نامزدهای ایرانی جوایز جهانی ترویج کتابخوانی معرفی شدند
آساهی معتبرترین جایزه ترویج خواندن در جهان، به گروه یا موسسه‌ای اهدا می‌شود که سهم پایداری در اجرای برنامه‌های ترویج کتابخوانی کودکان و نوجوانان داشته باشند. این جایزه در بیستمین کنگره دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان در سال ۱۹۸۶ در توکیو مطرح شد و روزنامه ژاپنی آساهی–شیمبون پشتیبانی مالی آن را بر عهده گرفت. مراسم اهدای آن هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود. شورای کتاب کودک، شاخه ملی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) در ایران، نامزد این جایزه را تعیین و معرفی می‌کند.
معیارهای دریافت این جایزه پایداری و تداوم، گسترش و تأثیرگذاری، برخورداری از پشتیبانی ملی، قابلیت الگوبرداری، قابلیت تکرار، کیفیت مطلوب مواد خواندنی و در دسترس بودن آن‌ها و قابل‌اندازه‌گیری بودن نتایج در طرح‌های اجراشده است. در سال ۲۰۱۶، کمیته جوایز ترویج خواندن در شورای کتاب کودک، برنامه‌ی «با من بخوان» و در سال ۲۰۱۸ طرح «بامداد کتابخانه‌ها و ترویج خواندن» را به عنوان نامزد ایران برای دریافت این جایزه معرفی کرد.
به گزارش گروه فرهنگی از شورای کتاب کودک، کمیته جوایز ترویج شورای کتاب کودک پس از فراخوان عمومی و داوری طرح‌های رسیده «کانون توسعه فرهنگی» را شایسته‌ی نامزدی این جایزه دانست و به هیئت‌مدیره شورای کتاب کودک معرفی کرد.
کانون توسعه فرهنگی کودکان سازمانی مردم‌نهاد در حوزه‌ی ترویج خواندن است که در سال ۱۳۸۰ تأسیس شد. هدف بنیادین این نهاد، افزایش سطح دانش عمومی، اعتلا و گسترش فرهنگ و هنر کودکان به‌ویژه کودکان روستایی و مناطق محروم است. کانون توسعه فرهنگی کودکان بیست سال است که در مناطق محروم و کم برخوردار روستایی و عشایری و حاشیه‌ی شهرها در سراسر ایران به برپایی، تجهیز و تقویت کتابخانه‌ها و ترویج خواندن می‌پردازد. کانون همواره با مادران و دختران جوان در مناطقی که کتابخانه‌های آن فعال هستند ارتباط و تعامل دارد و توانسته است نقش مؤثری در رشد و ارتقای جایگاه مادران و دختران جوان ایفا کند. آن‌ها هم‌اکنون در پیشبرد اهداف کانون با آن همکاری و مشارکت دارند.
کتابخانه‌های کانون توسعه فرهنگی کودکان، کتابخانه‌های عمومی مستقل برای تمام گروه‌های سنی است و بر کتاب‌های کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن در میان آن‌ها تمرکز دارد.
بیست سال فعالیت مستمر در مناطق محروم وکم‌برخوردار روستایی و عشایری و حاشیه‌ی شهرها در سراسر ایران برای برپایی و تجهیز و تقویت کتابخانه‌ها و ترویج خواندن، بالا بردن سطح آگاهی مادران و دختران جوان و توجه همه‌جانبه به نیازهای مخاطبان، اجرای طرح خلاقانه و الگو وار «کتاب در گردش» در مناطق روستایی و عشایری کم‌جمعیت
برگزاری کارگاه‌های بلند خوانی، ایران‌شناسی، آشنایی با آیین‌ها و فرهنگ بومی، آشنایی با حقوق کودک، قصه‌گویی و بازی‌های سنتی برای کودکان و نوجوانان و کارگاه‌های آموزشی برای والدین آن‌ها، معلمان و مدیران مدارس روستایی در کتابخانه‌های کانون، تأمین نیازهای مادی کودکان و خانواده‌های کم‌درآمد شامل نوشت‌افزار و کتاب‌های درسی، پوشاک، هزینه رفت‌وآمد به مدرسه، تجهیز خوابگاه‌های دانش‌آموزی، تغذیه و سلامت جسمی در محدوده فعالیت خود و غیره از جمله دلایل پیشنهاد طرح کانون توسعه فرهنگی کودکان برای نامزدی دریافت جایزه‌ی آساهی ۲۰۲۲ عنوان شده است.
