«دولتِ اول» احمدی‌نژاد قعرنشین شد /پزشکیان به هاشمی و خاتمی رسید /ردپای یک وزیر در ۴ کابینه /وزرایی که «معاون اول» شدند+جدول

تارا مهدویان: چهارشنبه ۳۱ مردادماه ۱۴۰۳ در تاریخ سیاسی مجلس و دولت به عنوان روزی ثبت شد، که همه ۱۹ وزیر پیشنهادی مسعود پزشکیان رای اعتماد گرفتند و بالاخره کابینه تشکیل شد و دولت چهاردهم رسما در پاستور مستقر شد.

رأی آوری کل کابینه ۲۳ سال بعد از آن روزی اتفاق افتاد که کابینه سیدمحمد خاتمی توانست رأی مجلسی ها را بدست آورد و راهی پاستور شود.

به همین بهانه گریزی داشته ایم به دولت های اول روسای جمهور گذشته، با ذکر این نکته که در ادوار گذشته تعداد وزارتخانه‌ها دچار تغییر شده‌اند؛ مانند دوره‌ای که وزارت جهاد کشاورزی و جهاد سازندگی در هم ادغام شدند، یا زمانی دیگر که وزارت دفاع و سپاه یکی شدند و….

برخی وزارتخانه‌ها نیز بنا بر تصمیماتی که در مقاطع زمانی مختلف گرفته شده بود، تشکیل شدند؛ مانند وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و نیز وزارت ورزش و جوانان.

رأی اعتماد کامل به دولت های اول موسوی، هاشمی رفسنجانی، خاتمی و پزشکیان

اما «دولت هایِ اول» کدام روسای جمهوری توانسته است از مجلس رأی کامل را بگیرد؟ کدام روسای جمهور کابینه اول خود را ناقص تشکیل دادند و مجلس رأی اعتماد به کل کابینه پیشنهادی نداد؟

همه وزرای پیشنهادی دولت‌های اول میرحسین موسوی(نخست وزیر و آیت‌الله خامنه‌ای رئیس جمهوری)، هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی توانستند رأی اعتماد از نمایندگان مجلس وقت را دریافت کنند.

بعد از گذشت ۲۳ سال از دولت اول خاتمی، دولت مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم، در صحن مجلس دوازدهم توانست رأی اعتماد کامل برای همه وزرای خود را کسب کند تا چهارمین دولتی باشد که با لیست کامل وزرایش راهی پاستور شود.

در این میان، در دولت محمدعلی رجائی(نخست وزیر و ابوالحسن بنی‌صدر رئیس جمهوری)، همه وزرای معرفی شده رای اعتماد گرفتند؛ اما نکته کابینه بنی‌صدر یا همان کابینه رجایی، این بود که اختلافات شدید میان رئیس جمهوری و نخست وزیر سبب شد تا وزرا در چند مرحله معرفی شوند. در دولت محمدجواد باهنر(نخست وزیر و محمدعلی رجایی رئیس جمهوری) تنها یک وزیر پیشنهادی رأی اعتماد نگرفت.

اما در دولت اول محمود احمدی نژاد در سال ۱۳۸۴، ۴ وزیر نتوانستند رأی اعتماد نمایندگان مجلس را کسب کنند و بر این اساس علی‌اکبر اشعری ، علی‌رضا علی‌احمدی ، سیدمهدی هاشمی ، علی سعیدلو نتوانستند تصدی وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، تعاون، رفاه و تامین اجتماعی و نفت را بر عهده گیرند.

دولت اول حسن روحانی در سال ۱۳۹۲ از میان ۱۸ وزیر پیشنهادی اش، ۳ وزیر پیشنهادی برای وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم و ورزش و جوانان رأی اعتماد پارلمان نشینان را به دست نیاوردند.

در دولت سیزدهم یعنی دولت ابراهیم رئیسی، از میان ۱۹ وزیر پیشنهادی، تنها یک وزیر پیشنهادی آنهم برای وزارت آموزش و پرورش رأی اعتماد را از مجلس شورای اسلامی کسب نکرد.

