به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، شمارش معکوس برای ارائه لیست پیشنهادی کابینه پزشکیان به مجلس آغاز شده است و همانطور که محمد جواد آذری جهرمی خبر داده است، رئیس‌جمهور احتمالا از دو هفته وقتی که برای معرفی وزرا دارد، از یک هفته استفاده خواهد کرد.
اگر این پیش فرض را درست بگیریم، کابینه دولت چهاردهم طی روزهای دوشنبه یا سه‌شنبه هفته جاری معرفی خواهد شد و اگر هم پزشکیان قصد داشته باشد که از تمامی وقت خود برای ارائه کابینه پیشنهادی استفاده کند، نهایتا تا هفته آینده شاهد ارائه لیست نهایی کابینه دولت چهاردهم خواهیم بود.
اما جدای از فهرست پیشنهادی کابینه که نیازمند رأی و تایید نمایندگان است، مسعود پزشکیان در روزهای اخیر مشغول انتخاب معاونان خود یکی پس از دیگری است. در اولین انتصابات صورت گرفته محمدرضا عارف به معاونت اولی رسید و محسن حاجی میرزایی، مسئول دفتر رئیس جمهور شد.
ظریف وارد دولت شد اما…
اما درحالیکه محمدجواد ظریف یکی از محتمل ترین گزینه ها برای «معاونت سیاسی» به شمار می‌رفت، مسعود پزشکیان با صدور حکمی، او را به سمت معاونت راهبردی و ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک منصوب کرد.
همچنین رئیس‌جمهور، محمدجعفر قائم پناه را به سمت معاونت اجرایی و سرپرست نهاد ریاست جمهوری نیز منصوب کرد تا یکی پس از دیگری از معاونان خود رونمایی کند.
انتصاب محمد جواد ظریف، درحالی اتفاق افتاد که او بارها بر عدم ورود خود به دولت چهاردهم تاکید کرده بود. ظریف بعد از صدور این حکم، در توییتی نوشته است؛ «قرار نداشتم در دولت مسئولیتی را قبول کنم. ولی در چند روز گذشته، نگرانی، دلخوری و اصرار هم میهنان بزرگوار، به ویژه در فضای مجازی، باعث شد که ناگزیر شوم آن نگاه را قدری تغییر دهم؛ ولی صرفا در حد رسمیت یافتن یک مسئولیت مشورتی که بارها گفته‌بودم در خدمت رئیس جمهور عزیز خواهم بود. پیشنهاد بیشتر دوستان پذیرفتن معاونت سیاسی رئیس جمهور بود. اما آن سمت از یک سو مسئولیتی اجرایی بود، و از سوی دیگر باعث تداخل در وظایف و شائبه تضعیف وزارتخانههای سیاسی می‌شد، که آن را به مصلحت نمی‌دانم.»
مسعود پزشکیان، در این حکم انتصاب، با استناد به اصل ۱۲۴ قانون اساسی، محمد جواد ظریف را به سمت معاون راهبردی رئیس جمهور منصوب کرده و از او خواسته است که رابط بین اندیشکده ها و نخبگان با دولت باشد.
این جایگاه و سمت تا قبل از دولت چهاردهم، وجود نداشت و به نظر می رسد ایجاد چنین جایگاهی نه از باب تشریفات و تعارفات بین ظریف و پزشکیان بلکه پررنگ کردن جایگاه مرکز تحقیقات استراتژیک به عنوان اتاق فکر دولت از یک سو و نقش جدی ظریف در مشورت دهی به رئیس جمهوری است. مشورت هایی متکی به نظرات کارشناسان و متخصصان و جامعه نخبگانی و دانشگاهی کشور.
این مشورت ها با حضور در مرکز تحقیقات استراتژیک نمود بارزتری خواهد یافت، چه آنکه مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری یکی از سازمان‌های زیرمجموعهٔ نهاد ریاست‌جمهوری ایران است که می تواند تبدیل به «اتاق فکر» دولت شود.
در ماموریت تعریف شده برای این مرکز، بر انجام مطالعات، بررسی‌ها و پژوهش‌های راهبردی و بین دستگاهی در دولت تاکید شده و ارائه طرح‌ها و پیشنهادهای مرتبط با راهبردهای ملی در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاست خارجی، با رعایت سیاست‌های کلی نظام مورد توجه قرار گرفته است.
واکنش ها به حضور ظریف در دولت چهاردهم
اما این انتصاب، واکنش هایی درپی داشته است. برخی مخالفان همیشگی ظریف به این انتصاب نگاه منتقدانه داشتند و حضور او در دولت جدید را درست نمی‌دانند و دائما در حال یادآوری اظهارات گذشته او درخصوص نپذیرفتن سمت در دولت جدید هستند.
