هنر تراز انقلاب نیازمند خورشید است نه ستاره/ برخی جشنوارهها فقط بودجهها را میبلعند
روز بیستم فروردین روز شهادت سیدشهیدان اهل قلم شهید مرتضی آوینی و روز هنر انقلاب نامگذاری شده است. در تقویم فرهنگی کشورمان نیز ۲۰ تا ۲۷ فروردین مصادف با هفته هنر انقلاب و پاسداشت هنر و هنرمندان این عرصه در شاخههای مختلف تئاتر، سینما، موسیقی، هنرهای تجسمی، کتاب و ادبیات است.
هر بار قرار گرفتن در این هفته بهانهای برای نگاه کردن به شاخصهها، فراز و فرود مسیرهای تحقق هنر تراز انقلاب اسلامی است. بر این اساس در نخستین گفتوگو از سلسله گفتوگوهای خبرگزاری جمهوری اسلامی (بارز نیوز) پای صحبتهای دکتر محمود فرهنگ کارگردان و مدیر دفتر تئاتر دینی ادارهکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نشستیم.
تئاتر نتوانسته پاسخگوی مفاهیم متجلی انقلاب اسلامی باشد
محمود فرهنگ در گفتوگو با خبرنگار تئاتر بارز نیوز در پاسخ به این پرسش که بعد از گذشت بیشاز چهل سال از انقلاب، امروز وقتی به هنر و خاصه تئاتر آمیخته با مفهوم انقلاب اسلامی نگاه میکنیم در چه نقطهای قرار داریم؟ گفت: واقعیت آن است که برای پاسخ دادن به این پرسش باید به بیش از چهار دهه گذشته سفر کنیم. به اولین جشنواره تئاتر فجر که در سال ۱۳۶۰ برگزار شد. از آنجا کارمان را بر مبنای آسیبشناسی و کنکاش آغاز کنیم تا ببینیم امروز در چه نقطهای ایستادهایم.
وی ادامه داد: متأسفانه باید بگویم دست اندرکاران هنر تئاتر و مدیران آن نتوانستهاند تراز هنر تئاتر انقلاب اسلامی را به نقطه اوج برسانند. اگرچه گاهی در آسمان تئاتر کشورمان ستارههایی درخشیده و میدرخشند؛ اما چقدر خوب است که ما شاهد درخشش خورشید در هنر انقلاب باشیم. آنچنانکه بنیانگذار کبیر انقلاب از آن به عنوان انقلاب نور یاد کردند، همین سخن کافی است تا برای آسمان هنر انقلابی کشورمان به دنبال خورشید باشیم.
بازخورد اصلی تئاتر نتوانسته است پاسخگوی این حجم از زیباییهای هنری و مفاهیم متجلی انقلاب اسلامی باشد. همچنین نباید فراموش کنیم که هشت سال دفاع مقدس را باید در انقلاب ببینیم چرا که اگر انقلاب نمیکردیم هیچوقت هشت سال جنگ بر ما تحمیل نمیشد. طبیعی است که در تراز هنر انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، شهدای آن و مساله مقاومت نیز قرار میگیرد
اگر نمونه سرداران ما در جنگهای جهانی بودند تا کنون صدها اثر فاخر از آنها تولید شده بود
مدیر دفتر تئاتر دینی اداره کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تاکید کرد: متأسفانه ما تنها به چند رویداد بسنده کردهایم که این رویدادها واقعاً پاسخگوی موضوع عمیق و بزرگی با اینهمه شخصیتهای ماندگار تاریخ انقلاب و شهدا، آزادگان و ایثارگران هشت سال دفاع مقدس نیستند.
وی تصریح کرد: اگر چنین سرداران و دلاورانی در جنگهای جهانی بودند صدها نمایش، فیلم، کتاب و آثار ارزنده و فاخر دیگری برای آنها تولید میشد. اما متأسفانه آنگونه که عرض کردم در این میان تنها ستارههایی درخشیدند و گاه چندین سال طول میکشد تا شاهد درخشش ستارهای باشیم.
انتخاب مدیرانی با برنامههای کاربردی و استراتژیک
فرهنگ در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر فرمایش مقام معظم رهبری در بیانیه گام دوم با محور توجه به جوانان و اینکه رسالتی و اصلیترین مؤلفههایی که بر عهده مدیریت کلان فرهنگی کشور به ویژه در قرن جدید برای تربیت این نسل و تداوم مسیر بالنده هنر تراز انقلاب قرار دارد چیست؟ خاطرنشان کرد: در گام نخست باید مدیریت جهادی و مدیران جهادی در راس امور برنامهریزی، اجرا و نظارت قرار داشته باشند.
مدیرانی که از شعار پرهیز کنند و به شکل عملگرایانهای به برنامهریزی و آیندهنگری توجه داشته باشند. مدیران باید برای چهار سال پیش رو برنامه داشته باشند و بدانند و بگویند که از کجا قرار است کارشان را آغاز کرده و به کجا و چه اهدافی قرار است برسند. در استانها و شهرستانها در شاخه هنرهای نمایشی باید کارهای زیادی صورت گیرد تا تئاتر به ریل اصلی خود یعنی تراز هنر انقلاب اسلامی برگردد. این محقق نمیشود مگر با حضور و انتخاب مدیرانی که دارای برنامههای کاربردی و استراتژیک باشند و خود نیز شبانهروز پای کار باشند
متأسفانه در این سالها فقط نامی از فجر را در جشنوارهها شاهد بودیم
کارگردان نمایش خورشید کاروان یادآور شد: نکته بعدی در حوزه حمایت جدی از هنرهای نمایشی گام برداشتن در حوزه ادبیات نمایشی است. باید مساله تولید متون فاخر و آموزش روز علم و هنر تئاتر به شکل توامان با هم پیش برود. تحقق این مهم خود نیازمند تولید، چاپ و در اختیار قرار دادن پژوهشهای کاربردی به نهادهای آموزشی و میان هنرمندان تئاتر است تا آنها بر اساس مواد خام پژوهشها و تولیدات مکتوب نمایشی دست به خلق آثار فاخر، متعهد و جریانساز بزنند.
وی با تاکید بر آنکه نباید فقط به بحث جشنوارهها بسنده کنیم افزود: جشنوارهها، رویدادهایی هستند که مثل برق و باد میآیند و بودجهها را میبلعند. همواره شاهد بودیم که بودجه ۱۰ الی ۱۲ میلیارد تومانی توسط یک جشنواره طی بازه ۱۰ روزه بلعیده میشود. اما کسی نمینشیند بگوید چقدر از این آثار در ریل فرهنگی در جهت بلوغ فرهنگی جامعه اسلامی انقلابی و تراز هنر انقلاب است.
متأسفانه ما در این سالها فقط نامی از فجر را در جشنوارهها شاهد بودیم. باید این رویکردها متحول شود و به تیتر هنر تراز انقلاب اسلامی برگردیم. مخصوصاً آنکه تئاتر هنری اندیشهورز است. باید بیشتر به آن توجه شود. توجه به حمایت، تولید، آموزش و گسترش ادبیات نمایشی در سراسر کشور است که میتواند به ریلگذاری دقیق و درست برای تحقق هنر تراز انقلاب اسلامی در تمامی شاخهها از جمله هنر تئاتر منتج شود