باید یادآوری کرد، در دولت ابوالحسن بنی صدر که در سال ۱۳۵۸ تشکیل شد، هنوز مجلس اول شورای اسلامی شکل نگرفته بود و چند ماه بعد از تشکیل دولت بنی صدر، رأی گیری مراحل اول و دوم مجلس شورای اسلامی آغاز شد.

اما مرور دولت های اول روسای جمهور در ادوار مختلف نکات قابل توجه دیگری نیز دارد که در ادامه آمده است.

روزهای پرچالش برای کابینه دولت محمد علی رجائی

در مردادماه سال ۱۳۵۹ محمدعلی رجایی علیرغم مخالفت ابوالحسن بنی صدر، به مجلس معرفی شد و از مجلس اول که حزب جمهوری اسلامی دست برتر را داشت، برای نخست وزیری رای اعتماد گرفت. در هنگام ارائه کابینه پیشنهادی رجایی به مجلس، مخالفت بنی صدر با نخست وزیر جدید پررنگ تر شد و از میان ۱۸ وزیر پیشنهادی، ۳ وزیر پیشنهادی، محل اصلی تنش میان  رجایی و بنی صدر شدند. این ۳ وزیر پیشنهادی عبارت بودند از؛ احمد توکلی به عنوان وزیر کار، محسن نوربخش گزینه وزارت اقتصاد و میرحسین موسوی به عنوان وزیر امور خارجه .

این تنش ها، اعتراضات پارلمان نشینان را به همراه داشت و در انتها در پی مذاکره‌های مختلف، مشکل وزارت اقتصاد حل شد. در خصوص وزارت کار نیز مسئله با معرفی فرد دیگری  ختم به خیر شد. اما رجایی در مورد وزارت امور خارجه گزینه دیگری جز میرحسین موسوی را معرفی نکرد تا اینکه پس از عزل بنی صدر در ۳۱ خردادماه ۱۳۶۰، میرحسین موسوی در کابینه موقت به ریاست مرحوم مهدوی کنی به عنوان وزیر امور خارجه، منصوب شد.

در مرداد ماه سال ۱۳۶۰، با ریاست جمهوری رجایی، این بار نخست وزیر جدید یعنی محمدرضا باهنر بود که فهرست وزرای پیشنهادی خود را به مجلس برد و وزرا با اکثریت آراء از مجلس رأی اعتماد گرفتند، اما «حسین تاجگردان» که برای تصدی وزارت راه و ترابری معرفی شده بود، نتوانست از مجلس رأی اعتماد بگیرد و احمد امری جایگزین او شد. منصور شهیدی نیز که وزیر پیشنهادی نیرو برای دولت باهنر بود، قبل از جلسه رأی اعتماد استعفا داد و حسن غفوری فرد به عنوان جایگزن وی از مجلس رأی لازم را کسب کرد.

تشکیل ۳ دولت با رأی اعتماد کامل

بعد از شهادت محمدرضا باهنر و محمدعلی رجائی، دولت سوم تشکیل و آیت الله علی خامنه ای رئیس جمهور کشور شد و میرحسین موسوی به عنوان نخست وزیر، اولین کابینه خود را به مجلس فرستاد. مجلس شورای اسلامی تمامی اعضای کابینه اول میرحسین موسوی را تایید کرد.  

بعد از رحلت امام و آغاز رهبری آیت الله خامنه ای در سال ۱۳۶۸ اولین دولت علی اکبر هاشمی رفسنجانی(پنجمین دولت) تشکیل شد. او اسامی ۲۲ وزیر پیشنهادی خود را به محل کار سابق خود یعنی مجلس ارسال کرد. مجلس شورای اسلامی  پس از سه روز بحث و بررسی در مورد صلاحیت وزرا، به کلیه وزرای پیشنهادی وی رأی اعتماد داد.

کابینه اول دولت سیدمحمد خاتمی نیز در سال ۱۳۷۶( هفتمین دولت) به مانند دولت های اول مهندس موسوی و هاشمی رفسنجانی توانست رأی اعتماد کامل از مجلس بگیرد.

