جایزه بوکر بین‌المللی برای اولین بار به یک فرانسوی رسید

به گزارش روز پنجشنبه گروه فرهنگی از روزنامه گاردین، جایزه بوکر بین‌المللی که هر ساله به بهترین اثر داستانی ترجمه شده به زبان انگلیسی اهدا می‌شود، امسال به رمان همه خون‌ها در شب سیاه است (At Night All Blood Is Black) از دیوید دیوپ (David Diop) رمان‌نویس رنگین‌پوست فرانسوی رسید.

به استناد تاریخچه جایزه بوکر بین‌المللی،دیوپ اولین نویسنده فرانسوی است که این جایزه معتبر ادبی را از آن خود می‌کند.

رمان همه خون‌ها در شب سیاه است برای رسیدن به این جایزه از 5 کتابی که به فهرست نامزدهای نهایی راه یافته بودند، سبقت گرفت. جنگ فقرا (The War of the Poor) از اریک ویلار به زبان فرانسوی، به یادِ خاطره (In Memory of Memory) اثر ماریا استپانووا به زبان روسی، مضرات سیگار کشیدن در تختخواب (The Dangers of Smoking in Bed) اثر ماریانا انریکز به زبان اسپانیایی، وقتی دست از درک دنیا برمی‌داریم (When We Cease to Understand the World) اثر بنیامین لاباتوت به زبان اسپانیایی و کارمندان (The Employees) نوشته اُلگا راون به زبان دانمارکی رقبای اصلی دیوپ برای رسیدن به این جایزه بودند.

به رسم هر دوره، مبلغ ۵۰ هزار پوندی این جایزه ادبی بین دیوپ و آنا موسچوواکیس (Anna Moschovakis) که رمان منتخب را از زبان فرانسه به انگلیسی برگردانده است، تقسیم خواهد شد.

رمان در شب همه خون‌ها سیاه است، داستان یک سرباز اهل سنگال را دنبال می‌کند که در جنگ جهانی اول در جبهه فرانسه می‌جنگد. پس از آن که این سرباز یکی از دوستان دوران کودکی خود را در خط مقدم این جنگ از دست می‌دهد به جنونی دچار می‌شود که خود را در قالب بی‌رحمی و قساوت بی حد و مرز علیه سربازان دشمن نشان می‌دهد؛ در جریان جنگ جهانی اول نزدیک به ۱۳۵ هزار سرباز سنگالی در اروپا جنگیدند که از این تعداد ۳۰ هزار نفر جان خود را از دست دادند. دیوپ از سکوت پدرِ پدر بزرگش درباره روزهایی که در جبهه گذراند، برای نوشتن این رمان الهام گرفت.

او در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی گفت: او هیچگاه درباره تجربیات خود از جنگ نه چیزی به همسرش گفت نه به مادرم. به خاطر همین همیشه خیلی به داستان‌ها و حکایاتی که باعث می‌شد با آن جنگ ارتباط گرفت، علاقه داشتم.

لوسی هیوز-هالت رئیس هیات داوران جایزه بوکر درباره رمان در شب همه خون‌ها سیاه است می‌گوید: این رمان علاوه بر جنگ، داستان عشق است، دوستی مردان جوانی که دوش به دوش هم می‌جنگند و ارتباطاتی قوی که بین افرادی برقرار می‌شود که جان خود را کف دستشان گذاشته‌اند. این رمان همچنین درباره زبان هم هست: شخصیت اصلی داستان زیاد به زبان فرانسوی مسلط نیست؛ این رمانی است که به زبان فرانسه نوشته شده و ما به زبان انگلیسی می‌خوانیمش درحالی که شخصیت اصلی داستان به زبان ولوف (از خانواده زبان‌های آتلانتیک) فکر می‌کند! دیوپ در این اثر داستانی به شکلی زیرکانه به خواننده القا می‌کند که خارج از زبان مادری فکر کردن چه حسی دارد.

دیوید دیوپ در سال ۱۹۶۶ میلادی از یک مادر فرانسوی و یک پدر سنگالی متولد شد و دوران کودکی خود را در سنگال گذراند. برای تحصیلات به فرانسه آمد و در آنجا به مقام استادی ادبیات قرن هجدهم میلادی در دانشگاه پو رسید. رمان در شب همه خون‌ها سیاه است از سال ۲۰۱۸ که برای اولین بار منتشر شد یکی از پرفروش‌ترین کتابها در فرانسه بوده است، این رمان به فهرست کوتاه ۱۰ جایزه ادبی راه یافته و جایزه تکمیلی گنکور را در کارنامه افتخارات خود دارد.

جایزه بوکر بین‌المللی هر ساله به یک رمان ترجمه شده به زبان انگلیسی اهدا می‌شود که در انگلستان یا ایرلند منتشر شده باشد. هدف از اهدای این جایزه، تشویق ناشر و خواننده به نشر و مطالعه کتابهای داستانی از سراسر جهان و معرفی و تبلیغ کار مترجمان است. هم رمان‌ها و هم مجموعه داستان‌های کوتاه واجد شرایط رقابت برای دریافت این جایزه هستند. به نویسنده و مترجم اثر برگزیده مشترکا یک جایزه نقدی ۵۰ هزار پوندی (۶۹ هزار دلاری) اهدا می ‌شود و نویسندگانی که به فهرست کوتاه این جایزه راه پیدا کنند نیز هرکدام یک هزار پوند دریافت می‌کنند.