۳۷ اثری که نولان به فیلم‌بازها پیشنهاد می‌کند/ شعبده باز سینما از کدام فیلم‌ها الهام گرفته است؟

ابوالفضل خدایی: سه سال پس از فیلم «تنت» حالا او با اوپنهایمر به سینما برگشته است. نولان فیلم‌نامه این فیلم را بر اساس کتاب پرومته آمریکایی، پیروزی و تراژدی جی رابرت اوپنهایمر به رشته تحریر درآورده است. در حرفه ای که با جاه طلبی و ذهنیت «برنده باش یا بباز» تعریف می شود، «اوپنهایمر» ممکن است واقعاً بزرگترین فیلم نولان باشد.

به بهانه اکران فیلم «اوپنهایمر»، ایندی وایر در مقاله‌ای به معرفی و بررسی فیلم های مورد علاقه نولان رفته است. این فیلم ها به نوعی الهام بخش نولان در ساخت آثارش نیز بوده است. ۳۷ فیلمی که در ادامه معرفی می شود فیلم های محبوب و الهام بخش این کارگردان برجسته است که تماشای آنها را به علاقمندان سینما توصیه می کند.

۱_ در خدمت سرویس مخفی ملکه ۱۹۶۹

نولان یکی از بزرگ‌ترین طرفداران جیمز باند در هالیوود است و یکی از محبوب‌ترین مورد علاقه‌های او «On Her Majesty’s Secret Service» است. او در مصاحبه‌ای با امپایر در سال ۲۰۱۰ گفت که چندین سکانس از «تلقین» از این فیلم الهام گرفته شده است. او می گوید این فیلم محبوب ترین او از سری فیلم های باند است.نولان می گوید تعادل فوق العاده ای از صحنه های اکشن، احساسات عاشقانه و غم از جمله عواملی بوده که سعی کرده از آن الهام بگیرد.

۲ـ بعد از آفتاب ۲۰۲۲

تحسین‌شده‌ترین فیلم سال ۲۰۲۲، «Aftersun» ساخته شارلوت ولز است که پل مسکال نقش پدری جوان را در آن بازی می کند که دخترش سوفی (فرانکی کوریو) را برای تعطیلات به ترکیه می‌برد. نولان در مصاحبه‌ای هنگام تبلیغ «اوپنهایمر» از این فیلم به عنوان نمونه‌ای از یک فیلم صمیمی که هنوز هم شایسته دیدن در سینما است، تمجید کرد. نولان به تلگراف گفت: »چرا باید چیزی شبیه «افترسان» را روی پرده بزرگ دید؟» « مسلماً باید دید» «دیدن آن در تلویزیون نیز فوق‌العاده است اما موضوع این نیست»

۳ ـ مخصمه ۱۹۹۵

کریستوفر نولان در سپتامبر ۲۰۱۶ میزبان بیستمین سالگرد نمایش فیلم «Heat» یا همان مخمصه ساخته مایکل مان در آکادمی بود. یکی از فیلم های اکشن مورد علاقه او که بعدها به خلق اثری ماندگار و ابرقهرمانی چون شوالیه تاریکی تبدیل شد.

۴- هشت نفرت انگیز ۲۰۱۵

نولان چنان طرفدار «The Hateful Eight» کوئنتین تارانتینو است که در سال ۲۰۱۵ میزبان نمایش جوایز درام غربی برای انجمن صنفی کارگردانان آمریکا بود. نولان بحث خود را پس از نمایش فیلم با تارانتینو با پرسیدن از تماشاگران آغاز کرد: «عجب فیلمی بود؛ نه؟» نولان از طرفداران پر و پا قرص نمایش این فیلم بود که همانند «اوپنهایمر» در فرمت های ۷۰ میلی متری نمایش داده شد. نولان به شدت از روش فیلمبرداری و فضای آن تمجید کرد و اظهار داشت که توانست روشی تازه ای را به سینماها بیاورد.

