غزال زیاری: جریانی از ماگما (گدازههای آتشفشانی) در ایسلند به راه افتاده و همین اتفاق باعث شده تا شهر گرینداویک واقع در جنوب غربی ایسلند در حالت آمادهباش قرار بگیرد.
ماگمای بسیار فعالی که در هنگام رسیدن به سطح زمین تبدیل به لاوا میشود، تا به حال باعث ایجاد هزاران زمینلرزه شده که برخی از آنها در خوشههایی رخ داده که “ازدحام زلزله” لقب گرفتهاند. این ماگماها باعث تغییر شکل زمین در داخل و اطراف شهر شده و در حال حاضر نشانهای از کند شدن یا توقف جریان ماگماها رویت نمیشود.
هشدار اداره هواشناسی
اداره هواشناسی ایسلند در بیانیهای اعلام کرده:« احتمال فوران آتشفشان همچنان بالاست. در صورتی که فوران آتشفشان اتفاق بیفتد، محتملترین مسیر، همان مسیر نفوذ ماگماهاست. آخرین ارزیابی ما از خطرات موجود، هیچ مکان احتمالی برای فورانی دیگر را نشان نمیدهد.»
بیشتر بخوانید:
در شرایطی که روزانه صدها زمینلرزه در منطقه اتفاق میافتد، اداره هواشناسی ایسلند از “تشکیل مداوم نفوذ ماگما” خبر میدهد. این جریان ماگما از طریق یک راهروی ۱۴.۵ کیلومتری از شمالغربی گرینداویک به سمت اقیانوس اطلس حرکت میکند و در نزدیکترین نقطه، در فاصله کمتر از یک و نیم کیلومتری در زیر زمین است. طبق گزارشها این تونل حالا از میان یک سری دهانه ۲هزار ساله عبور میکند و از شروع جریان یافتن آن، شدتش افزایش چشمگیری داشته.
آسیبهای وارد شده به گرینداویک
در حال حاضر جریان مداوم ماگما در گرینداویک که شهری با ۳۴۰۰ نفر جمعیت است، ویرانیهایی را در این شهر ایجاد کرده است. چرا که تونل ماگما، زمین را به اطراف هل میدهد و باعث فرو ریختن بخشهایی از زمین و بالا آمدن بخشهای دیگری از آن در داخل و اطراف این شهر ساحلی شده است.
از آنجا که روند جریان یافتن ماگماها که از ماه اکتبر آغاز شده، نشانی از کند شدن ندارد، نگرانیها در مورد نزدیکتر شدن سنگهای مذاب به سطح زمین افزایش یافته است.
در صورتی که ماگماها فوران کرده و به سطح زمین برسند، تاثیر قابل توجهی را ایجاد خواهند کرد. میشل پائولاتو، محقق ایمپریال کالج لندن در این باره گفته:« در صورتی که ماگماها با آب دریا برخورد کنند، ممکن است باعث ایجاد انفجار شوند. در صورتی که ماگماها زیر آب دریا فوران کنند، ممکن است باعث فوران سرتسوان، مشابه آنچه در سال ۱۹۶۳ در ایسلند رخ داد و باعث ایجاد جزیره سورتسی گردید، شوند. در آن سال، آن فوران چند سال طول کشید و احتمال تکرار آن در شرایط فعلی وجود دارد.»
البته در شرایط فعلی پیشبینی حجم و اندازه فوران ماگما و یا مکان دقیق وقوع آن کار سختی است. در هر حال برای امنیت بیشتر، شهر گرینداویک از سکنه خالی شده است.
بیل مک گوایر، استاد بازنشسته ژئوفیزیک و مخاطرات آب و هوایی در دانشگاه کالج لندن در این باره گفته:« شهر تخلیه شده گرینداویک در آستانه درهم شکستن است و بقای آن دور از انتظار به نظر میرسد. در نهایت همه چیز به مکانی بستگی دارد که ماگما در آنجا به سطح زمین می رسد ولی وضعیت برای ساکنان شهر چندان خوب نیست.»
اقدامات پیشگیرانه
بیبیسی در گزارشی به این نکته اشاره کرده که کارگران در حال ساخت دیواری در اطراف یک نیروگاه زمین گرمایی در فاصله ده کیلومتری شهر هستند تا از ورود گدازهها به آن جلوگیری کنند.
در سال ۲۰۱۰ فوران آتشفشان ایافیاتلایوکوتل (Eyjafjallajökull) در نزدیکی یخچالهای یخی ایسلند فوران کرد و ابری از خاکستر را ایجاد نمود که باعث لغو حدود ۱۰۰ هزار پرواز شد. البته متخصصان شرایط مشابهی را در صورت فوران آتشفشان گرینداویک پیشبینی نمیکنند و تاکنون این اتفاقات تاثیری بر عملکرد فرودگاه بینالمللی کفلاویک در فاصله حدودا سی کیلومتری شمال غرب منطقه نداشته است.
طبق گزارش منتشره در NPR، از بین ۳۲ سیستم آتشفشانی کشور ایسلند، شبه جزیره ریکیانس (منطقهای که گرینداویک در آن قرار دارد) در طول سه سال متوالی شاهد سه فوران بوده است. این درحالی است که در این منطقه در بیش از هشتصد سال حتی یک فوران را هم شاهد نبودهایم. با حرکت ماگماها به سمت گرینداویک و با مقایسه شرایط نسبت به فوران فاگرادالس فال در سال ۲۰۲۱، میتوان گفت که فوران گرینداویک دیر و زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد و فقط زمان دقیق وقوع این اتفاق مشخص نیست.
منبع: popularmechanics
227227