دولت احمدی نژاد رکورد زد

دولت اول محمود احمدی نژاد( نهمین دولت) در سال ۱۳۸۴ تشکیل شد و او در مردادماه همان سال از کابینه اول خود رونمایی کرد. پس از چهار روز بررسی صلاحیت وزیران و برنامه‌های وزرای پیشنهادی احمدی نژاد در بهارستان، وکلای ملت، در رای‌گیری نهایی از میان ۲۱ وزیر پیشنهادی به ۱۷ نفر رأی اعتماد دادند و  وزرای پیشنهادی برای وزارت‌خانه‌های آموزش و پرورش، رفاه، تعاون و نفت آراء لازم را کسب نکردند.

با معرفی افراد جدید و بررسی صلاحیت آنها در نهایت محمود فرشیدی جایگزین علی اکبر اشعری در وزارت آموزش و پرورش که رأی مجلس را کسب نکرده بود، شد. عبدالرضا شیخ الاسلامی نیز توانست رأی مجلسی ها را بگیرد؛ درحالی که سیدمهدی هاشمی در وزارت رفاه مورد قبول مجلس قرار نگرفته بود.

علیرضا علی احمدی هم در وزارت تعاون رأی نگرفت اما ناظمی اردکانی جایگزین او شد و رأی مجلس را گرفت. کاظم وزیری هامانه نیز درحالی که علی سعیدلو در وزارت نفت مورد قبول نمایندگان قرار نگرفته بود توانست رأی اعتماد مجلس برای سکانداری پولدارترین وزارتخانه دولت را از مجلس بگیرد.

وزارتخانه تعاون، کار و رفاه اجتماعی که امروزه یک وزارتخانه است، در دولت نهم، سه وزارتخانه تعاون، رفاه، کار و امور اجتماعی بود که برای وزارت کار و امور اجتماعی، محمد جهرمی به مجلس رفت؛ وزارت رفاه، سیدمهدی هاشمی که نتوانست رأی اعتماد بگیرد و برای تعاون علیرضا علی احمدی معرفی شده بود که او هم رأی اعتماد مجلس را به دست نیاورد.

۳ وزیر پیشنهادی روحانی رأی اعتماد نگرفتند/ کابینه پیشنهادی رئیسی تک گزینه شد

در سال ۱۳۹۲ حسن روحانی اولین دولت خود را تشکیل داد و لیست ۱۸ وزیر پیشنهادی خود را روانه ساختمان سبز بهارستان کرد. پس از بررسی نهایی وزرای پیشنهادی توسط نمایندگان مجلس، ۳ گزینه نتوانستند از مجلس رأی اعتماد بگیرند که شامل محمد علی نجفی گزینه پیشنهادی برای وزارت آموزش و پروش؛ جعفر میلی منفرد گزینه پیشنهادی برای وزارت علوم و مسعود سلطانی فر گزینه پیشنهادی برای وزارت ورزش و جوانان بوده است. 

در نهایت با معرفی افراد جدید و بررسی صلاحیت آنها، در نهایت علی اصغر فانی و محمد فرهادی برای وزارتخانه های آموزش و پرورش و علوم انتخاب شدند. اما وزارت ورزش به مدت ۳ ماه توسط دو سرپرست به نام های سیدرضا صالحی امیری و محمد شریعتمداری اداره شد، تا اینکه در اواخر آبان ماه همان سال محمد گودرزی به عنوان وزیر این وزارتخانه انتخاب شد.

سیزدهمین دولت به ریاست سیدابراهیم رئیسی روی کار آمد که در پی سانحه سقوط بالگرد و شهادت رئیس جمهوری، عمر این دولت بیشتر از ۳ سال طول نکشید. ابراهیم رئیسی در مردادماه ۱۴۰۰، ۱۹ وزیر پیشنهادی خود را به خانه ملت تقدیم کرد. نمایندگان مجلس پس از بررسی برنامه های وزرای پیشنهادی به ۱۸ وزیر رأی اعتماد دادند اما حسین باغگلی وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش نتوانست رأی اعتماد بگیرد و در نهایت یوسف نوری رأی مجلس را در آذرماه آن سال گرفت.

رکورددار وزارت کشور/ استیضاح جنجالی عبدالله نوری در دولت اول خاتمی

محمدرضا مهدوی کنی که در دولت موقت مهدی بازرگان سرپرستی وزارت کشور را بر عهده داشت، در دولت بنی صدر به نخست وزیری رجائی و دولت رجائی به نخست وزیری باهنر نیز سکاندار وزارت کشور بوده است. 