۵ـ بچه راننده ۲۰۱۷

کریستوفر نولان آنقدر عاشق «Baby Driver» بود که با ادگار رایت نویسنده و کارگردان این فیلم مصاحبه کرد. نولان ضمن تمجید از اکشن این فیلم به کارگردان گفت: «این یک اثر فوق‌العاده بود.» نولان همچنین با تعریف از صحنه های تعقیب و گریز این فیلم، نبردها و سایر عوامل گفت: «من عاشق چگونگی قرار دادن این صحنه ها در کنار هم هستم.»

۶ـ ارابه‌های آتش ۱۹۸۱

نولان فیلم برنده اسکار هیو هادسون یعنی «Chariots of Fire» را به عنوان یکی از فیلم‌های مورد علاقه‌اش برگزید که الهام‌بخش «دانکرک» بود و به بی اف آی گفت: «شکوه بصری، روایت‌های درهم تنیده و موسیقی فوق العاده آن با هم ترکیب شده‌اند.»

۷ـ سرعت ۱۹۹۴و توقف ناپذیر ۲۰۱۰

نولان در ساخت «دانکرک» از دو فیلم هیجان‌انگیز مشابه الهام گرفت: فیلم اکشن کلاسیک «Speed» محصول ۱۹۹۴ یان دی بونت و «Unstoppable» تونی اسکات در سال ۲۰۱۰ با بازی دنزل واشنگتن و کریس پین. نولان هیجان دو فیلم «Speed» و «Unstoppable» را فوق العاده توصیف کرد.

۸ـ ۲۰۰۱: ادیسه فضایی

شاهکار علمی ـ تخیلی استنلی کوبریک تأثیر زیادی بر نولان در کودکی گذاشت. این کارگردان به اینترتینمنت ویکلی گفت که در جوانی این فیلم را در سینماها دیده و مبهوت شده است. نولان گفت: «من فقط این تجربه خارق العاده را حس کردم که به دنیای دیگری برده شدم.»

۹ـ ۱۲ مرد خشمگین ۱۹۵۷

نولان به کرایتریون گفت فیلم‌های کمی مانند فیلم کلاسیک دادگاهی سیدنی لومت یعنی «۱۲ مرد خشمگین» وجود دارند که پویایی بین مردان را بررسی می‌کنند. هنری فوندا و لی جی. کاب در نقش اعضای هیئت منصفه ای کاملاً مرد بازی می کنند که باید تصمیم بگیرند که آیا یک نوجوان را به خاطر قتل پدرش محکوم کنند یا نه.

۱۰ـ بیگانه ۱۹۷۹

در کنار کوبریک، ریدلی اسکات نیز فیلمسازی دیگری بود که با روی کار آمدن کوبریک تأثیر زیادی بر او گذاشت. همانطور که نولان به مدیا کامپنی گفت: «کارگردانی که من همیشه از طرفداران بزرگ او بوده‌ام… ریدلی اسکات و مطمئناً وقتی بچه بودم. «بیگانه»، «بلید رانر» فقط مرا غافلگیر کردند، زیرا آنها این جهان‌های خارق‌العاده را خلق کردند که کاملاً خیره کننده بودند.»

۱۱ـ در جبهه غرب خبری نیست ۱۹۳۰

نولان به بی اف آی گفت: «All Quiet On The Western Front» اولین و بهترین فیلمی بود که گفت جنگ انسانیت را از بین می برد. برای من، این فیلم قدرت مقاومت در برابر یافتن معنا و منطق در سرنوشت فردی را نشان می‌دهد. اما شدت و وحشت موجود در جنگ به نمایش در نیامده است.»

۱۲ـ زمان‌بندی بد ۱۹۸۰

تریلر روان‌شناختی نیکلاس روگ در سال ۱۹۸۰ با هنرنمایی آرت گارفانکل و ترزا راسل در نقش یک استاد روان‌شناسی و یک زن آمریکایی که وارد رابطه‌ای آشفته می‌شود. نولان به کرایتریون گفت: «فیلم‌های نیک روگ به خاطر نوآوری‌های ساختاری‌شان شناخته می‌شوند اما خیلی خوب است که بتوانیم آنها را به شکلی ببینیم که عالی بودن عکاسی آنها را نیز به نمایش بگذارد.»

