مظاهر گودرزی: هجوم بیماری‌های تنفسی ارمغان پاییز امسال خواهد شد، پاییزی که به‌نظر می‌رسد باران ندارد اما حتما آنفلوآنزا، کرونا و انواع بیماری‌ها با علائم شبه سرماخوردگی را دارد، طوری‌که با گذشت یکی دو هفته از ماه مهر نشانه‌های آنفلوآنزا ظهور و بروز پیدا کرد و حالا شیب صعودی موارد ابتلا خودنمایی می‌کند. درهمین‌باره ابراهیم قادری، رییس اداره مراقبت مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت به بارز نیوز می‌گوید: «در هفته گذشته ۳۳۴ بیمار با ابتلای قطعی به آنفلوآنزا شناسایی شدند، تا حالا حتماً موارد مرگ‌ومیر هم داشته‌ایم که آمار نهایی آن‌ها هنوز تجمیع نشده است.»
متن کامل این گفت‌وگو در ادامه آمده است.
شیوع آنفلوآنزا در کشور چه وضعیتی دارد؟
افزایش موارد ابتلا به آنفلوآنزا از سه هفته قبل شروع شده است، ما در این سه هفته درحال رصد شیوع آنفلوآنزا هستیم، اما در طول هفته گذشته موارد ابتلا بیشتر شد و با یک جهش در تعداد بیماران مبتلا به آنفلوآنزا روبه‌رو شدیم، طوری‌که ۳۳۴ بیمار قطعی شناسایی شدند.
شیوع آنفلوآنزا امسال فوتی داشته است؟
متاسفانه موارد فوت داشته‌ایم اما هنوز آمار آن تجمیع نشده است. نکته دیگر این‌که مسئله ما فقط مربوط به آنفلوآنزا نیست چراکه امسال با سایر ویروس‌ها در طول پاییز و زمستان مشکل خواهیم داشت.
چطور؟
برای این‌که سطح ایمنی جامعه پایین آمده است، خصوصاً درباره کودکان، این گروه در خطر بیماری‌های ویروسی هستند.
این‌که گفته می‌شود با ویروس‌های جدیدی روبه‌رو شده‌ایم صحت دارد؟
خیر، بیماری‌های ویروسی که در این فصل سبب سرماخوردگی می‌شوند از قبل هم بوده‌اند، امسال هم همین مشکل را خواهیم داشت، احتمالاً شاهد طغیان‌های متعدد بیماری‌های ویروسی و تنفسی در جامعه خواهیم بود، چیزی که برای آنفلوآنزا اتفاق افتاده است، البته آنفلوآنزا امسال زودتر از سال‌های قبل شیوع پیدا کرد، در سال‌های قبل معمولاً از اواسط آبان با افزایش موارد آنفلوآنزا مواجه می‌شدیم اما امسال چند هفته زودتر شروع شد و ادامه خواهد داشت، مگر این‌که افراد دستورالعمل‌های بهداشتی را رعایت کنند، مانند استفاده کردن از ماسک و همان پروتکل‌هایی که برای مقابله با کووید رعایت می‌کردند.
چرا آنفلوآنزا امسال زودتر از سال‌های قبل شیوع پیدا کرد؟
آنفلوآنزا نه‌تنها در ایران بلکه در سایر نقاط جهان زودتر شیوع پیدا کرد، مثلاً ما متوجه شدیم افرادی که از مراسم حج برگشتند به به این بیماری مبتلا شدند، بنابراین مشخص است گردش ویروس از ماه‌های قبل در کشورهای مختلف وجود داشته است، بنابراین مسافرت‌هایی که وجود داشت، مراسم حج و سفر به عراق سبب شد گردش ویروس در ایران سریع‌تر اتفاق بیفتد.
شما قبل‌تر گفتید افراد دچار کاهش سطح ایمنی شده‌اند برای همین به بیماری‌های ویروسی مبتلا می‌شوند، چرا سطح ایمنی کم شده است؟
ما برای خیلی از ویروس‌هایی که سبب سرماخوردگی می‌شوند واکسن نداریم، بلکه بدن افراد در طول زمان به‌دلیل مبتلا شدن نسبت به این ویروس‌ها ایمن شدند، اما در طول یکی دو سال گذشته این اتفاق به دلیل شیوع کرونا نیفتاد چراکه رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط مردم بیشتر شد و آن‌ها کمتر با انواع ویروس‌ها مواجه شدند، مدارس تقریباً بسته بود و آن‌طوری‌که ویروس‌ها برای شیوع نیاز به تجمع داشتند شرایط برای‌شان فراهم نشد؛ اما الان همه محدودیت‌ها برداشته شده است، کودکان زیر ۸ سال طی یک دو سال گذشته خیلی با ویروس‌ها موجود مواجهه نداشتند و الان دارند وارد مدرسه می‌شوند، مطمئناً گردش ویروس در این گروه سنی به دلیل پایین بودن سطح ایمنی بدنشان بیشتر است، این کودکان که مبتلا شوند می‌توانند ویروس‌ها را به بزرگسالانی که ایمنی ندارند منتقل کنند، این وضعیت بعد از تعطیلی دو سال گذشته مدارس یک فرآیند طبیعی است و باید سپری شود.
