الهه خانی: با این شرایط و شاخص آلایندگی هوا که روز گذشته حتی در ساعاتی عدد ۵٠٠ را هم نشان می داد عده‌ای غافل گیر شدند و کارشان به دلیل مشکلات جسمانی ناشی از آلودگی هوا به بیمارستان کشید و گروهی دیگر چشم امیدشان به تعطیلی امروز بود اما نه تنها از قبل اطلاع رسانی صورت نگرفته بود بلکه امروز هم خبری از تعطیلی نبود. بهزاد اشجعی، دبیر سابق کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا در گفت و گو با بارز نیوز علل لزوم تعطیلی شهر تهران و اطلاع رسانی در این خصوص را تشریح کرد.
روز گذشته عده ای از شهروندان بی خبر از وضعیت هوا برای انجام کارهای روزمره در سطح شهر تردد کردند؛ آیا این وضعیت نباید ازقبل اطلاع رسانی می شد؟
پیش‌بینی و اعلام هشدار موضوعی است که در بحث آلودگی هوا باید به آن توجه بیشتری شود، در آیین نامه شرایط اضطرار آلودگی هوا فرآیند کاملا مشخص و شفافی برای مواقعی که قرار است، هوا آلوده شود تعریف شده است. وظیفه هر یک ازدستگاه در این بخش مشخص شده است، اما متاسفانه ما همواره شاهد این هستیم که این آیین نامه اجرایی نمی‌شود.
پیش‌بینی‌های هواشناسی از چند روز قبل از وقوع آلودگی هوا کاملا مشخص است. مدل‌سازی کیفیت هوا سال پیش صورت گرفته و وضعیت هوا از لحاظ آلاینده ها کاملا قابل تشخیص است. بر اساس این آیین نامه باید از چند روز قبل هشدارهای لازم اعلام شود،آ لودگی هوای روز گذشته نشان می داد که ما در بحث اعلام هشدار اصلا به خوبی عمل نمی‌کنیم، در حالیکه افزایش سرعت باد در روز جمعه از روزهای پیش از آن مشخص بود و بادهای بهاری منجر به خیزش گردو غبار می‌شوند.این هشدار باید حداقل یک روز پیش از سوی سازمان هواشناسی اطلاع رسانی می‌شد، اگر شهروندان می دانستند که در روز جمعه قرار است با چه پدیده ای روبه‌رو شوند قطعا برنامه ریزی بهتری داشتند، اما در بحث هشدار و اقدامات پیشگیرانه اصلا به درستی عمل نمی‌شود.
قانون هوای پاک و آیین نامه‌های مرتبط با آن سال ها پیش به تصویب رسیده است، براساس این قانون لازم نبود شهر تهران به صورت کامل تعطیل شود؟
یکی از این اقدامات اعلام تعطیلی سراسری در شهر تهران و سایر استان‌های درگیر آلودگی هوا بود،در آیین نامه اضطرار آلودگی هوا صراحتا ذکر شده است که در این شرایط باید چه تصمیماتی اخذ شود؛ البته این موضوع تنها مختص این دولت نیست و تقریبا اکثر دولت ها با تعطیلی در این شرایط مشکل خاصی دارند.
طبیعتاً تعطیلی سراسری خساراتی را به جا می گذارد اما باخسارتی که روی سلامتی شهروندان حادثه می‌شود، قابل مقایسه نیست .تعطیل شدن شهر به صراحت در آیین نامه اضطرار آلودگی هوا اعلام شده است، البته در آیین نامه برای شهر تهران استثنا قائل شدند و اعلام کرده اند برای تعطیلی تهران مجوز باید از سوی دولت صادر شود و استانداری راسا نمی تواند درباره شهر تهران تصمیم گیری کند. اما در شهرهای دیگری این تصمیم به صورت مستقل ازطریق استانداری ها قابل اتخاذ است.براساس آیین نامه وقتی شاخص آلودگی هوا در شرایط قهوه ای قرار می گیرد باید کل شهر تعطیل شود که این موضوع شامل مدارس هم می شود.
وضعیت آلاینده ها را طی ساعات آینده چه طور پیش بینی می‌کنید، آیا آلودگی هوا طی روز های آینده ادامه دار است؟
با توجه به بارندگی هایی که صورت گرفت صبحگاه شاهد کاهش آلاینده ها بودیم اما هر چه به ساعات بعدازظهر نزدیک می‌شویم شدت آلاینده ها افزایش پیدا می کند و عصر امروز مجددا شاهد افزایش شدید آلاینده ها باشیم .بادهای بهاری در تمام فصل وجود دارند و این روند درصورت فعالیت کانون های گردو غبار ادامه دار خواهد بود. اگر کانون های گردو غبار داخلی و خارجی فعال باشند این امکان وجود داردکه ما مجدداً شاهد وضعیت خطرناک آلودگی هوا باشیم .
اگر قانون هوای پاک اجرایی شده بود بازم هم شاهد آلودگی هوا در این سطح بودیم؟ به نظر شما چرا موضوع حل مشکل آلودگی هوا دراولویت دولت ها نیست؟
اگر قانون هوای پاک اجرایی می شد ما امروز شاهد آلودگی هوا نبودیم، قانون هوای پاک یک قانون جامع است وروی همه منابع انتشار آلاینده ها تمرکز کرده که یکی از این منابع کانون های گردو غبار هستند. ماده های ٢٣ تا ٢٧ قانون هوای پاک همگی به موضوع آلایندگی کانون های گردو غبار اشاره کرده اند و احکامی برای چندین نهاد و سازمان مندرج شده است اما برخیاصلا اجرایی نشده یا خیلی ضعیف اجرایی شده اند و شرایط فعلی ناشی از اجرایی نشدن درست این دستورالعمل هاست.متاسفانه موضوع آلودگی هوا و سایر معضلات زیست محیطی در اولویت دولت ها نیستند، اگر در اولویت قرار بگیرند بی شک سایر موانع اجرای قانون هوای پاک هم مرتفع می شود. اگر این موضوع اولویت دولت ها نباشد نه هماهنگی های بین دستگاهی صورت می گیرد و نه بودجه‌ای تامین می شود. عامل اصلی اجرایی نشدن قانون هوای پاک در اولویت نبودن این موضوع برای مسئولان تصمیم گیر است.
