سیلاب اخیر بیشترین قربانی را در روستای مزداران فیروزکوه گرفته است. جایی که حتی افراد مسن در ۸۰ سال گذشته سیلی مشابه آنچه چند روز قبل اتفاق افتاد به یاد ندارند.
تازه‌ترین آمارها درباره سیل ویرانگر روزهای اخیر نشان می‌دهد که تاکنون دست‌کم ۶۹ نفر جان خود را از دست داده‌اند و ۴۵ نفر نیز مفقود و با سرنوشت نامعلومی مواجه شده‌اند. اما سیلاب بیشترین قربانی را در روستای مزداران فیروزکوه گرفته است. جایی که حتی افراد مسن در ۸۰ سال گذشته سیلی مشابه آنچه چند روز قبل اتفاق افتاد را به یاد ندارند. اما این روزها در مزداران چه خبر است و عملیات جست‌وجو برای یافتن مفقودان سیل به کجا رسیده است؟
از روز پنجشنبه تاکنون همه درباره سیل و خسارت‌های ناشی از آن صحبت می‌کنند. شبکه‌های اجتماعی از یک سو و گوشی‌های موبایل از سوی دیگر پر شده از تصاویر هولناک سیلاب و خشم طبیعت همه را انگشت به دهان گذاشته است. سیل ۲۱ استان را دربرگرفته و در ۱۲ استان نیز تلفات به‌دنبال داشته است. طبق آمار ارائه شده توسط سازمان مدیریت بحران کشور اما بیشترین تلفات در استان تهران گزارش شده است که مربوط به ۲ حادثه سیل در امامزاده داوود و روستای مزداران فیروزکوه است.
در مزداران
مرتضی نیک بذل، عکاسی است که به محض باز شدن راه‌ها خودش را با زحمت به روستای مزداران فیروزکوه رسانده و صحنه‌هایی را به چشم دیده که پیش از این نظیرش را کمتر دیده بود. او می‌گوید بیشتر باغ‌ها و خانه‌های روستایی ویران و پر از گل شده و فضای روستا غمزده و تلخ است. او درباره مشاهداتش به همشهری می‌گوید: آنطور که من شنیدم بیشتر قربانیان سیل در این روستا گردشگرانی بودند که به هشدارهای اعلام شده بی‌توجهی کردند و در مسیر سیلاب قرار گرفته بودند که این حادثه برای‌شان اتفاق افتاد. آن دسته از روستاییان هم که گرفتار سیل شدند غافلگیر شده بودند.
او ادامه می‌دهد: آنطور که من دیدم خانه‌های آسیب‌دیده در مسیر رودخانه ساخته شده بود و وقتی باران آن هم به‌طور ناگهان شروع به باریدن کرد شدت آن به حدی بود که جذب خاک نشد و در مسیر خودش جاری و وارد خانه‌هایی شد که سر راهش قرار گرفته بودند.
روستای ماتم‌زده
این عکاس خبری در ادامه به صحنه‌های تلخی که از بازماندگان سیل دیده اشاره می‌کند و می‌گوید: مردم مزداران عزادار عزیزان‌شان هستند. آنها افراد زیادی را از دست داده‌اند. مثلا من مردی را دیدم که همسر و دخترش را در سیل از دست داده است. صبح یکشنبه نیروهای امدادی با کمک نیروهای مردمی جسد مردی را پیدا کردند که خانه بر سرش ویران شده بود. آن زمان او به تنهایی در خانه‌اش مشغول استراحت بود و از هیچ‌چیز خبر نداشت که سیلاب خانه را بر سرش آوار کرد و جانش را گرفت. از آن روز تا حالا همه به‌دنبال پیدا کردن پیکر او بودند تا اینکه سرانجام جست‌وجوها به نتیجه رسید. در مزداران همه عزادار خانواده و دوستان‌شان هستند و هیچ‌کس حال خوبی ندارد.
استانداری سوار بر موتورسیکلت
از هرکدام از ساکنان مزداران که درباره وضعیت امدادرسانی سؤال کنی تقریبا همه از تلاش سازمان‌های امدادی راضی هستند. اما همه بیشتر درباره یک نفر صحبت می‌کنند و از تلاش او قدردانی می‌کنند. او کسی نیست جز محسن منصوری، استاندار تهران. جواد زروانی یکی از اهالی روستای مزداران در این‌باره به همشهری می‌گوید: در این چند روز بارها استاندار را دیدم که چکمه به پا داشت و سوار یک موتورسیکلت از این سمت روستا به آن سمت می‌رفت و بر انجام کارها نظارت می‌کرد.