یکی از توصیه‌های مقابله با آنفلوآنزا تزریق واکسن است، درحال حاضر واکسن مورد نیاز وجود دارد؟
توزیع واکسن‌های آنفلوآنزا مربوطه به سازمان غذا و دارو است، اما درباره آن بخشی که مربوط به وزارت بهداشت است بگویم تا حالا ۴۰۰ هزار دُز واکسن در اختیار معاونت بهداشتی وزارت بهداشت است، این تعداد هم برای گروه‌های خاص است که رایگان در اختیارشان قرا می‌گیرد.
کدام افراد جزو گروه‌های خاص محسوب می‌شوند؟
زنان باردار، پرسنل بهداشت و درمان که در معرض خطر و ابتلا هستند، افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، جانبازان شیمیایی جزو این گروه‌ها هستند، البته برای تمام این گروه‌ها هم واکسن وجود دارد برای بخشی از این گروه‌ها که پر خطر هستند.
برای تامین واکسن محدودیت وجود دارد، چرا برای همه افراد شامل گروه‌های خاص واکسن موجود نیست؟
طبیعاً برای تهیه واکسن در حجم وسیع نیاز به منابع مالی است، از طرفی واکسن آنفلوآنزا مانند برخی واکسن‌ها روتین نیست که جزو وظایف وزارت بهداشت باشد، در همه جای دنیا بخشی از جامعه خودشان واکسن آنفلوآنزا را از بخش خصوصی تهیه می‌کنند. ما توصیه می‌کنیم همه گروه‌های سنی می‌توانند واکسن تزریق کنند اما افراد بالای ۶۵ سال، کودکان شش ماهه تا ۵۹ ماهه، افرادی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، زنان باردار، کسانی‌که در موقعیت‌های پر جمعیت حضور دارند جزو گروه‌های دارای اولویت هستند.
با توجه به این‌که ابتلا به آنفلوآنزا سیر صعودی داشته اقدامات وزارت بهداشت برای مقابله چیست؟
همان‌طورکه گفتم توزیع واکسن‌ها آن بخشی که به ما مربوط است از چند هفته قبل شروع شده است، آموزش‌ها را تشدید کردیم و سعی کردیم مردم را آگاه کنیم، نظام مرافبت را تشدید کردیم، موارد شدید را بررسی می‌کنیم تا یک موقع در مواجهه با ویروس غافلگیر نشویم.
اگر اجازه بدهید درباره کووید هم از شما سوالی بپرسیم، احساس می‌شود کووید و شیوع کرونا به فراموشی سپرده شده است، آیا واقعا این‌گونه است؟
کووید به فراموشی سپرده نشده است، اما بعد از پیک‌های متعدد فعلاً در وضعیتی قرار دارد که با آن مشکلی نداریم، در این شرایط وزارت بهداشت مجبور است به کارهای دیگر هم توجه کند، چراکه آسیب ناشی از فراموش کردن سایر اقدامات مراقبتی برای بیماران دست کمی ار کووید ندارد. البته ما همچنان کووید را رصد می‌کنیم تا درصورت افزایش سریعاً هشدارها و اقدامات لازم را انجام دهیم اما خوشبختانه به آن مرحله نرسیده‌ایم، لذا کووید به فراموشی سپرده نشده است بلکه فعلاً زیر رصد است.
گفته می‌شود واکسن‌های موجود کووید قابلیت افزایش ایمینی در برابر سویه‌های فعلی کرونا را ندارند، آیا برنامه‌ای برای به روز شدن واکسن‌ها دارید؟
هیچکدام از واکسن‌های داخلی و خارجی واکسن‌های کاملی نیستند، اما همین واکسن‌ها در کاهش شدت بیماری، بستری و مرگ‌ومیر تاثیرگذار بودند و هستند. البته یکی از شرکت‌های داخلی واکسن مدعی است که واکسنی که تولید کرده می‌تواند سویه اومیکرون را پوشش دهد. البته یک نکته را باید توجه کرد وقتی یک بیماری خفیف می‌شود حساسیت آن بیماری از بین می‌رود و مردم خیلی آن را جدی نمی‌گیرند، با این وجود ما کووید را فراموش نکردیم اما واقعا نمی‌توانیم تمام سیستم بهداشت را برای کووید تعطیل کنیم، مردم تا به امروز آموزش‌های لازم را دیده‌اند. ما فقط باید رصد کنیم که غافلگیر نشویم.
امکان دارد ما مجدد با یک سویه خطرناک از ویروس کرونا مواجه شویم؟
احتمال هر چیزی وجود دارد، ولیکن این‌که یک سویه خطرناک‌تری بوجود بیاید حداقل در یکی دو سال پیش‌رو احتمال کمتری دارد، الان سحط ایمنی مردم نسبت به کرونا بالا رفته و گردش ویروس کم شده است، وقتی ویروس کمتر گردش کند احتمال بوجود آمدن سویه جدیدی از آن هم کم می‌شود، البته همین الان سویه‌های جدید در دنیا شناسایی شده‌اند و تحت رصد هستند.
