کنوانسیون‌های FATF کشور را در گوشه رینگ تحریم قرار می‌دهد
پس از آنکه شورای نگهبان تصویب لوایح FATF را مغایر با قانون اساسی دانست اما مجلس بر مصوبه خود اصرار کرد این موضوع برای تصویب نهایی به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارسال شد. این مجمع سال گذشته بدون هیچ تصمیم گیری پیرامون آن، موضوع را مسکوت گذاشت اما به دلیل استیذانی که رئیس جمهوری اخیراً از رهبر انقلاب گرفت، قرار شد این لوایح بار دیگر در مجمع تشخیص مصلحت نظام بررسی شود که باید منتظر ماند و دید که مجمع تشخیص مصلحت نظام در نهایت چه تصمیمی خواهد گرفت.
اخیراً دولت پیشنهادی مطرح کرده که به گفته محسن رضایی، مجمع در انتظار رسیدن این پیشنهادات است. مجید انصاری، از سیاسیون نزدیک به دولت و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام از این پیشنهاد پرده برداری کرده است. وی عنوان کرد: پیشنهاد این است که با حق تحفظ این را تصویب کنیم یعنی بگوئیم جمهوری اسلامی ایران این دو لایحه را تصویب کند ولی رسماً اعلام کنیم تا زمانی که این امر برقرار است اقدامات خنثی سازی تحریم‌ها مشمول این لوایح FATF نیست و جمهوری اسلامی ایران خود را ملزم به گزارش دادن به فعالیت‌های اقتصادی مرتبط با خنثی‌سازی تحریم‌ها نمی‌داند.
حق شرط به هیچ وجه نمی‌تواند رافع تهدیدهایی که تصویب FATF به دنبال دارد باشد. چرا که اولاً FATF این شروط را نخواهد پذیرفت؛ دوماً وقتی این قانون تصویب شود در مقام اجرا تضمینی برای حفاظت از آن وجود ندارد که دقیقاً شروط گفته شده رعایت شود
در این باره مسعود براتی، کارشناس دیپلماسی اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر درباره پیشنهاد دولت درباره FATF و تصمیمات احتمالی مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفت: تمام اقدامات سیاست خارجی از جنس دور زدن تحریم هاست و ما اگر عضو FATF شویم آنها می‌توانند تمامی اطلاعات مربوط به دور زدن تحریم‌ها را از ما مطالبه کنند و ما نیز تعهد حقوقی خواهیم داشت که مطالبات آنها را پاسخ دهیم و اگر اطلاعات ندهیم هزینه بین المللی برای کشور ایجاد می‌شود. آنها در هر شرایطی بهانه گیری خود را خواهند داشت. اما در حال حاضر با عدم الحاق به این کنوانسیون‌ها، از منظر حقوقی تعهدی نداده‌ایم و هزینه بین المللی بر ما مترتب نیست.
FATF شروط ما را نخواهد پذیرفت
وی درباره اینکه آیا اعمال حق شرط می‌تواند آسیب‌های ناشی از الحاق به کنوانسیون‌ها را کاهش دهد، گفت: حق شرط به هیچ وجه نمی‌تواند رافع تهدیدهایی که تصویب FATF به دنبال دارد باشد. چرا که اولاً FATF این شروط را نخواهد پذیرفت؛ دوماً وقتی این قانون تصویب شود در مقام اجرا تضمینی برای حفاظت از آن وجود ندارد که دقیقاً شروط گفته شده رعایت شود بنابراین بهترین تصمیم رد این لایحه توسط مجمع است.
فواید ناخواسته لیست سیاه FATF برای اقتصاد ایران
براتی با اشاره به فواید ناخواسته لیست سیاه FATF برای کشور، عنوان کرد: ایران از بهمن ۹۸ در لیست سیاه FATF قرار گرفته اما مشاهده می‌شود در شرایطی که انتظار بیشتر شدن مشکلات را داشتیم اما توان و میدان برای دولت در جهت دور زدن تحریم‌ها بیشتر شده است؛ حتی نفت بیشتری می‌فروشد و روابط اقتصادی ما نیز در حال رسیدن به ثبات است بنابراین قرار گرفتن ما در لیست سیاه در شرایطی که تحریم هستیم فواید بیشتری برای کشور داشته است.