سوی دیگر اما هستند کسانی که حضور ظریف در دولت چهاردهم را یک فرصت برای پزشکیان می دانند. آنچنان که محمد رضا جلائی پور، در یادداشتی نوشت: هم نفس حضور محمدجواد ظریف در کابینه و هم انتخاب او برای معاونت جدیدِ «راهبردی» رئیس جمهور اتفاقات مبارکی برای دولت چهاردهم است. پردازش و تمهید کلان‌استراتژی‌های دولت، تغذیهٔ محورهای راهبرد و گفتمان رئیس‌جمهور (از جمله توافق‌گرایی در داخل و خارج و عدالت‌خواهی)، و جلب مشارکت طیفی از توانمندترین نهادهای مدنی و تخصصی و اندیشکده‌ها و نیروهای فکری و سیاسی در ایده‌پردازی و سیاست‌گذاری و مسیریابی برای رئیس‌جمهور و دولت، همه در سطحِ عالی‌ترِ «معاونت راهبردی» بهتر از سطح فعلی مرکز بررسی‌های استراتژیک ممکن می‌شود و با هدایت شخصیت ملی تراز اولی در سطح محمدجواد ظریف، ظرفیتِ تقویت و تاثیر بیشتری می‌یابد.
در جدول زیر برخی از واکنش ها به حضور محمد جواد ظریف در معاونت راهبردی و ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک آمده است؛
| نام/ سمت | موافق یا مخالف حضور ظریف در دولت پزشکیان | اظهارات |
| محمدرضا عارف/ معاون اول رئیس جمهور | موافق | *انتصاب برادران بزرگوارم جناب دکتر ظریف و جناب دکتر قائم‌پناه به سمت معاون راهبردی و معاون اجرایی رئیس‌جمهور محترم که هر دو از مدیران توانا، عالم، دردمند و صاحب نام هستند را تبریک میگویم در دولت وفاق ملی با کمک این دو برادر گرانقدر راه خدمت به مردم نجیب ایران هموارتر خواهد شد. |
| روزنامه سازندگی / رسانه اصلاح طلب | موافق | *ظریف اعلام کرده بود که در دولت آتی به دنبال پست و مقام نیست اما در جلسه‌ای که با برخی از روزنامه‌نگاران داشت، آنها از وی خواستند از این خواسته عقب‌نشینی کند زیرا حضور او در کنار دکتر پزشکیان و کابینه آتی بسیار راهگشا خواهد بود و پزشکیان در بسیاری از امور به وی احتیاج خواهد داشت. *محمدجواد ظریف، پیش از این رئیس شورای راهبری بود و به ابتکار او این شورا تشکیل شد تا افرادی که شایسته وزارت هستند، با مشورت نخبگان به رئیس‌جمهوری معرفی شوند. در جریان رقابت‌های انتخاباتی نیز ظریف یکی از مهم‌ترین عناصر پیروزی پزشکیان بود. |
| علی طیب نیا/ عضو شورای راهبری انتخاب دولت چهاردهم | موافق | * تبریک و آرزوی موفقیت برای دکتر ظریف و دکتر قائم پناه. |
| عبدالرضا داوری/ فعال رسانه ای | موافق | *منش و بینش جواد ظریف، بیش از سایرین، مشابه خط مشی دولتمرد فرزانه و میهن دوست قرن گذشته، حسن پیرنیا، ملقب به مشیرالدوله است. |
| سید محمد صحفی/ فعال سیاسی | موافق | به آنها که خودشان را حزب‌اللهی و انقلابی ۲ آتشه و جواد ظریف معاون راهبردی رئیس‌جمهور را مدیری غربگرا، سازشکار و حتی خائن می‌خوانند، اظهار ارادت و رفاقت سیدحسن نصرالله با «ظریف» هنگامی‌که وزیرخارجه دولت روحانی بود یادآوری می‌شود. |
| دیاکو حسینی/ کارشناس ارشد مسائل بین الملل | موافق | *انتصاب دکتر ظریف به عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور و رئیس مرکز بررسی‌های استراتژیک، با توجه به سوابق عالی گذشته و درایت روشن‌اندیشانه ایشان در آغاز دولت جدید، نقطه امیدی است برای ایران. با آرزوی موفقیت برای این بزرگ‌مرد شجاع، دانا، صادق و میهن‌دوست. |
