علی سلیمی: آنها ممکن است حاشیه زندگی شما باقی بمانند، گهگاه پستهای شما را لایک میکنند، استوریهای شما را تماشا میکنند، اما هرگز به طور کامل و مشخص ارتباطی با شما ندارند یا اهداف خود را از این کار روشن نمیکنند. در زبان انگلیسی به این کار (orbiting) گفته میشود که به معنای «به دور چیزی گشتن» یا «دایرهوار حرکت کردن» است.
چندین انگیزه پشت این کار وجود دارد:
۱ -مشکل در رها کردن روابط تمام شده: قطع کامل ارتباط با کسی که نسبت به او حس داشتهاید یا احیانا هنوز دارید، از منظر هیجانی بسیار چالشبرانگیز و دشوار است.
۲- پاداش دوپامینی: بررسی مداوم پروفایل رسانههای اجتماعی یک شریک عاطفی سابق میتواند دوپامین _که به عنوان هومورن محرک و ایجاد لذت در مغز شناخته میشود_ را افزایش دهد و فرد را به سمت این کار سوق دهد حتی اگر برای روند بهبودی و گذر از رابطه تمام شده مفید نباشد.
۳- انتخاب آخر داشتن: برخی از افراد این کار را به این دلیل انجام میدهند که گزینه بازگشتی برای خود در صورت شکست در سایر روابط داشته باشند.
اگرچه این رفتار ممکن است در ابتدا مضر به نظر نرسد، اما میتواند عواقب روانشناختی و عاطفی منفی برای هر دو طرف داشته باشد. این رفتار دیجیتالیِ به ظاهر بی ضرر میتواند از چند جهت آسیبرسان شود که در اینجا به سه مورد از آنها اشاره شده است:
۱-این کار ممکن است از کنترل خارج شود و به تعقیب زندگی واقعی فرد تبدیل شود
دنبال کردن شریک عاطفی سابق در فضای مجازی در شروع اغلب حالت معصومانهای دارد اما این فعالیت ممکن است چرخشی خطرناک داشته باشد و افراد به شکل وسواسگونهای به دنبال اطلاعاتی فراتر از آنچه در فضای مجازی وجود دارد بگردند. آنها ممکن است در مکانهایی ظاهر شوند که دیگری اغلب اوقات در آنها حضور دارد.
یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ تعقیب را به عنوان رفتار تکراری که ترس از آسیب را در قربانی ایجاد میکند تعریف کرد که شامل رفتارهایی مانند؛ نظارت بر زندگی دیگری، تهاجم به زندگی، ارعاب و فریب است که اغلب علاوه بر خود فرد خانواده او را نیز شامل میشود. این مسئله ممکن است منجر به عواقب گستردهای از جمله تحقیر عمومی و حس دخالت شدید و از دست دادن آرامش در زندگی شود.
۲- فرد توسط سیگنالهای مختلف گیج میشود و احساس گیر افتادن میکند
لایک (like) کامنت (comment) مشاهده (view) مکرر شخصی که زمانی با او ارتباط نزدیکی داشتهایم میتواند سیگنالهای متفاوتی ارسال کند و ما را نسبت به حس و هدف او گیج کند. ممکن است این فکر به سر آدم بزند که آیا او علاقهمند به احیای مجدد رابطه است؟ این سردرگمی میتواند از نظر عاطفی برای افراد آزاردهنده باشد. بسیار مهم است که بدانیم این فعالیتها نشاندهنده تعهد یا علاقه واقعی نیست. نظارت مدوام شریک عاطفی سابق این تصور را ایجاد میکند که او چون همچنان به من اهمیت میدهد این کارها را میکند اما در واقعیت این حداقل کاری است کسی میتواند برای حضور در زندگی دیگری انجام دهد و کمترین حد تلاش را میطلبد. چسبیدن به این امید واهی میتواند رشد شخصی و بهبود عاطفی از رابطه پایان یافته را دشوار کند.
۳- سوگیری تاییدی ممکن است فرد را قانع کند که دیگری هنوز او را دوست دارد
سوگیری تاییدی به تمایل افراد به طرفداری از اطلاعاتی اشاره دارد که با انتظارات و باورهای قبلی او همسو باشند. این سوگیری بر انتخابهایی که افراد در مورد اطلاعاتی که به دنبال آن هستند یا از آن اجتناب میکنند تاثیر میگذارد، پردازش و تفسیر فرد آنها از اطلاعات را شکل میدهد و بر نحوه به خاطر سپردن آنها در حافظه تاثیر میگذارد. وقتی کسی در فضای مجازی همچنان شما را دنبال میکند، ممکن است اعمال او را از دریچه نوستالژی تفسیر کنید و فکر کنید که او هنوز احساسات عاشقانهای را نسبت به شما دارد اما در واقعیت این فعالیتها بسیار خودخواهانه است که در واقع به دنبال یک حس کنترل عاطفی بدون تعهد مشخصی هستند و مانع دیگری برای دستیابی به روابط سالمتر میشود.
اگر با چنین وضعیتی درگیر هستید بهتر است سعی کنید برای خود حد و مرز تعیین کنید، فاصله ایجاد کنید و یا برای مدیریت احساسات پیچیدهای که در شما برانگیخته میکند، از دوستان نزدیک یا یک متخصص سلامت روان حمایت دریافت کنید.
منبع: psychologytoday
بیشتر بخوانید: سوء استفاده عاطفی چیست؟ آیا آگاهانه اتفاق میافتد؟