با روی کار آمدن دولت اصلاحات سیدمحمد خاتمی، عبدالله نوری با وجود آنکه از مجلس برای حضور در وزارت کشور رأی اعتماد گرفت اما در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۷۷ توسط مجلس پنجم استیضاح شد و سیدعبدالواحد موسوی لاری در ادامه کار دولت‌ هفتم بر کرسی وزارت کشور تکیه زد.

بیشترین تغییر در وزارت کشور در دولت اول محمود احمدی‌نژاد روی داده است. او ابتدا مصطفی پورمحمدی را به سمت وزیر کشور منصوب کرد اما پس از برکناری پورمحمدی، علی کردان را برای تصدی بر این وزارتخانه به مجلس وقت معرفی کرد و رای آورد. با این وجود، در پی استیضاح علی کردان توسط مجلس، صادق محصولی کلیددار این وزارتخانه شد.

مصطفی پورمحمدی در در دولت اول حسن روحانی کلیددار وزارت دادگستری شده بود.

وزارت یکساله دری نجف آبادی در وزارتخانه اطلاعات

وزارت اطلاعات در سال ۱۳۶۲ و در دولت اول میرحسین موسوی شکل گرفت و محمد محمدی ری‌شهری به عنوان اولین وزیر آن انتخاب شد.

در دولت اول خاتمی، قربانعلی دری نجف آبادی به عنوان وزیر  اطلاعات از مجلس رأی اعتماد گرفت. اما وی بیشتر از یک سال در این منصب باقی نماند و در پی افشای پرونده قتل های زنجیره ای در سال ۱۳۷۷ از سمت خود استعفا داد و علی یونسی کلیددار وزارت اطلاعات شد.

همچنین محمود احمدی نژاد در چهار ساله اول ریاست خود، محسنی اژه ای را سکاندار وزارت اطلاعات کرد. اما در روزهای پایانی دولت نهم، به دلیل بروز اختلاف میان وزیر اطلاعات و ریاست جمهوری، اژه ای برکنار شد و احمدی نژاد خود، سرپرستی این وزارتخانه را بر عهده گرفت.

اسامی مختلف یک وازتخانه/ وزرای دفاعی که شهید شدند

«وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» پس از انقلاب اسلامی تا خردادماه ۱۳۶۳ با عنوان «وزارت دفاع ملی» و بین سال های ۶۳ تا ۶۸ نیز «وزارت دفاع» نامیده می شد. 

این وزارتخانه در سال ۶۸ با ادغام وزارت دفاع و وزارت سپاه پاسداران، با نام «وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» تشکیل شد. در واقع تنها در دولت اول میرحسین موسوی وزارت سپاه سکاندار داشت که آن هم محسن رفیق دوست بود.

سرلشکر خلبان جواد فکوری وزیر دفاع در دولت بنی صدر بود. او در سال ۱۳۶۰ در بازگشت از جبهه جنگ ایران و عراق، بر اثر سقوط هواپیمای حامل فرماندهان جنگ به شهادت رسید. همچنین سرهنگ موسی نامجوی وزیر دفاع دولت باهنر نیز از جمله کسانی بود که در کنار فکوری به شهادت رسید.

اکبر ترکان وزیر دفاع دولت اول هاشمی رفسنجانی تنها وزیر غیرنظامی این وزارتخانه است.

این وزیر در ۴ دولت اول حضور داشت/ سکانداری نوربخش در وزارت اقتصاد دولت اول هاشمی

حسین نمازی در زمره وزرایی است که در ۴ دولت سکاندار وزارت اقتصاد و امور دارایی بوده است. البته او در دولت موقت دوم که پس از شهادت رجایی و باهنر به ریاست مهدوی کنی تشکیل شد، در همین جایگاه حضور داشت که البته این دولت را نمی‌توان در زمره دولت‌های مستقر دانست. 

محسن نوربخش نیز که به دلیل مخالفت بنی‌صدر با او به کابینه رجایی راه نیافت، در دولت اول هاشمی رفسنجانی به عنوان وزیر اقتصاد توانست رأی اعتماد بگیرد.