| محمدرضا جلائی‌پور/ فعال سیاسی اصلاح طلب | موافق | *هم نفس حضور محمدجواد ظریف در کابینه و هم انتخاب او برای معاونت جدیدِ «راهبردی» رئیس جمهور اتفاقات مبارکی برای دولت چهاردهم است. پردازش و تمهید کلان‌استراتژی‌های دولت، تغذیهٔ محورهای راهبرد و گفتمان رئیس‌جمهور (از جمله توافق‌گرایی در داخل و خارج و عدالت‌خواهی)، و جلب مشارکت طیفی از توانمندترین نهادهای مدنی و تخصصی و اندیشکده‌ها و نیروهای فکری و سیاسی در ایده‌پردازی و سیاست‌گذاری و مسیریابی برای رئیس‌جمهور و دولت، همه در سطحِ عالی‌ترِ «معاونت راهبردی» بهتر از سطح فعلی مرکز بررسی‌های استراتژیک ممکن می‌شود و با هدایت شخصیت ملی تراز اولی در سطح محمدجواد ظریف، ظرفیتِ تقویت و تاثیر بیشتری می‌یابد. |
| روزنامه کیهان/ رسانه اصولگرا | مخالف | *ظریف پیش از این رئیس شورای موقت موسوم به شورای راهبری دولت چهاردهم بود که پیشنهاد وزیر به پزشکیان را برعهده داشت و آخرین‌بار البته حکمی که ظریف برای خود از آقای پزشکیان گرفته، فراتر از ریاست مرکز مذکور و به عنوان «معاون راهبردی رئیس‌جمهور» است. *معاونت راهبردی تفاوت چندانی با معاونت سیاسی ندارد و اگر آن معاونت اجرائی است که هست این معاونت هم اجرائی و فراتر از ادعای «مسئولیت مشورتی» است. در حقیقت مفهوم معاونت راهبردی رئیس‌جمهور تعیین تکلیف درباره راهبرد دولت جدید و از یک منظر فراتر از معاونت سیاسی است. سؤالی که در این‌جا مطرح می‌شود این است که آقای ظریف غیر از سوءمدیریت در حوزه دیپلماسی و تحمیل خسارت‌های سنگین یک توافق نامتوازن و بی‌پشتوانه به نام برجام که موجب دو برابر شدن تحریم‌ها شد، چه تخصص و دانش دیگری مثلاً در فهم بدیهیات مدیریت اقتصادی و وزارتخانههای تخصصی ذی‌ربط دارد که بخواهد معاونتی به نام معاونت راهبردی را برای تعیین راهبرد دولت به عهده بگیرد؟! |
| مرتضی مطیعی/ امام جمعه سمنان | مخالف | *برخی هنوز فکر می‌کنند آمریکا کدخدای جهان و ناجی است. ساده اندیشی است که مجرم رو به جای حکم جا بزنیم. استفاده از این افراد در مسائل راهبردی تاسف دارد. این افراد ساده لوح می گوید حرف دنیا را بهتر بلدیم. |
| عصر ایران /رسانه اعتدالی | موافق | *امام جمعه سمنان در خطبه خود ناگهان از نتانیاهو و آمریکا رفتند سراغ ظریف و تا از او یک رحیم مشایی نسازند و رییس جمهوری را وادار به کنار گذاشتن او نکنند ول‌کن نیستند. غافل از این که اسفندیار رحیم مشایی یک مدیر میانی بود که احمدی‌نژاد او را ناگهان به معاون اولی رییس‌جمهوری منصوب کرد. اگر رهبری دخالت کردند به خاطر این بود که مواضع عقیدتی او را نمی‌پسندیدند و در حد معاون اولی نبود و بعد هم رییس دفتر رییس جمهوری شد و تا آخر ماند. *دکتر ظریف اما در حد ریاست جمهوری است و به خاطر همین مایه گذاشتن او برای دکتر پزشکیان به فداکاری تعبیر شد و با گروه های فشار هم رودربایستی نکرد و وقتی در کاشان شعار «هیهات منا الذله» را سر دادند پاسخی تاریخی داد و گفت: هیهات من الچای دبش! *با این همه ما از طرف آقای دکتر پزشکیان از امام جمعه محترم سمنان به خاطر این که بدون کسب اجازه یا مشورت ایشان آقای دکتر ظریف را به عنوان معاون راهبردی ریاست جمهوری منصوب کردند و اسباب تکدر خاطر جناب امام جمعه سمنان شدند عذر می‌خواهیم. اگر مایل‌اند میزان محبوبیت او را بدانند خوب است ایشان را دعوت کنند تا بعد از مدت‌ها به واسطه حضور او بر شمار حاضران در نماز جمعه سمنان هم اضافه شود. |
| محمدعلی ابطحی /فعال سیاسی اصلاح طلب | موافق | *انتخاب ظریف برای پست تازه تاسیس معاونت راهبردی و نیز ریاست مرکز استراتژیک، انتخاب قابل تقدیری است، با عنوان معاونت ظریف عضو هیئت دولت می‌شود و می تواند دامنه تاثیرش زیاد باشد. وجودش پشتوانه قدرتمندی برای سیاست سازی در دولت است. |
۲۷۲۱۹