نادر موسوی نامزد ایرانی دریافت جایزه iREAD (من می‌خوانم) ۲۰۲۲
بنیاد شن ژن در چین و دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان(IBBY)، اخیراً جایزه‌ای برای مروجان برجسته کتابخوانی به نام iREAD (من می‌خوانم) تعیین کرده‌اند. هدف از طرح این جایزه، تشویق به تعهد پایدار در حوزه‌ی ترویج کتابخوانی و گسترش ترویج کتابخوانی در میان همه مردم کره‌ی زمین است. افرادی که برای دریافت این جایزه نامزد می‌شوند، باید حداقل سه سال با نوآوری و خلاقیت در زمینه خواندن و شیوه‌های مختلف آن در میان کودکان و نوجوانان فعالیت مستمر کرده باشند. شورای کتاب کودک به‌عنوان شاخه ملی دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان (IBBY) نامزد این جایزه را انتخاب و معرفی می‌کند.
معیارهای انتخاب نامزد برای جایزه‌ی iREAD (من می‌خوانم): پایداری، اثرگذاری، الهام بخشی، کاوشگری و نوآوری در اجرای پروژه‌های کتابخوانی، پایبندی و احساس مسئولیت در ایجاد عشق به خواندن، توانمند کردن کودکان در امر خواندن در مناطق محروم و بی‌ثبات و تداوم آن از طریق فعالیت‌های مختلف مانند طرح پروژه‌های کتابخوانی، اجرای فعالیت‌های پویا در این پروژه‌ها، ترویج مؤثر خواندن، داشتن راهبرد در این راستا و حمایت از حق کودکان برای خواندن است.
بر پایه گزارش شورای کتاب کودک، شورای کتاب کودک نادر موسوی را به عنوان نامزد ایرانی دریافت جایزهiREAD (من می‌خوانم) ۲۰۲۲ معرفی کرد.
نادر موسوی، نویسنده و آموزشگر و مروج کتابخوانی، به شکل مستمر و خستگی‌ناپذیر درزمینه ترویج کتابخوانی در میان کودکان و نوجوانان افغانستانی مناطق مهاجرنشین ایران فعالیت دارد. او نه‌تنها مروج کتابخوانی، بلکه مؤسس مدارس خودگردان برای کودکان مهاجر افغانستانی در ایران است.
نادر موسوی در روستای علی چوپان شهر مزار شریف استان بلخ در افغانستان به دنیا آمد و در سال ۱۳۶۲ به دلیل جنگ و درگیری‌ها همراه با خانواده به ایران مهاجرت کرد. او دوران دبستان و دبیرستان را در بندرعباس گذراند و پس از غلبه بر تنگناهای موجود برای تحصیلات دانشگاهی مهاجران افغانستانی، از رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه تهران دانش‌آموخته شد. موسوی مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته‌ی جامعه‌شناسی با پایان‌نامه‌ای درباره‌ی کارکردهای مدارس خودگردان، در سال ۱۳۹۱ دریافت کرد.
در سال ۱۳۷۷ با تسلط طالبان بر افغانستان، موج دوم مهاجران افغانستانی به ایران آمدند: هزاران خانواده که در افغانستان خطر طالبان، ناامنی و گرسنگی تهدیدشان می‌کرد در شهرهای مختلف ایران مستقر شدند و نادر موسوی رؤیای مدارس خودگردان را برای کودکان این مهاجران به اجرا درآورد. در سال ۱۳۸۴ خورشیدی در سراسر ایران حدود چهارصد مدرسه‌ی خودگردان وجود داشت که نود هزار دانش‌آموز مهاجر افغانستانی در آن‌ها درس می‌خواندند.
موسوی هزاران نسخه از مجله‌های «طراوت»، «کودکان آفتاب» و «پیک گل سرخ» را با محتوای آموزشی آمیخته بافرهنگ، تاریخ و جغرافیای افغانستان برای کودکان مهاجر چاپ و پخش کرده است. این مجله‌ها به کودکان مهاجر که هرگز افغانستان را ندیده‌اند، کمک می‌کند در هوای افغانستان نفس بکشند و از وضعیت سرزمین مادری خودآگاه شوند.
او نخستین ناشر تخصصی شعر و ادبیات افغانستان (آمو) است که هفتاد عنوان کتاب شعر و داستان ویژه بزرگسال و بیست عنوان کتاب برای کودکان و نوجوانان منتشر کرده است. نادر موسوی از سال ۱۳۹۰ به‌عنوان تنها نماینده کشور افغانستان در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران شرکت می‌کند. انجمن نویسندگان کودک و نوجوان در سال ۲۰۲۰ نادر موسوی را برای دریافت جایزه‌ی استرید لیندگرن (آلما) نامزد کرد.