ایران از بهمن ۹۸ در لیست سیاه FATF قرار گرفته اما مشاهده می‌شود در شرایطی که انتظار بیشتر شدن مشکلات را داشتیم اما توان و میدان برای دولت در جهت دور زدن تحریم‌ها بیشتر شده است
این کارشناس دیپلماسی اقتصادی عنوان کرد: اینکه مجمع تشخیص بر اساس تحلیل‌های کارشناسی دقیق، تصمیم به رد این لوایح نگرفته و آن‌را مسکوت گذاشته نوعی از دست دادن فرصت است؛ باید به صورت قاطع تصمیم گرفت و کشور را از معطل ماندن و شرطی بودن خارج کرد.
وی در پاسخ به سوالی که آیا می‌توان از کنوانسیون‌های FATF به عنوان گروکشی برای رفع تحریم‌ها استفاده کرد، تشریح کرد: ظاهر این حرف برای کسی که از تاریخ مواجهات جمهوری اسلامی با این کشورها اطلاعی ندارد زیباست اما ما این اقدام را در مسائل مهمتری مانند هسته‌ای نیز تجربه کردیم و به نتیجه نرسیدم و چیزی که در دست داشتیم را نیز از دست دادیم. اگر امتیازی به دست آورده بودیم آیا آژانس انرژی اتمی می‌توانست ایران را محکوم کند؟ این موضوع تجربه شده است. هر کاری که انجام شود کمکی به بهبود وضعیت نمی‌کند بلکه طرف غربی را برای فشار بیشتر جری می‌کند! کسانی که این حرف را می‌زنند در بهترین شرایط می‌توان گفت اطلاعی از سیاست بین الملل ندارند.
اینکه مجمع تشخیص بر اساس تحلیل‌های کارشناسی دقیق، تصمیم به رد این لوایح نگرفته و آن‌را مسکوت گذاشته نوعی از دست دادن فرصت است؛ باید به صورت قاطع تصمیم گرفت و کشور را از معطل ماندن و شرطی بودن خارج کرد
۲۰ اقدام ایران مورد اشکال FATF است
براتی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه آیا با تصویب پیوستن ایران به دو کنوانسیون پالرمو و CFT، ایران قطعاً از لیست سیاه خارج می‌شود؟ اظهار داشت: بر اساس استاندارد موجود و بیانیه‌های FATF، تصویب این دو کنوانسیون تنها بخشی از اقداماتی است که ایران باید انجام دهد یعنی دو مورد از ۴۱ اقدام کلی است. FATF هنوز حدود ۲۰ مورد را حاوی ایراد می‌داند اگر این ۲۰ مورد نیز تماماً مورد تأیید آنها واقع شود، باز هم تضمینی برای خارج کردن ایران از لیست سیاه وجود ندارد؛ چرا که FATF تا به حال هیچ جایی بیان نکرده که کامل شدن این اقدامات منجر به خروج کشورها از لیست سیاه خواهد شد.
این کارشناس دیپلماسی اقتصادی با اشاره به نقطه زن شدن تحریم‌ها و اثربخشی بیشتر آنها با تصویب کنوانسیون‌های FATF ، تصریح کرد: اجرای این کنوانسیون‌ها کمک می‌کند که تحریم‌ها مؤثرتر، دقیق‌تر و نقطه زن‌تر شود؛ وقتی ایران عضو کنوانسیون‌های CFT و پالرمو ذیل FATF شودt به دلیل اینکه در این کنوانسیون‌ها، زیرساخت اعمال تحریم توسعه داده می‌شود، آمریکا تحریم‌هایش علیه ایران را تشدید می‌کند؛ بنابراین این طور نیست که اگر کنوانسیون‌های مذکور را تصویب کنیم، کشورهای دیگر با ما کار می‌کنند؛ بلکه این کنوانسیوها شرایط تجارت را برای فعالان اقتصادی و دولت سخت‌تر می‌کند چرا که راههای فعلی دور زدن تحریم‌ها را لو می‌دهد.
براتی در پایان خاطر نشان کرد: اوج فشار تحریم‌ها سال گذشته بود و اکنون این فشارها فروکش کرده است اما در شرایطی که ممکن است تحریم‌ها بار دیگر بر اقتصاد کشور فشاری جدی وارد کند دو سال دیگر است. عدم اجرای استاندارهای FATF دست ما را برای مواجهه با تحریم باز تر کرده است و نباید با تصویب کنوانسیون‌ها، خودمان را در گوشه رینگ قرار دهیم.
