کرونا در ایران خطرناک شده است/ هنوز در موج اول بیماری هستیم

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، معتقد است که ایران هنوز سوار بر موج اول بیماری کرونا است.

به گزارش استاک

حمید سوری، با بیان اینکه شیوع کرونا در ایران به مرحله خطرناکی رسیده است، گفت: در حال حاضر وارد پیک سوم شده‌ایم، شرایطی که تاکنون هیچ کشوری در دنیا به این وضعیت نرسیده است.

وی با تاکید بر اینکه میانگین مرگ ناشی از کرونا در کشور حدود ۲,۵ برابر میانگین جهانی به ازای یک میلیون نفر جمعیت است، گفت: ایران یکی از ۱۰ کشوری است که هفته‌ها است رتبه‌های بالای مرگ و میر را ثبت می‌کند.

سوری با اشاره به اینکه وضعیت کشور به لحاظ گسترش اپیدمی، در شرایط بحرانی است، توضیح داد: این نگرانی وجود دارد که تغییرات آماری همچنان ادامه داشته باشد، چرا که در اپیدمی‌ها تغییرات حتی اگر هیچ اقدام مداخله‌ای انجام نشود به صورت طبیعی ایجاد می‌شود.

به گفته وی، اپیدمی‌ها در طول تاریخ همواره دستخوش نوساناتی بوده‌اند، به این شکل که در گذشته‌ها و زمانی هم که بشر توانایی مداخلات جدی را در اپیدمی‌ها نداشت همچنان و به صورت طبیعی با نوساناتی کنترل یا بیشتر می‌شدند.

سوری افزود: بخشی از این تغییرات به طبیعت بیولوژیک بیماری و بخش دیگری به رفتارهای مردم وابسته است.

وی، ترس از سرعت انتشار بیماری در اپیدمی‌ها را یکی از مهمترین عوامل رفتارهای بازدارند مردم دانست و خاطرنشان کرد: زمانی که آمار مبتلایان و مرگ و میرها بالامی روند ترس افراد بیشتر می‌شود و مردم بیشتر ملاحظات بهداشتی را رعایت می‌کنند و متأسفانه به محض کاهش آمارها مردم دچار خوش خیالی کاذب می‌شوند و رفتارهای پرخطر انجام می‌دهند، خوش خیالی در پاندمی ها به مراتب وضعیت را در خطرناک‌ترین حالت موجود قرار خواهد داد.

سوری، ترس و اضطراب بی اندازه و در عین حال خوش خیالی کاذب را در پاندمی ها دو روی یک سکه توصیف کرد و گفت: هرکدام از این رفتارها در صورتی که باعث وسواس، اضطراب و یا خوش خیالی کاذب و در نهایت انجام رفتارهای پرخطر باشد آسیب زننده و مشکل آفرین است.

وی، عدم ایجاد تعادل منطقی بین بیم و امید در پاندمی ها را مهم‌ترین عامل شعله ور تر شدن آتش اپیدمی ذکر کرد و ارائه راهکارهای مؤثر تر برای مهار بیماری را از سوی سیاستگذاران و متولیان این حوزه خواستار شد.

سوری با بیان اینکه کشور ما همچنان در موج اول اپیدمی کووید ۱۹ قرار داد، افزود: ایران در موج اول کرونا و وارد پیک سوم بیماری شده است.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه واژه‌های موج و پیک، دو معنای کاملاً متفاوت دارند گفت: زمانی که اعلام می‌شود به موج دوم یا سوم بیماری رسیده‌ایم، یعنی اینکه توانسته ایم اپیدمی را در مرحله‌ای خاموش و یا به مهار کامل بیماری برسانیم و در بازه زمانی دیگری دوباره شاهد پیدایش نمونه‌های دیگر بیماری باشیم ولی از زمان شیوع کرونا تا به امروز چنین تجربه‌ای نداشته ایم که بیماری به مرحله خاموشی برسد، بنابراین ایران همچنان در موج اول بیماری کرونا قرار دارد.

سوری ادامه داد: نوسانات کاهش و یا افزایش موارد بیماری نیز پیک نامیده می‌شود، در ماه‌هایی که گذشت دو مرتبه شاهد طغیان بیماری بوده ایم و طبق شواهد و مطالعات در حال حاضر پیک سوم کرونا هم در کشور شکل گرفته است. برای مثال در آنفلوانزای فصلی هر ساله موج‌های مکرری به دنبال هم ایجاد می‌شوند به این شکل که یک یا دو هفته موارد حاد بیماری را شاهد هستیم و پس از رسیدن بیماری به قله یا پیک، نهایتاً بیماری کنترل شده و در ادامه ممکن است یک یا دو ماه بعد مجدداً موج‌های دیگری بیماری را داشته باشیم.

وی گفت: کشورهایی همانند استرالیا، نیوزلند، ایسلند و هنگ کنگ وارد پیک دوم شده اند ولی ایران و آمریکا با توجه به آمار همچنان درگیر پیک اول هستند.

