داشت.»
او تصریح می‌کند: «اگر یک دانشجو-معلم اظهارنظر سیاسی کرده یا کنش سیاسی داشته، نباید با او برخورد بدی بشود. هرچند وزیر قبلی در این‌باره معتقد بود «کسی که بورس نظام است و می‌خواهد معلم این نظام بشود حق ندارد کنش سیاسی داشته باشد!». جامعه معلمان انتظار دارند دولت جدید از آسیب‌دیدگان این روند، دلجویی کند و در صورت تمایل، آنها را به کار بازگرداند. امیدواریم هیئت رسیدگی به تخلفات در دولت چهاردهم این کار را به نحو احسن انجام دهد.»
بیشتر بخوانید:
رسمی‌شدن؛ مهم‌ترین دغدغه معلمان خرید خدمات/مدام تهدید به اخراج می‌شویم/ ما را با نیروی خدمات اشتباه می‌گیرند
به ظاهر معلم بیشتر از سلامت روانش توجه می‌شود/ خیلی از موارد تنبیه بدنی دانش‌آموزان اصلا رسانه‌ای نمی‌شود/ در زمینه آموزش معلمان خیلی فقیریم
۴۷۲۳۲