۱۳ـ نبرد الجزیره ۱۹۶۶

«The Battle Of Algiers» یکی دیگر از فیلم های اثرگذار مهم بر نولان در زمان ساخت «دانکرک» بود. نولان درام تاریخی گیلو پونتکوروو در سال ۱۹۶۶ را «روایتی بی‌زمان و تأثیرگذار واقعی می‌داند. نولان می گوید: ما فقط به آدم‌های فیلم اهمیت می‌دهیم، زیرا احساس می‌کنیم در واقعیت و شانس‌هایی که با آن‌ها مواجه می‌شوند غرق شده‌ایم.»

۱۴ـ بلید رانر ۱۹۸۲

تریلر دیستوپیایی با بازی هریسون فورد تأثیر مستقیمی بر نولان داشت زیرا او در ساخت «میان ستاره ای» از آن الهام گرفت.

۱۵ـ برخورد نزدیک از نوع سوم ۱۹۷۷

نولان به ایندی وایر گفت که «Close Encounters of the Third Kind» اسپیلبرگ منبع الهام بخش زمانی بود که او در حال ساخت «میان ستاره ای» بود. همانطور که کارگردان توضیح داد، «با فیلم‌هایی مانند «برخورد نزدیک» انسان ها با بیگانگان از منظر خانوادگی و از منظر انسانی بسیار مرتبط مواجه می شوند. نولان در این رابطه می گوید: «من این ایده را دوست داشتم که سعی کنم به مخاطبان امروزی حسی از آن شکل از خط داستانی بدهم.»

۱۶ـ نخستین انسان ۲۰۱۸

فیلم‌نامه این فیلم توسط جاش سینگر و نیکول پرلمن بر اساس کتاب نخستین انسان: زندگی نیل آرمسترانگ، نوشته جیمز آر. هانسن به رشته تحریر درآمده‌است. نولان در تمجید از «First Man»، گفت: «فیلم در بازسازی برنامه‌ی فضایی ناسا یک شاهکار است و جزییات فیزیکی متقاعدکننده‌ای دارد و به لحاظ بصری و سینمایی هم چند لایه است. باعث می‌شود مخاطب به آن اعتماد کند و طبیعت نگاه رادیکال دیمین شزل به تدریج تماشاگر را شوکه می‌کند.»

۱۷ـ برای تمام بشریت ۱۹۸۹

مستند فضایی آل راینرت در سال ۱۹۸۹ با عنوان «For All Mankind» از تصاویر اصلی برنامه آپولو ناسا طراحی شده است. نولان به کرایتریون گفت که این فیلم سند باورنکردنی از بزرگترین تلاش انسان است. نولان فیلم فضایی خود را با «میان ستاره‌ای» عرضه کرد و تماشای «برای همه بشریت» برای طرفداران این عنوان لازم است.

بیشتر بخوانید:

حمله به «خانه سینما» با آمار فروش سینمای کمدی/ دوگانه سازی سازمان سینمایی «یا نان یا عدالت و آزادی»

صفر تا صد سینمای ایران در ده سال گذشته / از توقیفی‌ها و آنلاین‌ها تا لو رفتن فیلم ها و قیمت بلیت

حق انتخاب محدود سینمای ایران برای اسکار/ چه فیلمی نامزد می‌شود؟

۱۸ـ خبرنگار خارجی ۱۹۴۰

نولان همچنین یکی از طرفداران پر و پا قرص آلفرد هیچکاک است و همانطور که کارگردان «دانکرک» به بی اف آی گفت: «بررسی تعلیق سینمایی و قصه‌گویی بصری بدون هیچکاک کامل نخواهد بود. مهارت فنی او در «Foreign Correspondent» برای به تصویر کشیدن سقوط هواپیما در دریا، الهام بخش بسیاری از کارهایی بود که ما در «دانکرک» انجام دادیم.»

