تلألو «فواره خیام» در بنیاد هنر شارجه
به گزارش روز دوشنبه خبرنگار فرهنگی ، منیر شاهرودی فرمانفرماییان هنرمند برجسته ایرانی بیش از ۶ دهه با استفاده از شیشه، موزاییک، کاغذ و پارچه مجسمه‌سازی و نقاشی کرد. این هنرمند با تلفیق علاقه‌ای که به هندسه، عرفان و معماری اسلامی داشت، در آثارش با الگو، رنگ و تکرار بازی می‌کرد. نتیجه این رویکرد، خلق مجموعه‌ای رنگارنگ از آثار انتزاعی شد که علاقه او به مینیمالیسم (ساده‌گرایی) و هنر شیشه‌گری و معرق‌کاری قرن شانزدهمی در ایران را با هم ادغام می‌کرد.
فواره خیام یکی از بلندپروازانه‌ترین پروژه‌های این بانوی هنرمند ایرانی است. وی برای ساخت این مجسمه از بحرالعلوم عمر خیام الهام گرفت که به روش هندسی که برای حل معادلات مکعبی ارائه داد، ابداع تقویم شمسی و مجموعه اشعارش در کتاب رباعیات شناخته می‌شود. فرمانفرماییان برای ساخت این فواره پیچ در پیچ چند لایه، قطعات گوناگونی از شیشه‌های سه‌گوش، پنج‌گوش و شش‌گوش را کنار هم قرار داد و چیدمانی را بنا نهاد که یادآور نقش استعاری آب به عنوان مایه و سرچشمه همیشگی حیات است.
فواره خیام آخرین چیدمان مهم از فرمانفرماییان است که در سال ۹۸ در ۹۷ سالگی درگذشت. این فواره در سال ۲۰۱۸ به سفارش سه‌سالانه بروخه بلژیک با موضوع شهر سیال ساخته شد و حالا برای مدتی به بنیاد هنری شارجه امانت داده شده است.
منیر فرمانفرماییان؛ نماد هندسه‌گرایی در هنر معاصر
فرمانفرماییان سال ۱۹۲۲ میلادی در قزوین متولد شد، در رشته هنرهای زیبای دانشگاه تهران تحصیل کرد و در سال ۱۹۴۴ به نیویورک نقل مکان کرد و به تحصیل در دانشگاه کرنل و مدرسه طراحی پارسونز مشغول شد. وی در سال ۱۹۵۷ میلادی به تهران برگشت و در دهه ۶۰ و ۷۰ میلادی با ساخت موزاییک های آینه‌ای که ترکیبی از هنر و هندسه اسلامی و المان‌هایی از هنر انتزاعی غرب بودند، به عرصه هنرآفرینی قدم گذاشت.
فرمانفرماییان و همسرش در سال ۱۹۷۹ از ایران به آمریکا مهاجرت کردند. این هنرمند در سه دهه‌ای که در نیویورک بود نتوانست آثاری که می‌خواست را خلق کند. وی در سال ۲۰۰۴ به ایران برگشت و حرفه هنریش وارد فاز جدیدی شد؛ او با خلق نقاشی‌های ظریف هندسی و طراحی آثار پرنقش و نگار آینه‌ای در همکاری با هنرمندان بومی، برای خود اسم و رسمی دست و پا کرد. این شهرت و موفقیت تا جایی ادامه داشت که فرمانفرماییان در سال ۲۰۱۵ به اولین هنرمند ایرانی تبدیل شد آثارش در یک نمایشگاه انفرادی در موزه گوگنهایم نیویورک به نمایش درآمد. آثار این هنرمند تاکنون علاوه بر ایران و آمریکا در اروپا و خاورمیانه و در موزه‌هایی چون موزه هنر مدرن و موزه متروپولیتن نیز به نمایش گذاشته شده است.
آیینه‌کاری‌های هندسی فرمانفرماییان در حراج‌های هنری با مبالغ بالا به فروش می‌رود. در دهمین حراج تهران که دی ماه سال ۹۷ برگزار شد، اثری بی‌نام از این هنرمند ۴ میلیارد تومان چکش خورد و او را به گرانترین هنرمند زنده در ایران تبدیل کرد.
حور القاسمی رئیس بنیاد هنر شارجه درباره نمایش شاهکار فرمانفرماییان در این بنیاد گفت: نمایش فواره خیام، اهمیت و تاثیرگزاری فعالیت هنری فرمانفرماییان را گرامی می‌دارد و تعهد بنیاد شارجه به ایجاد سکویی برای نمایش آثار هنرمندان اهل خاورمیانه و شمال آفریقا را منعکس می‌کند.
عمر خلیف نمایشگاه گردان ارشد و رئیس مجموعه‌های بنیاد شارجه نیز درباره این شاهکار می‌گوید: فواره خیام با بازی فرازمینی خود با نور، تخیل را با تمام پیچیدگی‌هایش به تصویر می‌کشد. این چیدمان یکی از بلندپروازانه‌ترین آثار فرمانفرماییان بود.
