جامعه باید حال خود را در جهان فیلم مستند پیدا کند
امیرحسین نوروزی در گفتگو با خبرنگار سینمایی بارز نیوز درباره نقش و تاثیر جشنواره بینالمللی فیلم مستند ایران «سینما حقیقت» بر گسترش مخاطب سینمای مستند در کشورمان گفت: باتوجه به نوع اکران و نمایشی که در این جشنواره وجود دارد مسلما تاثیر وجود دارد، البته برای گسترده کردن مخاطب، جشنواره باید در شهرهای مهم دیگر کشور مثل اصفهان، شیراز، یزد و… نیز آثار را نمایش دهد کمااینکه در دوره کرونا وقتی جشنواره به صورت آنلاین برگزار شد گستره مخاطب بسیار بالا رفت.
وی افزود: به نظرم دو مورد وجود دارد؛ یکی گسترش شهرها در دوره جشنواره و دیگری اکران آنلاین در کنار نمایش فیلمها در زمان برگزاری جشنواره که اتفاق خوبی است و میتواند مخاطب را بیشتر کند و حتی مخاطب خارج از ایران را هم به خود جذب کند.
کارگردان ساعت ۶ به وقت واشنگتن (۱۳۹۵) ادامه داد: از جمله مخاطبهای جدی که سینمای مستند میتواند داشته باشد بخش دانش آموزان دبیرستانی و دانشجویان دانشگاه است و امیدوارم که برنامه ای مانند زنگ هنر یا زنگ سینما در مدارس به این موضوع اختصاص داده شود. در هر حال باید بگویم به نظرم یکی دیگر از راههای گسترش مخاطب که جشنواره سینما حقیقت پتانسیل آن را دارد این است که این جشنواره به جمعها و محفلهای تخصصیتر راه پیدا کند.
وی در پاسخ به این پرسش که جشنواره سینماحقیقت چگونه میتواند تنوع ژانر را در حوزه سینمای مستند ایجاد کند، عنوان کرد: یکی از راهها سفارشهایی است که مرکز گسترش و دیگر نهادهای سینمایی در عرصه تولید مستند به فیلمسازان میدهد و راه دیگری که جشنواره سینما حقیقت میتواند تنوع ژانر را با آن رعایت کند این است که بعد از برگزاری هر دوره جشنواره، یک کار مطالعاتی و پژوهشی انجام دهد و به فیلمسازها و جامعه مستند اعلام کند که از لحاظ آماری چه موضوعی بیشترین و چه موضوعی کمترین آمار فیلم را داشته است. به نظر من این کار آماری باید هرساله در جشنواره سینما حقیقت انجام شود.
کارگردان خاطرات موتورسیکلت (۱۳۹۸) در پاسخ به این پرسش که دلیل رونق سینمای مستند را در این سال ها، آیا صرفا مربوط به افزایش سفارشها و توجه سرمایهگذارها میداند یا خیر، بیان کرد: این سفارشها همانگونه که شما میگویید از لحاظ اقتصادی و تولید آثارِ بیشتر، رونقی را در سینمای مستند به وجود آورده است ولی رونق دیگر، رونق فرهنگی است که به نظرم این افزایش سفارشها نمیتواند موجب آن شود.
جمالی گفت: چیزی که میتواند مستند را رونق دهد این است که آثاری ساخته شود که مخاطب با آن موضوع درگیر باشد و جامعه حال خود را در جهان مستند پیدا کند و این تصور را نداشته باشد که همه فیلمهای مستند در جهان ذهنی کارگردان ساخته شده است و انعکاسی از جهان معاصر و اتفاقات پیرامون خود در آن مشاهده نکند.
رویکرد دریافت پروانه نمایش فیلم مستند با فیلم داستانی متفاوت است
کارگردان مستند پل (۱۳۹۵) درباره موضوع پروانه نمایش آثار مستند نیز تاکید کرد: من به شخصه با پروانه نمایش مشکلی ندارم و معتقدم باید جایی بر فیلمها نظارت داشته باشد اما به نظرم پروانه نمایش برای فیلم مستند با فیلم داستانی باید فرق داشته باشد. چون اگر جهان مستند ما به ثبت و ضبط واقع گرایانه از جهان پیرامونی ما نپردازد آن زمان تاریخ نگاری ما و مطالعه تاریخی جامعه ما به شدت در آینده دچار مشکل میشود.
وی افزود: به هر حال بخش عمده مطالعه تاریخ در جهان معاصر ما روی مطالعه تصویر و فیلمهای مستندی است که از هر تاریخ و دهه به جا میماند و اگر این آثار واقع نمایی درستی بر آنچه بر ما میگذرد نداشته باشند آن زمان در دهههای بعد مطالعات اجتماعی و تاریخی ما دچار خلا میشود.
این مستندساز درباره حضور افراد مختلف با هرتخصصی در حوزه مستند در سالهای اخیر و آفتهای احتمالی آن نیز گفت: باید بگویم این اتفاقی است که در همه جای دنیا رخ میدهد و مختص ایران نیست و دلیل آن هم سهل الوصول بودن دسترسی به وسایل فیلمسازی است. به هر حال چیزی که باید به طور واقعی در سینمای مستند به جا بماند نیازمند یک استمرار و دانش و پژوهش و تخصصی است که به این اصل آسیبی وارد نمیشود؛ شاید البته مخاطب برای پیدا کردن کار خوب به دلیل زیاد بودن آثار کمی دچار سردرگمی شود ولی در ماندگاری اثر واقعی مستند تاثیری ندارد، بالاخره اثری ماندگار میشود که روی آن زحمت و دانش و هنر واقعی صرف شده باشد.
نوروزی درباره جشنواره سینماحقیقت تاکید کرد: با آرزوی موفقیت برای فیلمسازان در جشنواره سینما حقیقت، از فیلمسازان و برگزارکنندگان جشنواره و همه کسانی که در آن سهیم هستند تقاضا دارم این جشنواره را به عنوان یک رویداد و میراث فرهنگی نگاه کنند.
وی افزود: نباید هیچ وقت بگذاریم تغییر و تحولات سیاسی بر رویدادهای فرهنگی اثر بگذارند با وجودی که این جشنواره از سوی یک نهاد دولتی برگزار میشود با این حال مسیری که طی کرده است آن را فراتر از جشنوارهای که از داخل حاکمیت برگزار میشود، قرار داده است و به شدت قابلیت این را پیدا کرده است که یک جشنواره ملی باشد و خواهشم این است که این بضاعت و نعمت از همه طرفها حفظ شود و با همین رویکرد و انرژی پیش برود.