۱۹ـ طمع ۱۹۲۴

به گفته نولان، فیلم صامت اریش فون استروهایم در سال ۱۹۲۴ با نام «Greed» یک اثر گمشده با نبوغ مطلق است. این فیلم صامت فیلمی از اعماق تاریخ سینما بوده که نسخه اصلی‌اش ۷ ساعت و ۴۲ دقیقه بود اما نهایتا در قالب یک فیلم ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه‌ای به نمایش درآمد.

۲۰ـ ضربه ۱۹۸۴

نولان چیزی جز ستایش از کلاسیک استفان فیرز با نام «The Hit» نداشت و آن را به عنوان فیلم برتر در فهرست معیارش قرار داد و ادعا کرد «فیلم‌های کمی به اندازه‌ی این شاهکار گمنام بر روی نمایش ساده‌ پویایی بین مردان ناامید قمار کرده‌اند.»

۲۱ـ کویانیس کاتسی ۱۹۸۲

نولان درباره مستند آزمایشی گادفری رجیو در سال ۱۹۸۲ به کرایتریون گفت: «سندی باورنکردنی از اینکه چگونه بزرگترین تلاش های انسان عواقب ناراحت کننده ای دارد. هنر به شما می گوید در مورد چه فکر کنید.» نولان «Koyaanisqatsi» را به خاطر تعلیمی نبودن ستایش کرد و در عوض به مخاطب اجازه داد تا روی تصویر تعمق کند و خودش به نتیجه برسد.

۲۲ـ لورنس عربستان ۱۹۶۲

فیلم لورنس عربستان «Lawrence of Arabia» در ۷ رشته نامزد دریافت جایزه‌ی اسکار شد که در نهایت توانست چهار جایزه را از آن خود کند. اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلم‌برداری و بهترین موسیقی متن. نولان در مبارزه‌اش برای حفظ فیلم‌های سلولوئید در برابر یورش فیلمسازی دیجیتال غالبا به فیلم‌های دیوید لین و به خصوص «لورنس عربستان» ارجاع می‌دهد تا ثابت کند چرا فیلمبرداری روی نگاتیو تجربه‌ی سینمایی را به همراه می‌آورد که مشابه هیچ تجربه‌ی دیگری نیست. نولان درباره‌ این فیلم به عنوان شاهدی بر فیلمبرداری سلولوئید گفته بود: «جزییات سایه‌های بسیار ماهرانه و تونالیته و رنگ‌بندی‌های مختلف آسمان را می‌توانید در فیلمبرداری این فیلم ببینید. نگاه دیوید لین فوق‌العاده است در سکانسی که برای اولین‌بار لورنس را روی شتر می‌بینیم.»

۲۳ـ کریسمس مبارک، آقای لارنس ۱۹۸۳

فیلم «Merry Christmas Mr. Lawrence» علاوه بر نمایش شخصیت‌هایی قابل درک، تصویر یکه‌ای جنگ ارائه می‌دهد که نولان تلاش داشت در اثری چون «دانکرک» نمایش دهد. فیلم کریسمس مبارک، آقای لارنس به کارگردانی ناگیسا اوشیما در سال ۱۹۸۳ توسط کشورهای انگلیس و نیوزلند در ژانر جنگی ساخته شده است. دیوید بویی و تام کانتی در ان حضور دارند. نولان گفته است که فیلم های کمی توانسته اند کاریزمای دیوید بووی را به تصویر بکشند، اما درام دوران جنگ اوشیما درخور استعدادهای او است.