دانش جعفری هم که در دولت اول احمدی نژاد وزیر اقتصاد بود، به دلیل انتقاد از رئیس جمهور از سمت خود استعفا و جای خود را به سیدشمس الدین حسینی داد.

آقای وزیر، رئیس دولت شد

وزارت آموزش و پرورش یکی دیگر از وزاتخانه های کشور است که از قبل از انقلاب اسلامی بوده است. پس از انقلاب، محمدجواد باهنر که خود به حرفه معلمی اشتغال داشت، در دولت های بنی صدر به نخست وزیری رجایی سکانداری این وزارت را بر عهده داشت. وی اما در دوران ریاست جمهوری رجائی به نخست وزیری رسید و علی اکبر پرورش را به عنوان وزیر آموزش و پرورش خود معرفی کرد. پرورش در دولت اول مهندس موسوی نیز این سمت را در اختیار داشت.

محمدعلی نجفی نیز در دولت اول هاشمی رفسنجانی وزیر آموزش و پرورش بود و در دولت اول روحانی باردیگر به عنوان وزیر پیشنهادی این وزارتخانه معرفی شد اما با یک رأی کمتر، نتوانست رأی اعتماد مجلس را به دست آورد.

او همچنین در دولت باهنر و دولت اول مهندس موسوی، وزیر فرهنگ و آموزش عالی( علوم، تحقیقات و فناوری فعلی) بوده است.

محمدرضا عارف، از وزارت تا معاونت

محمدرضا عارف در دولت اول خاتمی به عنوان وزیر پست و تلگراف و تلفن( وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات فعلی) از مجلس رأی اعتماد گرفت. اما در دولت دوم سیدمحمد خاتمی در سال ۱۳۸۰، رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و بعدتر معاون اول رئیس‌جمهور شد. حالا محمدرضا عارف بعد از ۱۹ سال بار دیگر به عنوان معاون اول مسعود پزشکیان به پاستور بازگشته است.

محمود واعظی نیز در دولت اول روحانی در سمت وزیر ارتباطات منصوب شد و در دولت دوم روحانی به عنوان رئیس دفتر ریاست جمهوری و سرپرست نهاد ریاست جمهوری حضور یافت.

از سوی دیگر، اسحاق جهانگیری نیز که در دولت اول سیدمحمد خاتمی سکاندار وزارت معادن و فلزات بود، در دولت های اول و دوم حسن روحانی ( سال های ۱۳۹۲ تا ۱۴۰۰) معاون اول رئیس جمهور بوده است.

همچنین مرتضی نبوی در دولت باهنر و دولت اول میرحسین موسوی، به صورت متوالی  بر مسند وزارت پست و تلگراف تکیه داشت.

رکورددارران سکانداری وزارت بهداشت و جهاد کشاورزی

وزرات بهداشت یا بهداری سابق، یکی دیگر از وزارتخانه هایی است که از پیش از انقلاب نیز وجود داشت. هادی منافی در سه دوره متوالی در کابینه‌های نخست وزیر رجایی، نخست وزیر باهنر و نخست وزیر موسوی سکاندار این وزارتخانه بود.

علیرضا مرندی، فرد دیگری است که از اواخر دولت اول میرحسین تا پایان دولت دوم او و همچنین در دولت دوم هاشمی رفسنجانی، به عنوان وزیر بهداشت از مجلس رأی اعتماد گرفت. او بعد از وزارت، دو دوره( هشتم و نهم) نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی بوده است.

وزارت کشاورزی و جهادسازندگی دو وزارتخانه ای بودند که بعدها ادغام شده و امروز با عنوان وزارت جهاد کشاورزی شناخته می شود. محمد سلامتی هم به مانند هادی منافی، در دولت‌های بنی صدر، رجائی و آیت الله خامنه‌ای(تا نیمه آن در سال ۱۳۶۲)، بر این وزارتخانه تکیه داشت.

همچنین عیسی کلانتری در دولت های اول هاشمی رفسنجانی و خاتمی توانست از مجلس برای این منصب رأی اعتماد گیرد.

میرحسین موسوی کلیددار یک وزارتخانه حساس

وزارت امور خارجه یکی دیگر از وزارتخانه کلیدی است که در دولت‌های بنی صدر و رجائی میرحسین موسوی سکاندار آن بود.