او درباره شرایط روستا پس از سیل می‌گوید: منطقه زرین‌دشت شامل ۶روستا از جمله مزداران می‌شود که زیرمجموعه فیروزکوه هستند. اینجا خسارت واقعا سنگین است و بیشتر از یک سوم روستا و باغات تخریب شده است. بعضی از خانه‌ها و باغ‌ها در شیب بود. حالا اما با تخریب این خانه‌ها و با گل و لایی که آنجا را گرفته دیگر اثری از خانه و باغ نمی‌بینید و همه‌جا به زمینی صاف تبدیل شده است. با این حال همه در تلاش هستند تا روستا بازسازی شود.
زروانی درباره روند جست‌وجو و امدادرسانی می‌گوید: اینجا همه دست به دست یکدیگر داده‌اند و همدل شده‌اند. مردم مزداران و روستاهای اطراف نذورات‌شان را که مربوط به عزاداری محرم است به منطقه می‌آورند و در بین افراد سیل زده و گروه‌های امدادی توزیع می‌کنند. برای آب هم چندین تانکر از فیروزکوه به روستای مان آمده و از این طریق آب تامین می‌شود.
سرنوشت مفقودشدگان
امدادرسانی به سیل زدگان در این روستا در شرایطی است که هنوز از سرنوشت یک نفر که در سیل مفقود شده اطلاعاتی در دست نیست. زروانی درباره سرنوشت این افراد می‌گوید: تا روز شنبه ۳نفر مفقودی داشتیم اما یکی از آنها همان روز پیدا شد و صبح یکشنبه هم پیکر دومین نفر را نیروهای مردمی و امدادگران پیدا کردند اما هنوز یک مفقودی پیدا نشده است. همه با جان و دل به دنبال پیدا کردن این یک مفقودی و امدادرسانی به حادثه دیدگان هستند.
تاکنون جاده‌های اصلی باز شده اما بعضی مسیرها هنوز مسدود است. مهم‌ترین مشکل در روستا تنگ بودن راه‌هاست که ورود ماشین آلات سنگین را محدود کرده است.
امدادرسانی بی‌وقفه در روستا
هرچه در روستای مزداران پیش می‌روید، ابعاد فاجعه‌ای که در آنجا رخ داده بیشتر نمایان می‌شود. ده‌ها لودر، کامیون و ادوات امدادی بی‌وقفه در حال کارند اما حجم گل، خاک و سنگی که از بالای کوه به سمت روستا سرازیر شده آنقدر زیاد است که با توجه به تلاش‌های شبانه‌روزی، تا روز گذشته خیابان اصلی روستا از گل و خاک خالی شد و هنوز کوچه‌ها و خانه‌های زیادی پر از گل، خاک و سنگ هستند. حاج برات فیروزی، یکی از اعضای شورای روستاست. مردی که از همان روز نخست حادثه پابه‌پای جوان‌های روستا وارد عملیات نجات شد و موفق شدند افراد زیادی را از مرگ حتمی نجات دهند.
او به همشهری می‌گوید: سیل بین ۷۰ تا ۸۰درصد روستا را از بین برده است. تا صبح دیروز توانستیم اجساد ۱۴نفر از اهالی را که در سیل جان باخته بودند از میان گل و لای بیرون بکشیم و حالا فقط یک فقدانی داریم؛ سرباز ۲۰ساله‌ای به نام میلاد که روز قبل از حادثه به روستا و خانه مادربزرگش آمده بود که هردوی آنها گرفتار سیل شدند و جانشان را از دست دادند.
فیروزی ادامه می‌دهد: بسیاری از مردم روستا تقریبا همه‌چیزشان را از دست داده‌اند. روستای مزداران حدود ۱۵۰خانوار جمعیت محلی و بومی دارد اما در فصل تابستان و با توجه به موقعیت آب‌وهوایی مناسبی که دارد، جمعیت آن شاید به حدود هزارنفر هم برسد. سیل اما حدود ۸۰درصد روستا را از بین برده و ۳۰ تا ۴۰خانه، طوری تخریب شده‌اند که دیگر هیچ اثری از آنها نیست.
به گفته این عضو شورای مزداران، شغل اصلی بسیاری از مردم روستا باغداری بود. باغ‌هایی که حالا مملو از گل و سنگ شده‌اند و تقریبا باغی نمانده که در سیل آسیب ندیده باشد.