۲۴ـ متروپلیس ۱۹۲۷

نولان می گوید: چیزی که من درباره سوپرمن در این فیلم دوست داشتم این بود که کارهایش باعث نمی‌شد که شهر متروپلیس حس یک شهر خیالی را داشته باشد و همه این تخیلی بودن را حس کنند. کاری می‌کرد که متروپلیس حسی را داشته باشد که مردم نسبت به شهر نیویورک دارند. در این فیلم شهر متروپلیس همانند یک شهر معمولی و عادی درست شکل شهر نیویورک بود که فردی در بالای خیابان‌های آن پرواز می‌کرد. نولان از فیلم صامت نمادین فریتز لانگ در سال ۱۹۲۷ به نام متروپلیس به عنوان سنگ محک در تاریخ سینما یاد می کند. جلوه‌های فیلمبرداری اکسپرسیونیستی و طراحی شخصیت لانگ امروزه همچنان در سینما موج می‌زند و الهام‌بخش طیف گسترده‌ای از کارگردانان مختلف در ژانرها است.

۲۵ـ آقای آرکادین ۱۹۵۵

آقای آرکادین یکی از فیلم های کمتر شناخته شده اورسن ولز است. نولان این درام را به خاطر نبوغش مورد تحسین قرار داد.

۲۶ـ مردان واقعی ۱۹۸۳

نولان درباره درام فضایی فیلیپ کافمن به آی جی ان گفت: «وقتی «بین ستاره‌ای» را می‌سازید، نمی‌توانید وانمود کنید که «۲۰۰۱» وجود ندارد، اما فیلم دیگری که باید به آن اشاره کنم «The Right Stuff» است. من قبل از شروع کار این فیلم را به عوامل نشان دادم، زیرا این فیلمی است که مردم به اندازه کافی روی پرده بزرگ ندیده اند. این یک فیلم تقریباً عالی است. این یکی از بهترین فیلم‌های آمریکایی است و مردم نمی‌دانند چقدر عالی است – احتمالاً به این دلیل که چهار ساعت طول می‌کشد!»

۲۷ـ نجات سرباز رایان ۱۹۹۸

نولان آنقدر طرفدار «نجات سرباز رایان» است که در واقع قبل از ساخت فیلم جنگی خود «دانکرک» با استیون اسپیلبرگ مشورت کرد. نولان در گفتگو با ورایتی درباره درام اسپیلبرگ در جنگ جهانی دوم گفت: «فیلم هیچ قدرتی را از دست نداده است. این یک شروع واقعا وحشتناک است، و سکانس های بعدی وجود دارند که دیدن آن سخت است. ما نمی‌خواستیم با آن رقابت کنیم زیرا این فیلم دستاورد بزرگی بود.»

۲۸ـ جاسوسی که دوستم داشت ۱۹۷۷

فرنچایز جیمز باند یکی از مورد علاقه‌های نولان است، به همین دلیل است که نام او اغلب هر بار که لیستی از کارگردانان احتمالی ۰۰۷ در فضای مجازی پخش می‌شود، مطرح می‌شود. همانطور که نولان در طول یک پرسش و پاسخ در سال ۲۰۱۲ گفت: «یکی از اولین فیلم‌هایی که به یاد می‌آورم دیدم «The Spy Who Loved Me» بود. در یک زمان مشخص فیلم‌های باند در ذهن من حک شدند. آن‌ها نمونه‌های فوق‌العاده‌ای از سوژه‌های عالی و تصاویر در ابعاد بزرگ بودند. این ایده که شما را به جاهای مختلف می‌برد و باعث می‌شد بتوانید اتفاقات فیلم «جاسوسی که مرا دوست داشت» vh باور کنید عالی بود. واقعا هم فیلم متقاعدکننده‌ای بود.»

۲۹ـ دختر رایان ۱۹۷۰

رمان عاشقانه دیوید لین «Ryan’s Daughter» در سال ۱۹۷۰، نولان را به دلیل منظره‌های بصری آن، به‌ویژه تصاویرش از سواحل و دریای ایرلند تحسین کرده جذب کرده است.رابطه منظره جغرافیایی با روایت و انگیزه موضوعی در این اثر فوق‌العاده و الهام‌بخش است. سینمای ناب.»