میرحسین موسوی در دولت اول خود، علی اکبر ولایتی را به عنوان وزیر امور خارجه برگزید که از مجلس رای اعتماد گرفت. او در دولت اول هاشمی رفسنجانی هم در سمت خود بار دیگر از مجلس رأی اعتماد گرفت. ولایتی مجموعا در ۴ دوره وزیر امور خارجه بود؛ از سال ۱۳۶۰ تا سال ۱۳۷۶.

حضور پررنگ محمدرضا نعمت زاده در وزارت صنعت

وزارت صنعت نیز از جمله وزارتخانه های کشور بوده است که در دولت های بنی صدر و رجائی، محمدرضا نعمت زاده کلیدار آن بود. او در دولت اول هاشمی بار دیگر به این سمت بازگشت و در دولت اول روحانی نیز به عنوان وزیر صنعت، معدن و فلزات فعالیت های خود را ادامه داد.

در وزارت ارشاد هم عباس دوزدوزانی در دولت بنی صدر به نخست وزیری رجائی حضور داشت و در کابینه باهنر و کابینه اول مهندس موسوی نیز عبدالمجید معادیخواه سکاندار این وزارتخانه بود.

محمدحسین صفار هرندی که در دولت اول احمدی نژاد به عنوان وزیر ارشاد منصوب شده بود، در آخرین ماه کار دولت اول، به دلیل اختلاف با ریاست جمهوری برکنار شد اما به سرعت برای از حد نصاب خارج نشدن کابینه این برکناری منتفی شد.

شوشتری؛ باسابقه ترین وزیر دادگستری 

وزارت دادگستری که در واقع رابط میان قوه مجریه و قوه قضائیه است، یکی دیگر از وزارتخانه هایی است که از ابتدا تشکیل شده بود. در دولت بنی صدر، ابراهیم احدی مدت کوتاهی کلیددار این وزارتخانه بود؛ او از آبان ۱۳۵۹ تا بهمن ۱۳۵۹ وزیر دادگستری بود که نهایتا به دلیل محدودیت در اختیارات، از سمت خود استعفا داد. سید محمد اصغری از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۳ در کابینه باهنر و کابینه اول موسوی، این وزارتخانه را در اختیار داشت.

 اسماعیل شوشتری را می توان باسابقه ترین وزیر دادگستری دانست؛ چراکه به صورت متوالی در دولت های اول و دوم هاشمی رفسنجانی و سیدمحمد خاتمی به مدت ۱۶ سال در سمت خود ابقا شده بود.

* در جدول زیر کابینه دولت های اول بنی صدر، رجایی، باهنر، میرحسین موسوی، هاشمی رفسنجانی، خاتمی، احمدی نژاد، روحانی، رئیسی و پزشکیان را مشاهده می کنید؛