همه پای کارند
فیروزی می‌گوید: خوشبختانه از صبح روز بعد از سیل، همه مسئولان و نیروهای امدادی پای کار آمدند؛ از نماینده مردم فیروزکوه در مجلس گرفته، تا استاندار تهران، فرماندار و هلال‌احمر، بسیج و دیگر نیروهای امدادی. حضور رئیس‌جمهور و معاون اول رئیس‌جمهور نیز قوت قلبی برای مردم روستا بود و حالا همه ما امیدواریم که مسئولان ما را از یاد نبرند و این امدادرسانی‌ها ادامه داشته باشد، چراکه حجم گل و سنگی که وارد روستا و باغ‌ها شده، باورکردنی نیست و شاید ماه‌ها طول بکشد که بتوانیم همه آن را از خانه‌ها و باغ‌ها بیرون بکشیم.
عضو شورای روستا به همدلی مردم روستا و حضور نیروهای امدادی از شهرها و استان‌های اطراف اشاره می‌کند و می‌گوید: خوشبختانه از روز بعد از حادثه، ادوات امدادی زیادی وارد روستا شدند که بی‌وقفه در حال کارند. مردمی که خانه‌هایشان سالم مانده پذیرای آنهایی شده‌اند که خانه‌هایشان را از دست داده‌اند. هلال‌احمر در ایستگاه راه‌آهن چادرهایی برپا کرده که برخی از مردم سیل‌زده در آنجا اسکان داده شده‌اند. بعضی از مغازه‌داران، مغازه‌هایشان را تبدیل به محلی برای تهیه غذا برای مردم سیل‌زده و امدادگران کرده‌اند و استاندار تهران و نماینده مردم فیروزکوه در مجلس، از همان روز اول در روستا حضور دارند و تیم‌های امدادی را ساماندهی می‌کنند و با تلاش‌های صورت‌گرفته، برق بخشی از روستا وصل شده و آبرسانی هم از طریق تانکر صورت می‌گیرد. اما بخشی از نگرانی مردم، باغ‌ها و درختان گردوست که باید هرچه زودتر با احداث کانال‌هایی، برای آبرسانی به آنها و جلوگیری از خشک‌شدن درختان، چاره‌اندیشی کرد.
عملیات نجات در روز نخست
سیل هولناکی که پنجشنبه منطقه زرین‌دشت و روستای مزداران را دربرگرفت، باعث مسدودشدن راه‌ها و متعاقبا موجب شد که تیم‌های امدادی تا صبح روز بعد نتوانند به روستا برسند. اما در این مدت این مردم و جوان‌های روستا بودند که توانستند با حضور بموقع جان عده زیادی از مردم را نجات دهند.
فیروزی می‌گوید: بعدازظهر پنجشنبه که سیل آمد و خانه‌های زیادی را ویران کرد، برای نجات مردم دست‌به‌کار شدیم. من و چند نفر دیگر راهی خانه‌ای شدیم که در آنجا زن و مردی سالخورده به همراه پسرشان، ۲نوه و عروس‌شان تا گردن در گل و لای گیر کرده بودند و هر لحظه احتمال دفن شدن آنها زیر گل و لای بیشتر می‌شد. ما با هر ابزاری که می‌توانستم در اختیار بگیریم، از تخته‌های چوبی گرفته تا بیل توانستیم با مشقت زیاد آنها را نجات دهیم. بقیه جوان‌ها هم راهی خانه‌های دیگر شدند و خوشبختانه در همان ساعات اولیه پس از سیل، اهالی روستا موفق شدند به کمک بقیه برسند و افراد زیادی را نجات دهند.
به‌گفته این عضو شورای روستای مزداران، در زمان حادثه، گردشگرانی هم بودند که گرفتار سیل شدند و هنوز سرنوشت آنها معلوم نیست؛ مانند ۵سرنشین یک خودروی ال۹۰ که سیل آنها را برد. سیل ماشین‌های زیادی را با خود برد که حالا تلاش‌ها برای بیرون‌کشیدن آنها از زیر گل و لای ادامه دارد.
آمار قربانیان، مفقودشدگان و مصدومان سیل در کشور
بر اساس اعلام سازمان مدیریت بحران، بارش باران‌های سیل آسا و جاری شدن سیل در روزهای گذشته در استان‌های مختلف جان ۶۹ نفر را گرفته و ۴۱ مصدوم برجا گذاشته است. این در حالی است که همچنان ۴۵ نفر نیز مفقوده شده اند و تلاش‌های گروه‌های امدادی برای یافتن و مشخص کردن سرنوشت آنها ادامه دارد.
