فاجعه اجتماعی در پس قطعی اینترنت

به گزارش خبرنگار، با توسعه اینترنت و فضای مجازی، زندگی ها تغییر کرده و ارتباطات دچار تحول عظیمی شده تا آنجا که برای انجام هر کاری اعم از سفارش دادن غذا، خریدن کالا، به اشتراک گذاشتن تصاویر با دوستان و غیره کافی است بر روی رایانه یا گوشی همراه یک یا دو کلیک کنیم.

وضعیتی که تا چندین سال پیش غیرقابل تصور بود و برای اطلاع از اخبار روز، مجبور بودیم هر صبح به باجه روزنامه‌فروشی مراجعه کنیم تا از اتفاقات روز باخبر شویم یا با طی مسافتی تا فلان فروشگاه، مایحتاج روزمره را تهیه و با دلتنگی از دوری عزیزان استفاده کنیم.

در حقیقت، اینترنت دیگر ابزاری برای تبادل اطلاعات نیست و به وسیله ای تبدیل شده که به افراد امکان تولید محتوا، کسب درآمد، برقراری ارتباط با یکدیگر، دانش آموختن و اشاعه موارد بهداشتی بخصوص در روزهای کرونایی می دهد. به همین دلیل می توان گفت به عضوی از اعضای خانواده یا وسیله ای از وسایل ضروری تبدیل شده است که در صورت قطع یکباره، خلاء آن به شدت احساس و افراد به نوعی سردرگم می شوند.

چنانچه چند روز پیش شاهد این اتفاق بودیم که قطع شدن ۶ ساعته فضای اینترنتی واتس آپ، فیس بوک و اینستاگرام تا چه میزان خسارت مالی را تحمیل و ترس و وحشت عدم بازگشت آن با افراد چه کرد.

سرعت رشد کاربران در اینترنت ۷ برابر بیشتر از رشد کل جمعیت است

موضوعی که یک کارشناس ارشد ارتباطات درباره درهم تنیدگی اینترنت و زندگی عامه مردم از لفظ اینترنت خانه اول مردم دنیا استفاده می کند و می گوید: زندگی انسان امروزی چنان با اینترنت در هم تنیده شده که بسیاری از کاربران بیش از فضای واقعی در اینترنت زندگی می‌کنند.

مسعود صادقی روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ادامه می دهد: طبق آمار پایگاه DataReportal، در ابتدای سال ۲۰۲۱ میلادی، از میان حدود ۷ و نیم میلیارد نفر جمعیت کره زمین بیش از ۴ و نیم میلیارد کاربر اینترنت وجود دارد و سرعت رشد کاربران در اینترنت هفت برابر بیشتر از رشد کل جمعیت است.

وی یادآور می شود: برپایه آمار همین منبع به طور متوسط کاربران اینترنت در سال ۲۰۲۱ روزانه حدود ۷ ساعت ( ۶ ساعت و ۵۶ دقیقه) از زمان‌ خود را در اینترنت صرف می‌کنند.

کارشناس ارشد رسانه و ارتباطات با تاکید بر اینکه امروز بسیاری از کارها تنها از راه اینترنت انجام می‌شود و راه جایگزینی در محیط واقعی ندارند، خاطرنشان می کند: اینترنت همتراز آب و برق، رکن جدایی‌ناپذیر زندگی انسان امروزی است.

وی با یادآوری این موضوع که کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل سال ۲۰۱۶ (۱۳۹۵) در قطعنامه ای، دسترسی به اینترنت را جزئی از حقوق اولیه بشر به شمار آورده است، توضیح می دهد: بسیاری از زیرساخت‌های مدیریت جامعه بر پایه اینترنت استوار شده و اینترنت زیربنای اطلاع‌رسانی، امور اداری، خدمات عمومی، تولید، آموزش، بهداشت و است بگونه‌ای که می‌توان گفت اینترنت به دستگاه گردش خون جامعه تبدیل شده است از همین رو اختلال جدی در اینترنت ممکن است به یک فاجعه انسانی بیانجامد.

برنامه ریزی برای بهره برداری درست از اینترنت ضروری است نه حذف آن

به گفته صادقی، کشورهای پیشرفته از سال‌ها پیش برای بهره‌برداری درست از اینترنت برنامه‌ریزی کرده‌اند به عنوان نمونه کشور هلند از سال ۱۹۹۲ وزارت اینترنت دارد. بر پایه اعلام مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صمت ایران هم مشاغل رسمی اینترنتی در ۶ ماهه نخست سال۱۴۰۰ به ۸۹ هزار عدد رسیده است.

وی خاطرنشان می کند: البته این آمار کسب و کارهای مجوزدار است و می‌دانیم بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی بی نیاز از دریافت نماد تجارت الکترونیک به کمک درگاه‌های پرداخت واسط، فعالیت می‌کنند.

این کارشناس ارتباطات، با اشاره به صحبت های اخیر سخنگوی اتحادیه کسب و کارهای مجازی درباره تعداد کسب وکارهای ایرانی فعال در اینستاگرام که عنوان کرد برآوردها نشان می‌دهد بیش از ۳۰۰ هزار نفر در اینستاگرام کسب و کار دارند، یادآور می شود: خاطرم هست سال گذشته وقتی صحبت از فیلترینگ اینستاگرام شد، علی ربیعی سخنگوی دولت دوازدهم که روزگاری وزیر کار بود در یادداشتی اعلام کرد فیلترینگ اینستاگرام یعنی بیکاری و فقر یک میلیون نفر ایرانی، استدلال او این بود که دست‌کم ۱۱۵ هزار صفحه اینستاگرام وجود دارد که درآمد خانوارهایی را تأمین می‌کند.

به گفته وی، بنابراین حتی اگر هر صفحه درآمد ۲ نفر یا ۲ خانواده را تأمین کند؛ یعنی ۲۳۰ هزار خانواده یعنی چیزی حدود ۹۵۰ هزار نفر ایرانی وابسته به اینستاگرام است. حالا شما در نظر بگیرید بسیاری از آنها زنان سرپرست خانوار یا افراد کم توان و با محدودیت‌های جسمی هستند.

صادقی تاکید می کند: وقتی اینترنت همتراز آب و برق حکم دستگاه گردش خون جامعه را پیدا کرده پس بهتر است از آن حفاظت کنیم و به فکر سیستم‌های پشتیبان همچون برق اضطراری برای آن باشیم تا پیوستگی جریان حیات جامعه را تضمین کنیم.