وزارتخانه		دولت ابوالحسن بنی صدر ( نخست وزیر: محمدعلی رجائی)	دولت محمدعلی رجائی (نخست وزیر: محمدجواد باهنر)	دولت اول میرحسین موسوی (رئیس جمهور: سیدعلی خامنه ای)	دولت اول هاشمی رفسنجانی	دولت اول سیدمحمد خاتمی	دولت اول محمود احمدی نژاد	دولت اول حسن روحانی	دولت ابراهیم رئیسی	دولت مسعود پزشکیان
وزارت کشور		محمدرضا مهدوی کنی	محمد رضا مهدوی کنی	سیدکمال الدین نیک روش	عبدالله نوری	عبدالله نوری	مصطفی پورمحمدی	عبدالرضا رحمانی فضلی	احمد وحیدی	اسکندر مومنی
وزرات اطلاعات *		عدم‌ تاسیس	عدم تاسیس	محمد  محمدی ری شهری	علی فلاحیان	قربانعلی دری نجف‌آبادی	غلامحسین محسنی اژه‌ای	سیدمحمود علوی	اسماعیل خطیب	اسماعیل خطیب
وزارت دفاع **		جواد فکوری	موسی نامجوی	محمد سلیمی	اکبر ترکان	علی شمخانی	مصطفی محمدنجار	حسین دهقان	محمدرضا آشتیانی	عزیز نصیرزاده
وزارت سپاه		—-	—-	محسن رفیق دوست	—-	—-	—-	—-	—-	——
وزارت اقتصاد و دارایی		حسین نمازی	حسین نمازی	حسین نمازی	محسن نوربخش	حسین نمازی	داوود دانش‌جعفری	علی طیب‌نیا	احسان خاندوزی	عبدالناصر همتی
وزارت آموزش و پرورش		محمدجواد باهنر	علی اکبر پرورش	علی اکبر پرورش	محمدعلی نجفی	حسین مظفر	محمود فرشیدی (علی اکبر اشعری: عدم رای اعتماد)	علی اصغر فانی (محمدعلی نجفی: عدم رای اعتماد)	یوسف نوری  (حسین باغگلی: عدم رای اعتماد)	علیرضا کاظمی
وزارت ارتباطات فناوری اطلاعات(پست و تلگراف و تلفن سابق) ***		محمود قندی	مرتضی نبوی	مرتضی نبوی	سیدمحمدغرضی	محمدرضا عارف	محمد سلیمانی	محمود واعظی	عیسی زارع پور	ستار هاشمی
وزارت بهداشت		هادی منافی	هادی منافی	علیرضا مرندی	علیرضا مرندی	محمد فرهادی	کامران باقری‌لنکرانی	حسن هاشمی	بهرام عین اللهی	محمدرضا ظفرقندی
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی ****	وزارت کار و امور اجتماعی	محمد میرمحمد صادقی	محمد میرمحمد صادقی	مهدی معین فر	غلامرضا شافعی	حسین کمالی		علی ربیعی	حجت الله عبدالملکی	احمد میدری
							عبدالرضا شیخ الاسلامی (سیدمهدی هاشمی: عدم رای اعتماد)
	وزارت تعاون	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	مرتضی حاجی	محمد ناظمی اردکانی (علیرضا علی احمدی: عدم رأی اعتماد)	(با وزارت کار و رفاه اجتماعی ادغام شد)	(با وزارت کار و رفاه اجتماعی ادغام شد)	(با وزارت کار و رفاه اجتماعی ادغام شد)
وزارت جهاد کشاورزی *****		محمد سلامتی	محمد سلامتی	میرحسین موسوی( سرپرست حسن طباطبایی فعالیت کرد)	عیسی کلانتری	عیسی کلانتری	محمدرضا اسکندری	محمود حجتی	جواد ساداتی نژاد	غلامرضا نوری قزلجه
وزرات جهاد سازندگی		عدم تاسیس	عدم تاسیس	بیژن زنگنه	غلامرضا فروزش	محمد سعیدی‌کیا	(با وزرات کشاورزی ادغام شد)	(با وزرات کشاورزی ادغام شد)	(با وزرات کشاورزی ادغام شد)	(با وزرات کشاورزی ادغام شد)
امور خارجه		میرحسین موسوی	میرحسین موسوی	علی اکبر ولایتی	علی اکبر ولایتی	کمال خرازی	منوچهر متکی	محمدجواد ظریف	حسین امیرعبداللهیان	عباس عراقچی
دادگستری		ابراهیم احدی	سید محمد اصغری	سید محمد اصغری	اسماعیل شوشتری	اسماعیل شوشتری	جمال کریمی راد	مصطفی پورمحمدی	امین حسین رحیمی	امین حسین رحیمی
صنعت ،معدن و تجارت ******		محمد رضا نعمت زاده	سید مصطفی هاشمی	محمدعلی ذاکر	محمدرضا نعمت زاده	غلامرضا شافعی	علیرضا طهماسبی	محمدرضا نعمت‌زاده	رضا فاطمی امین	محمد اتابک
وزارت معادن و فلزات		عدم تاسیس	عدم تاسیس	سیدحسین موسویانی	حسین محلوجی	اسحاق جهانگیری	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)
وزارت بازرگانی		کاظم پور اردبیلی	حبیب‌الله عسگراولادی	حبیب‌الله عسگراولادی	عبدالحسین وهاجی	محمد شریعتمداری	مسعود میرکاظمی	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)
وزارت صنایع سنگین		عدم تاسیس	عدم تاسیس	بهزاد نبوی	محمدهادی نژاد حسینیان	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)	( با وزارت صنعت، معدن و تجارت ادغام شد)
علوم، تحقیقات و فناوری(فرهنگ و آموزش عالی سابق) *******		حسن عارفی	محمدعلی نجفی	محمد علی نجفی	مصطفی معین	مصطفی معین	محمد مهدی زاهدی	محمد فرهادی (جعفر میلی منفرد: عدم رای اعتماد)	محمدعلی زلفی گل	حسین سیمایی صراف
فرهنگ و ارشاد اسلامی		عباس دوزدوزانی	عبدالمجید معادیخواه	عبدالمجید معادیخواه	سیدمحمد خاتمی	عطاءالله مهاجرانی	محمدحسین صفارهرندی	علی جنتی	مهدی اسماعیلی	عباس صالحی
میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ********		عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عزت الله ضرغامی	رضا صالحی امیری
نفت		جواد تندگویان	سید محمد غرضی	سید محمد غرضی	غلامرضا آقازاده	بیژن نامدار زنگنه	کاظم وزیری (علی سعیدلو: عدم رأی اعتماد)	بیژن زنگنه	جواد اوجی	محسن پاک نژاد
نیرو		حسن عباسپور	حسن غفوری فرد	حسن غفوری فرد	بیژن نامدار زنگنه	حبیب‌الله بیطرف	پرویز فتاح	حمید چیت چیان	علی اکبر محرابیان	عباس علی آبادی
ورزش و جوانان *********		عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	عدم تاسیس	مسعود سلطانی‌فر	حمید سجادی	احمد دنیامالی
وزارت راه **********		موسی کلانتری	احمد امری (سید حسین تاجگردان: عدم رای اعتماد)	محمدهادی نژادحسینیان	محمد سعیدی کیا	محمود حجتی	محمد رحمتی	عباس آخوندی	رستم قاسمی	فرزانه صادق مالواجرد
وزارت مسکن و شهرسازی		محمد شهاب گناآبادی	محمد شهاب گنابادی	میرحسین موسوی( محمد مروت به عنوان  قائم مقام وی فعالیت کرد)	سراج الدین کازرونی	علی عبدالعلی‌زاده،	محمد سعیدی کیا	(با وزارت راه ادغام شد)	(با وزارت راه ادغام شد)	(با وزارت راه ادغام شد)
وزیر برنامه و بودجه ************		—-	—-	مسعود روغنی زنجانی	—-	—-	—-	—-	—-	—-