سوری ادامه داد: در اپیدمی‌ها کلماتی همانند مهار، موج، پیک، کنترل و یا خاموشی هر کدام معنایی خاص خود را دارند، بنابراین صرفاً نمی‌توان با کلمات بازی کرد چرا که برای هر مرحله‌ای از اپیدمی باید اقدامات خاصی صورت گیرد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، همچنین درباره کاربرد رنگ‌هایی که در توصیف وضعیت کرونا در مناطق مختلف کشور استفاده می‌شود نیز توضیح داد: در مورد وضعیت شهرها هم همین موضوع است به این شکل که ما شهرها را با عناوین مختلف رنگ بندی می‌کنیم همانند قرمز، نارنجی، زرد، سبز و غیره، این موارد تعاریف استانداردی دارند و به این شکل نیست که هر مسئول محلی و یا استانداری برای نشان دادن حاد بودن وضعیت ادعا کند قرمز تیره هستیم یا به سیاهی می‌رویم.

سوری با اشاره به اینکه در حال حاضر هیچ منطقه سبزی در کشور وجود ندارد، گفت: اگر چنانچه دو هفته از دوره بیماری بگذرد و هیچ مورد جدیدی مشاهده و یا گزارش نشده باشد اصطلاحاً به این منطقه، منطقه سبز می‌گوئیم، ضمن اینکه این منطقه می‌تواند در حد یک روستا، شهر، استان و یا کل کشور باشد.

وی با تاکید بر اینکه از آغاز اپیدمی تا به امروز هیچ استانی و یا منطقه سبزی در کشور نداشته‌ایم، خاطرنشان کرد: مجامع بین المللی با اهداف و مزامین خاصی مناطق را رنگ بندی می‌کنند و این شاخص‌های عمومی با رنگ‌های سبز، زرد، نارنجی و قرمز تفکیک می‌شوند.

سوری ضمن تشریح وضعیت کشور به لحاظ شیوع، گفت: زمانی که بیش از ۲۵ مورد بیمار جدیدی طی دو هفته تأیید شود در تعاریف قرمز نامگذاری می‌شود بنابراین در حال حاضر تمامی نقاط کشور قرمز است.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در ادامه در مورد زمان توزیع واکسن کرونا نیز توضیح داد: سازمان‌ها و مؤسسات علمی معتبر در دنیا در حال انجام کارآزمایی های علمی برای تولید واکسن هستند ولی تا به امروز واکسنی که برای استفاده عمومی عرضه شده باشد، در شلف داروخانه‌ها قرار نگرفته است.

سوری خاطرنشان کرد: به طور معمول و در شرایط عادی تولید واکسن مؤثر و جدید از زمان تحقیقات تا عرضه بین ۱۰ تا ۱۵ سال زمان می‌برد ولی امید داریم با توجه به شرایط اورژانسی و بحرانی ویروس کووید ۱۹ این تحقیقات با تلاش شبانه روزی شرکت‌های دارویی در سطح دنیا به حداقل زمان ممکن تقلیل یابد.

وی، ایمنی و اثربخشی واکسن کرونا را از جمله مهم‌ترین نکات اساسی در تولید واکسن ذکر کرد و افزود: ممکن است واکسنی که در اختیار عموم قرار می‌گیرد اثر بخشی لازم را داشته باشد ولی به میزان کافی ایمنی نداشته باشد، به این معنی که افراد را در مقابل کرونا ایمن کند ولی عوارض دیگری را برای افراد ایجاد کند بنابراین باید تمامی جوانب با در بالاترین سطح ایمنی و اثربخشی اعمال شود.

سوری، تأیید سازمان بهداشت جهانی را برای استفاده عموم از واکسن کرونا ضروری ذکر کرد و گفت: زمانی که واکسن و یا دارویی به تأیید سازمان بهداشت جهانی می‌رسد به این معنی است که از فیلترهای جهانی عبور کرده و اثر بخشی و ایمنی لازم را دارد. تنها در این مورد است که بازارهای جهانی و مصرف کنندگان اطمینان بیشتری نسبت به این داروها و یا واکسن‌ها پیدا می‌کنند.

این استاد دانشگاه در ادامه در باره ضرورت استفاده از واکسن آنفلوانزا، افزود: اولویت استفاده از واکسن آنفلوانزا صرفاً برای افراد و گروه‌های آسیب پذیر است و هرگز نباید تقاضای کاذب برای تزریق واکسن به صورت عمومی ایجاد شود.

به گفته سوری، سلاح‌های قدرتمند، مانند ماسک و فاصله اجتماعی می‌توانند به کاهش بار بیماری‌ها و در عین حال فشار کاری سیستم بهداشت و درمان کمک کنند.

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاکید کرد: پیام قطعی و درست برای تزریق و یا عدم تزریق واکسن این است که گروه‌های پرخطر مثل بیماران کلیوی مبتلایان به فشار خون و افرادی که دارای بیماری دیابت و افراد بالای ۶۰ سال از واکسن آنفلوانزا استفاده کنند.

وی درباره ضرورت استفاده از واکسن آنفلوانزا در زنان باردار نیز توضیح داد: تزریق این واکسن در زنان باردار نیز صرفاً بسته به ماه بارداری و شرایط به نظر پزشک متخصص وابسته است.

سوری در ادامه توصیه کرد: اگر چنانچه کسی نیاز به تزریق واکسن آنفلوانزا ندارند، نباید خودخواهانه این امکان را از فرد نیازمند دیگری بگیرد چرا که با این کار به سایرگروه ها ظلم کرده است./مهر