۳۰ـ جنگ ستارگان ۱۹۷۷

مانند بسیاری از فیلمسازان نسل خود، «جنگ ستارگان» همه چیز را برای نولان تغییر داد و او را در کودکی به سمت فیلمسازی سوق داد. نولان به بیزینس اینسایدر گفت: «این در دهه ۷۰ تولید شد و من با استفاده از فیلم‌های Super ۸ و چیزهای دیگر آزمایش می‌کردم و پس از دومی یعنی «جنگ ستارگان» همه چیز درباره سفینه فضایی و علمی تخیلی بود.»

۳۲ـ خیابان تمساح ها ۱۹۸۶

Street of Crocodiles یک فیلم کوتاه استاپ موشن از Brothers Quay، انیماتورهای دوقلو است. دوربین و تدوین نیز ماهرانه و شیک هستند و از فوکوس و عمق میدان بسیار استفاده شده است.نولان می گوید: «به محض اینکه تصویری از آن فیلم را می‌بینید، نمی‌توانید چشم‌هایتان را بردارید. برخی از خارق‌العاده‌ترین چیزهایی را دارد که تا به حال دیده شده است.»

۳۳ـ طلوع ۱۹۲۷

«Sunrise» فیلم محبوب نولان مربوط به دوران صامت سینماست. کمدی-درام رمانتیک صامت محصول ۱۹۲۷ فردریش ویلیام مورنائو با بازی جورج اوبرایان و جانت گینور که نولان درباره‌اش گفته است: «فیلمی که ثابت می‌کند روایت ناب و خالص کاملا بصری چه‌قدر امکانات بی شماری دارد.» فیلم «طلوع» مورنائو احتمالا خیلی از «دانکرک» نولان دور است اما شیوه‌ بصری مورنائو در روایت داستان چیزی است که نولان موقع ساختن فیلم جنگی‌اش به آن رجوع کرده بود.

۳۴ـ سوپرمن ۱۹۸۷

نولان با سه گانه نمادین خود «شوالیه تاریکی» اثر خود را در ژانر فیلم ابرقهرمانی به جای گذاشت و این فیلم «Superman» ریچارد دانر در سال ۱۹۷۸ بود که او را به این ژانر علاقه مند کرد. این فیلمساز گفته است که فیلم ابرقهرمانی به رهبری کریستوفر ریوز “تأثیر زیادی” روی او به عنوان کارگردان گذاشته است.

۳۵ـ وصیت‌نامه‌ی دکتر مابوزه ۱۹۳۳

فریتز لانگ یکی دیگر از موارد مورد علاقه نولان است. کارگردان می گوید که نماد فیلمسازی آلمانی در فیلم جنایی «The Testament of Dr. Mabuse» محصول ۱۹۳۳ در «شرورترین و سرگرم کننده ترین حالت خود» است. نولان گفت که این فیلم تحقیق ضروری برای هر کسی است که سعی در نوشتن یک ابرشرور دارد.

۳۶ـ خط باریک سرخ ۱۹۹۸

فیلم «The Thin Red Line» از آن دسته فیلم‌های جنگی است که به طور مشخص به یک ماموریت در دل میدان نبرد می‌پردازند. پرداخت و نگاه شاعرانه‌ی ترنس مالیک به جنگ در فیلم جنگی «خط باریک سرخ» چنان کیفیت بی نظیری پیدا کرده که خیلی از فیلم‌سازان بزرگ را مجذوب خود کرده است. نولان اثر ترنس مالیک در سال ۱۹۹۸ در جنگ جهانی دوم را «دیدگاهی خارق‌العاده از جنگ» نامیده است. این مجموعه گسترده درام هفت نامزدی جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به دست آورد. این اثر به عنوان منبع الهام برای نولان در طول توسعه “دانکرک” استفاده شد.

۳۷ـ توپ‌قاپی یا توپکاپی ۱۹۶۴

نولان در مورد فیلم «Topkapi» ژول داسین به آ ای ام دی بی گفت: «من آن را برای اجرای کمدی باورنکردنی پیتر اوستینوف دوست دارم. این فیلم بسیار سرگرم کننده است.»

منبع: ایندی وایر

۲۴۵۲۴۵