بیش از ۲۱ سال فعالیت فرهنگی و آموزشی مستمر برای کودکان مهاجر، همکاری در تحقیقات دانشگاهی و پژوهشی مربوط به این حوزه، تألیف و چاپ کتاب‌های کودک و انتشار مجله، تأسیس مدارس خودگردان آفتاب ویژه‌ی کودکان افغانستانی ساکن ایران در مناطق محروم و مهاجرنشین، تأسیس بیش از ۳۵۰ مدرسه خودگردان (مدرسه‌های فرهنگ) در سرتاسر ایران با بیش از ۱۵۰ هزار کودک (۷ تا ۱۸ سال) محروم از تحصیل در حاشیه‌ی شهرها و مناطق کم برخوردار ، تأسیس کتابخانه در مدارس خودگردان و ترویج خواندن در میان کودکان باهدف علاقه‌مند شدن آن‌ها به مطالعه و غیره از جمله دلایل نامزدی نادر موسوی برای دریافت جایزه iREAD (من می‌خوانم) ۲۰۲۲ اعلام شده است.
زهره قایینی، نامزد ایرانی دریافت جایزه‌یiREAD (من می‌خوانم) ۲۰۲۲
شورای کتاب کودک همچنین زهره قایینی را به‌عنوان نامزد ایرانی دریافت جایزه iREAD (من می‌خوانم) معرفی کرده است.
زهره قایینی مدرس، نویسنده و پژوهشگر در گستره‌ی فرهنگ و تاریخ کودک و کودکی از پایه‌گذاران موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و یکی از دو نویسنده‌ی اصلی مجموعه‌ی ده‌جلدی«تاریخ ادبیات کودکان ایران»است. او در حال حاضر مدیریت مؤسسه‌ی پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان و برنامه «با من بخوان» را بر عهده دارد. با من بخوان برنامه‌ای برای ترویج کتابخوانی میان همه کودکان به‌ویژه کودکان محروم و در بحران است که از سال ۱۳۸۹ در سراسر ایران اجرا می‌شود. این برنامه از سوی شورای کتاب کودک در سال ۲۰۱۶ نامزد ایرانی جایزه آساهی ـ ایبی شد. برنامه با من بخوان در سال ۲۰۱۶ معتبرترین و باارزش‌ترین جایزه‌ی ترویج کتابخوانی (آساهی – ایبی) را از آن خود کرد.
زهره قایینی علاوه بر فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و ترویجی، در سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۱۰ به ریاست هیئت‌داوران جایزه جهانی هانس کریستین آندرسن برگزیده شد. او تنها ایرانی است که تاکنون به این جایگاه مهم جهانی دست‌یافته است. قایینی همچنین به‌عنوان عضو هیئت‌داوران بین‌المللی کنکور «نامی»کره جنوبی در سال‌های ۲۰۱۳، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ حضورداشته است. قایینی به نمایندگی از شورای کتاب کودک ایران به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان برای دوره دوساله ۲۰۱۶–۲۰۱۸ نیز انتخاب‌شده است. او در سال ۲۰۱۹ از طرف دولت کانادا به‌عنوان نامزد iREAD (من می‌خوانم) معرفی شد. وی تاکنون چندین پژوهش در موسسه‌های بین‌المللی ادبیات کودکان در اوزاکا- ژاپن، مونیخ- آلمان و وین- اتریش انجام داده و در چند کنگره بین‌المللی ادبیات کودکان شرکت کرده است.
قایینی در حال حاضر سرپرستی طرح مطالعات کودکی را که به تاریخ تکوین مفهوم کودکی در ایران می‌پردازد و نیز برنامه ترویج کتابخوانی برای کودکان مناطق محروم با من بخوان را بر عهده دارد.
یازده سال فعالیت مستمر ترویج عادت به کتاب و کتابخوانی در خانه، مدرسه و جامعه به ویژه در مناطق کم برخوردار و همچنین در میان کودکان در بحران در برنامه‌ی با من بخوان، ارائه طرح‌های ترویجی متنوع و اجرای آن در سطح گسترده و استمرار در فعالیت‌های ترویجی، تعریف برنامه با من بخوان بر پایه‌ی رساندن کتاب‌های مناسب و باکیفیت مطلوب به کودکانی که در وضعیت معمول زندگی به این‌گونه کتاب‌ها دسترسی ندارند، راه اندازی کتابخانه‌های محلی و روستای با مشارکت جامعه محلی و تربیت آموزگاران و ترویج‌گران و مروجان و غیره از جمله دلایل انتخاب قایینی برای نامزدی جایزه iREAD (من می‌خوانم) ۲۰۲۲ بوده است.
