حرکت کرونا از آژیر قرمز به وضعیت سیاه
نمودارهای ابتلا و بستری به علت کووید ۱۹ در ایران به سرعت و با شیب عمودی در حال بالا رفتن است. نمودارهایی که تا پیش از تعطیلات و قبل از سفرهای نوروزی، سر به زیرتر و آرام‌تر بودند و با تلاش همه جانبه توانسته بودیم مرگ‌های دو رقمی در روز را برای چند ماه تجربه کنیم اما اکنون باز هم به مرگ‌های سه رقمی در روز رسیدیم و این وضعیت با توجه به کندی روند واکسیناسیون احتمالا ادامه خواهد داشت.
هرچند بسیاری این روزها به واکاوی این اتفاق پرداخته اند، اما واقعیت این است که مجموعه‌ای از رویکردهای ناصحیح و بی‌توجهی ها منجر به این شده که در حال حاضر تعداد شهرهای با وضعیت قرمز کرونا در کشور به ۲۹۵، نارنجی به ۹۹، زرد به ۴۵ و آبی به ۹ شهر برسد.
رنگ آمیزی نقشه ایران به سمت سیاه
این‌که کدام تصمیم و در کدام مقطع زمانی منجر به این شد که وضعیت زرد و آبی روزهای آخر اسفند به وضعیت قرمز فروردین ۱۴۰۰ برسد را می‌توان از ابعاد مختلفی بررسی کرد و در این میان توپ را هم در زمین هم انداخت. ولی آن‌چه اهمیت دارد این است که درست بعد از تعطیلات نوروزی وارد چالش جدی به نام موج چهارم کرونا شدیم و وضعیت به شکلی عجیب در حال پیش روی است. تا جایی که به گفته وزیر بهداشت، وضعیت نقشه‌های کرونایی به سمت قرمزتر شدن و حتی رنگ سیاه می‌رود.
سعید نمکی وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز ۲۲ فروردین ۱۴۰۰ گفت: کشور در اسفند ۱۳۹۹ سرشار از نقاط آبی و زرد بود، اما امروز نقاط قرمز فراوان و نقاط آبی بسیار نایاب داریم. برآورد ما این است که هفته جاری و آتی نقشه کرونا به مراتب قرمزتر و سیاه می‌شود.
وی افزود: قبل از پایان سال به مردم اعلام کردم و به مسئولان گفتم، پیش بینی‌ها این است که به سمت وضعیت خطرناکی می‌رویم. به زبان‌های مختلف این مساله را بیان کردیم، گاهی با تمنا و الماس و گاهی با هشدار. گفتیم مردم سفر نروید و گرفتاری جدید ایجاد نکنید. با تلاش همکاران توانستیم موج سوم کووید۱۹ را در کشور مهار کنیم با این‌که مدتی بیش از یک ماه ویروس جهش یافته در استان خوزستان ما را گرفتار کرده بود، اما با لطف خدا توانستیم مرگ‌ها را در حدود ۵۰ تا ۶۰ نفر نگه داریم. گفته بودم اگر دقت نکنیم فروردین و بهار خیلی سختی را خواهیم داشت.
نمکی ۲۳ فروردین ۱۴۰۰ در شصت و چهارمین جلسه کمیته امنیتی، اجتماعی، انتظامی ستاد ملی مقابله با کرونا که در وزارت بهداشت برگزار شد نیز بیان کرد: در اپیدمی می‌گویند اگر در خوزستان پروانه‌ای پر زد، شما در خراسان جنوبی ۲۴ ساعت بعد منتظر طوفانش باشید. اصلا در اپیدمی زرد و قرمز و نارنجی و آبی نداریم، ممکن است از نظر تعداد بیماران طبقه‌بندی کنیم، اما مگر می‌توانم به ویروس جهش یافته بگوییم حق دارم از یک نقطه بردارم و به نقطه دیگری ببرم؟ چنین حقی نداریم. در مدیریت اپیدمی ما باید دورتر را ببینیم، نه امروز را.
نگرانی برای موج چهارم جدی است
میان این مباحث که به واسطه تصمیم آزاد بودن سفرهای نوروزی و شکل گیری موج چهارم کرونا شکل گرفته، نگرانی برای خیز جدید بیماری کووید ۱۹ در کشور واقعا جدی است. روندی عجیب که به سرعت در حال پیشرفت است و به نظر می‌رسد محدودیت‌های مبتنی بر رنگ بندی‌ها تاثیر چندانی در متوقف کردن وضعیت بستری و فوتی‌ها ندارد.
ایرج حریرچی معاون کل وزارت بهداشت درباره موج چهارم کرونا نیز گفت: اکنون نگران موج چهارم کرونا هستیم و پیش بینی ما این است که وضعیت از شرایط کنونی بدتر شود. در شرایطی هستیم که وزیر بهداشت هم می‌گوید وضعیت از قرمز فراتر خواهد رفت و ممکن است آن پاییز و آبان سیاه را که مرگ و میر تا حدود ۵۰۰ نفر افزایش یافت را دوباره تجربه کنیم. در شرایط عادی در کل کشور آمار مرگ و میر روزانه هزار الی هزار و ۵۰ نفر بود که سالانه ۳۸۰ هزار فوتی می‌شود؛ وقتی روزانه ۲۵۰ فوتی در پی ابتلا به کرونا اعلام می‌شود، یعنی ۲۵ درصد به فوتی‌های شرایط عادی اضافه شده که نگرانی بسیار مهمی است.
به هر حال موج چهارم کرونا در کشور به هر دلیلی شکل گرفته است. حالا درست باید به عقب برگشت و علاوه بر اصلاح و تسریع برخی فرآیندها، طرح‌های موفقی مانند طرح شهید سلیمانی را با شتاب بیشتری از کرونای جهش یافته به حرکت در آورد.
این‌که برای شکل گیری موج چهارم به دنبال مقصر باشیم، درد چندانی دوا نمی‌کند و تقریبا همه می‌دانند که کدام تصمیم‌ها منجر به این اتفاق شده و اصلا چرا مردم با وجود آگاهی کافی از خطر سفرها، دل به جاده زده و حداقل خودشان خودشان را محدود نکردند. بنابراین بهتر است در شرایط حاضر حداقل تصمیم درست گرفت و فکری به حال نقاط شلوغی مانند مترو و اتوبوس کرد یا اقدامات موثری مانند تعطیلی اداره‌های دولتی و بخش خصوصی را در مقاطعی کوتاه اجرایی کرد تا این خیز چهارم مهار شود.
در غیر این صورت باید حداقل یک یا دو ماه این شرایط را تحمل کرد و به سیاه شدن نقشه کشور تن داد.
در عین حال ستاد ملی مقابله با کرونا باید به فرآیند واردات واکسن کرونا به طور جدی ورود و موانع موجود را رفع کند.
مطالبه عمومی در شرایط حاضر، انجام واکسیناسیون با شتاب بیشتر است. وضعیت واکسیناسیون در کشور به هیچ عنوان مطلوب نیست و این موضوع منجر به سرخوردگی اجتماعی می‌شود.
فهرست واکسن‌های مورد تایید وزارت بهداشت اعلام شده و این وظیفه ستاد ملی مقابله با کرونا است که در زمینه واردات واکسن‌های تایید شده اقدام و در نتیجه فرآیند واکسیناسیون را سرعت ببخشد.
