گرانی سفر صدای آژانس‌دارها را هم بلند کرد
افزایش نرخ بلیت هواپیما و کرایه اتوبوس بنا به گفته آژانس‌داران تاثیرگذارترین عامل گرانی سفرهای داخلی و خارجی بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد نرخ سفر در مسیرهای پرمتقاضی، مثل مشهد و کیش گاهی به قیمت سفر به ترکیه و ارمنستان نزدیک شده است.
سفر خارجی مقرون به‌صرفه‌تر از سفر داخلی
مدیر داخلی یکی از آژانس‌های مسافرتی حتی می‌گوید: در برخی مواقع، همچون تعطیلات پایان ماه تیر و میلاد امام رضا (ع) که عنوان «زیارت مخصوص» را دارد، فقط قیمت بلیت «یک‌طرفه» هواپیما برای مسیر مشهد و کیش تا حدود یک میلیون و ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان رسیده بود. در بعضی از روزها بلیت هواپیما کمیاب هم می‌شد. قیمت تور کیش برای سه شب و چهار روز با اقامت در هتل پنج‌ستاره برای هر نفر حدود سه میلیون تومان تمام می‌شد، درحالی که تور پنج‌روزه استانبول کمتر از پنج میلیون تومان است و تور زمینی ارمنستان با سه چهار میلیون تومان هم انجام می‌شود. با این شرایط، سفر خارجی مقرون به‌صرفه‌تر از سفر داخلی است.
مهرسا سبزه‌ها می‌گوید: نرخ تورها به شدت تحت تاثیر هزینه حمل و نقل شده و قیمت‌گذاری در این بخش طوری ناپایدار است که حتی نمی‌توان پیش‌بینی داشت. برای نمونه در تعطیلات عید قربان که ترکیه محدودیت‌های کرونا را برداشت و سفر و تردد در این کشور آزاد شد، ناگهان قیمت بلیت پرواز با شرکت‌های هواپیمایی ایرانی به ۱۰ میلیون تومان هم رسید.
او ادامه می‌دهد: با آن‌که بارها به شرکت‌های هواپیمایی اخطار داده‌اند قیمت‌ها را مطابق با تعرفه تعیین کنند، اما در این مدت، قیمت بلیت مسیرهای هوایی گران‌تر شده که ارزان‌تر نشده است. حداقل ما به عنوان آژانس‌دار شاهد ارزان شدن نرخ پروازها نبوده‌ایم.
سفرهای اتوبوسی به خارج از کشور به خاطر گرانی بلیت هواپیما
کیوان بیانی، مدیر یک آژانس گردشگری دیگر می‌گوید: شرکت‌های هواپیمایی هر چقدر قیمت بلیت را بالا می‌برند، توان آژانس‌ها در اجرای تور پایین می‌آید. این افزایش نرخ فقط در بخش هوایی رخ نداده، حمل و نقل زمینی نیز شاهد گرانی قابل توجهی است. ما به ناچار که پروازها گران شده‌اند، بیشتر تورها را حتی در مسیرهای خارجی تا جایی که دسترسی برقرار باشد، زمینی و با اتوبوس برگزار می‌کنیم، اما کرایه اتوبوس در یک ماه گذشته دست کم سه چهار مرتبه تغییر کرده و ۴۰ تا ۵۰ درصد به نسبت سال گذشته افزایش داشته است. با این شرایط، صنعت گردشگری نه تنها فلج می‌شود که نابود هم خواهد شد.
او با اشاره به محدودیت سفرهای خارجی با همه‌گیری کرونا، اظهار می‌کند: مردم پس از همه‌گیری کرونا و بسته شدن بیشتر مرزها، به سفرهای داخلی گرایش بیشتری پیدا کردند. اجرای تور در برخی مسیرها مثل کیش و قشم حتی سودآور بود، اما افزایش قیمت بلیت هواپیما همین میزانِ محدود بازار سفر را کوچک کرده است. مطمئنم اگر تردد در مرزهای بین‌المللی به حالت عادی برگردد و شرکت‌های هواپیمایی خارجی برنامه پروازی منظمی به ایران داشته باشند، شرکت‌های هواپیمایی داخلی به خاطر سیاستی که در قیمت‌گذاری دارند، متضرر خواهند شد.
او اضافه می‌کند: شرکت‌های هواپیمایی داخلی چون زیان‌ده هستند، برای جلوگیری از زیان بیشتر، آن را از طریق مردم جبران می‌کنند، ولی مردم تا یک جایی توان دارند.
سفر از سبد قشر متوسط خارج شده
امیرپویان رفیعی شاد ـ رییس هیات‌مدیره انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری تهران ـ نیز در این‌باره می‌گوید: این تفکر اشتباه است که فکر کنید چون قیمت تورها گران شده سود آن صددرصد نصیب آژانس‌دار می‌شود. معمولا در این مواقع، انتقادها به سمت آژانس‌دارها است. درحالی که ما فروشنده خدمات دیگران و واسطه‌ای بین تولیدکنندگان محصول و مصرف‌کننده هستیم. سود کار آژانس معقول و منطقی باید باشد، حتی با رقابتی که وجود دارد گاهی این سود در پایین‌ترین حالت تعیین می‌شود.
او هم عامل اصلی گرانی تور و سفرهای داخلی را افزایش هزینه حمل و نقل هوایی و زمینی می‌داند و اضافه می‌کند: افزایش این قیمت‌ها نه تنها دامنه سود آژانس را بسیار پایین آورده که باعث شده سفر از سبد اقشار متوسط جامعه حذف شود؛ چرا که این گروه در سال‌های اخیر با رشد قیمت‌ها در تمام بخش‌ها، از طبقه متوسط خارج شده و به دهک‌های درآمدی پایین‌تر جامعه پیوسته‌اند، بنابراین مثل گذشته، امکان و شرایط سفر با تور و در هر مسیری را ندارند.
افزایش قیمت فقط به سفر هوایی و تورهای زمینی چندروزه به کیش، قشم، مشهد، شیراز و … محدود نشده است. تورهای یک‌روزه که معمولا در نزدیکی شهر محل سکونت اجرا می‌شوند با وجود محدودیت‌های کرونا، با افزایش قابل ملاحظه‌ای در قیمت روبه‌رو بوده‌اند. این تورها با خدمات معمولی، تا سال گذشته با میانگین قیمتی ۲۰۰ هزار تومان برای هر نفر اجرا می‌شد که اکنون در برخی از آژانس‌ها، قیمت تورهای یک‌روزه از مرز ۴۰۰ هزار تومان برای هر نفر گذشته است. اگرچه آژانس‌دارها این افزایش قیمت را هم به رشد نرخ کرایه اتوبوس، دستمزد راننده، راهنما و هزینه مواد غذایی نسبت می‌دهند.
استقبال کم از تورها و مقرون به صرفه نبودن هزینه و سود، باعث شده بسیاری از آژانس‌های مسافرتی اجرای تور در مسیرهای داخلی را فعلا محدود و یا حتی متوقف کنند.