توضیحات جدول:

*وزارت اطلاعات از دولت میرحسین موسوی و ریاست جمهوری آیت الله خامنه ای تشکیل شد.

**«وزارت دفاع » پس از انقلاب اسلامی تا خردادماه ۱۳۶۳ با عنوان «وزارت دفاع ملی» فعالیت می‌کرد، این وزارت خانه در فاصله بین سال های ۶۳ تا ۶۸ نیز «وزارت دفاع» نامیده می شد. از سال ۶۸ با ادغام وزارت دفاع وقت و وزارت سپاه پاسداران، «وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران» شکل گرفت.

*** وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات همان وزارت پست و تلگراف و تلفن سابق است

****وزارت کار و امور اجتماعی، رفاه و وزارت تعاون بعدها ادغام شد و امروز به عنوان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است

***** وزارت کشاورزی و وزارت جهاد سازندگی ادغام شد و الان به با عنوان وزارت جهاد کشاورزی مطرح است.

****** وزارت های معادن و فلزات، صنایع سنگین و صنایع در سال ۱۳۹۰ ادغام شد و امروزه به نام وزارت صنعت، معدن و تجارت است.

******  وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همان  وزارت فرهنگ و آموزش عالی سابق است.

******* وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ازس ال ۱۳۹۹ و در دولت دوم روحانی تاسیس شد.

******** ورزش و جوانان در سال ۱۳۸۹ تشکیل شد و در دولت اول روحانی منصوب شد

********وزارت راه و وزارت مسکن و شهرسازی در سال ۱۳۹۰ و در زمان دولت روحانی ادغام شد.

********فقط در دوره کابینه اول میرحسین موسوی تشکیل شد.

۲۷۲۱۸