سرمایه‌های مردم از دست رفت، خبری از بازارگردان نیست!؟

سال گذشته و درحالی که شاخص کل بورس برای گذر از مرز دو میلیون واحد کمین کرده بود، وعده عرضه سه صندوق دولتی در قالب ETF از سوی دولتمردان داده و قرار شد صندوق نخست بانکی و بیمه ای، صندوق دوم پالایشی و صندوق سوم خودرویی و فلزی باشد.

دولت بنا داشت باقیمانده سهم خود در برخی بانک ها، بیمه ها، پالایشگاه ها، شرکت های خودرویی و فولادی را در بازار عرضه و از این طریق سهام خود را به مردم واگذار کند. این صندوق ها با ۲۰ تا ۳۰ درصد تخفیف به مردم واگذار شد و هر ایرانی دارای کد ملی می‌توانست خریدار آن ها باشد.

دارایکم، در مرز زیان!

بر این اساس، صندوق اول با نام دارا یکم در اوایل تابستان سال گذشته عرضه و در سوم تیرماه قابل معامله شد. در واقع وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، باقیمانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار کرد.

در پذیره نویسی صندوق دارایکم بیش از چهار میلیون نفر مشارکت کردند. صندوقی که هم راستا با روزهای صعودی بازار سرمایه، بازدهی چشمگیری داشت و تا ۲۰۰ درصد سود هم پیش رفت.

سوددهی دارایکم به گونه ای بود که حتی با وجود سقوط چشمگیر شاخص کل بورس از دو میلیون واحد به کمتر از یک میلیون واحد، این صندوق همچنان در سود قرار داشت.

درحال حاضر و تا زمان نگارش این گزارش، دارایکم با قیمت ۱۱ هزار تومان درحال معامله است که تنها هزار تومان از قیمت روز عرضه بالاتر است.

پالایشی یکم سودندیده!

مسیر سوددهی پالایشی یکم از همان ابتدا کاملا از دارایکم جدا شد. پالایشی یکم باقی مانده سهام دولت در چهار پالایشگاه تهران، تبریز، اصفهان و بندرعباس بود که عرضه آن با اختلاف بین وزارت نفت و وزارت اقتصاد کلید خورد و بهانه ای برای ریزش بازار شد!

این صندوق عرضه شد اما عرضه آن همزمان با ریزش بازار بود. هر واحد این صندوق نیز در روز عرضه ۱۰ هزار تومان قیمت داشت اما در روزهای ریزشی بازار به ۵۰۰۰ تومان، یعنی نصف قیمت روز عرضه نیز رسید.

درحال حاضر و تا زمان نگارش این گزارش، نیز این صندوق با قیمت ۷۰۰۰ تومان معامله می‌شود که ۳۰۰۰ تومان زیر قیمت روز عرضه است.

جالب است که وعده های مسئولان درمورد ساماندهی وضعیت این دو صندوق ید طولایی دارد! به طوریکه محمدعلی دهقان دهنوی، رئیس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار بارها اعلام کرده بود که سهم های دولتی نیز باید دارای بازارگردان باشند و دولت نیز مانند هر ناشر دیگری باید از سهم خود حمایت کند. حتی در زمانی که دهقان سکان دار سازمان بود، قرار شد سهم جدید پالایشی یکم یا سهم های دیگر به سهام داران ETF هبه شود که این اتفاق هرگز رخ نداد.

اخیرا نیز مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار از رایزنی برای تخصیص منابعی برای بازارگردانی صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله یا همان ETF ها (پالایشی یکم و دارایکم) خبر داده و اعلام کرده بود که برای تخصیص منابعی در حال رایزنی هستیم تا این منابع تجهیز شوند که مدیر صندوق بتواند بازارگردانی این صندوق‌ها را انجام دهد.

نکته جالب در این راستا این است که سیاست سازمان بورس از حدود دو سال قبل این است که همه سهم ها بازارگردان داشته باشند اما این موضوع درمورد سهام دولت صدق نکرد و با وجود اینکه وعده آن در بازه های زمانی متفاوت از سوی مسئولان داده شد، هنوز هم سهامداران شاهد از بین رفتن سرمایه های خود در این دو صندوق هستند.